Orta Aziyada tendesi joq aspaly kópir Semeyding tórinen oryn alyp, maqtanyshqa ainalghaly da 25 jyl bolypty. Osy shiyrek ghasyr uaqyttyng ekinshi jartysynda aituly kópirding kýii kýirey bastaghan. Jol tabany ydyryp tipti ynyrshaghy shyghyp ketti. Songhy segiz jylda neshe mәrte jóndeu júmystary da jýrgizildi. Jóndegen sayyn jýdey týskeni de ras. Onyng sebebi ol jóndeu júmystarynda tiyisti tehnologiyasy qoldanylmady. Tayynshanyng tanauyn júdyryqpen teskendey temirge asfalit japsyryp әure boldyq. Auyr salmaqqa shydas bermegen asfalit әr jerden jirylyp shodyrayyp qaldy. Kópirding bir basynan ekinshi basyna jetkenshe shopyrlar shodyr men kedirlerden birese yrghyp, birese syrghyp әure bolatyn. Kólik tizgindeushilerding bәri birdey sabyrly deymisin, tili men ziline erik beretinder qanshama…

Yapyr-ay, maqanyshymyzgha ainalghan әp-әdemi kópirimizding búdan arghy jaghdayy ne bolar eken dep alandap keldik. «Búghan jergilikti asfalit jaramaydy, bәnede-týgen degen» әngimeler de tarady. Aytsa aitqanday, tósegen asfalittar syrylyp taban temirler jaltyrap ashyq qaldy. Búl kórinister bireuge azap, bireuge mazaq bolghany da shyndyq.
Tayauda, 1,5 ay búryn aspaly kópirding bir jaghy jóndeu júmysyna jabylghan kezde el ishinen «әi, qalay bolady eken, jóndegenderin kórip jýrmiz ghoy» degendey, nәtiyjesine sener-senbesin bilmegen. Biraq, búrynghyday emes búl joly qarqyn mýlde bólek boldy. «Isting bitkeninen emes, bastaghanynan bil» degendey aspaly kópirding atshaptyrym alanyndaghy eski asfalit týgeldey sýrilip tastaldy. Oblys basshysy Berik Uәly júmys barysyn ózi baqylap, qoldanylatyn materialdardy qolymen ústap kórdi. Kópshilik kónilindegi kýdik seyildi, tek az uaqyt ketpeliske shydamdylyq tanytu ghana qalghan. Solay boldy da, bir aidyng arjaq-berjaghynda aspaly kópirimiz alghashqy ashylu saltanatyndaghyday tep-tegis, týp-týzu bolyp shygha keldi! Búl ózi tanqalarly jaghday, osy uaqytqa deyin eshkim tolyqqandy qol jetkize almaghan jetistik. Negizinde, búl halyq oblys әkimine, oblys әkimi tapsyrysty tiyanaqty oryndaghan merdigerge Alghys aitatyn kýn! Barymyzdy baghalap, narymyzdy daralay bilsek nesi aiyp? «Jol azabyn jýrgen beler» degendey basqany qoyyp sol kópirmen selkildep ótpegen seymeylikter kemde kem shyghar.

IYә, aspaly kópirding arqasyn jauar qylghan jalghyz semeylikter emes, taranzittik jol bolghandyqtan búl jolaqpen ótpeytin kólik joq. Jylyna jeti jýz mynday tehnika qatynaydy dep estidik. Onyng qansha payyzy asa auyr samaqty ekenin kim bilipti. Solay degenmen, ainalyp kelgende búl alyp nysannyng jauapkershiligi jergilikti әkimshilikke kelip týsedi. Osy uaqytqa deyingi kópirge qatysty aitylghan syn, kóterilgen shu, jóndeuine degen narazylyqtyng bәrine endi nýkte qoylsa kerek. Kózge kórinip túrghan nәtiyje – Abay oblysy әkimi Berik Uәliyding el aldynda bergen uәdesining is jýzinde jýzege asyp jatqandyghy. Búl qatardaghy jóndeu júmystarynyng biri emes, túrpaty bólek kópirding tehnologiyasy da tym kýrdeli. Sol kýrdeli mәseleden irgeli nәtiyje shygharghan azamattyng aldaghy isterine de sәttilik tilep qoysaq nesi aiyp. Kópirding «kózin ashqan» iskerik әli de kóp nәrsening shyrayyn kirgizetinine ýmitimiz mol.

Qayrat Zekenúly

Abai.kz