Beysenbi, 11 Qyrkýiek 2025
Áne, kórding be? 275 0 pikir 11 Qyrkýiek, 2025 saghat 14:43

Saratovtan Qyrymgha deyin: Reseyde benzin joq!

Kollaj: Abai.kz.

Resey aimaqtaryndaghy janarmay tapshylyghy kýnnen-kýnge asqynyp, múny «uaqytsha qiyndyq» dep býrkemeleuge kelmey qaldy desek bolady.

Saratovtan bastalghan kezek býgin Qyrymgha deyin jetip, halyqtyng jýikesi jýn boluda. Bir kezde tek Primoriede ghana bayqalghan benzin tapshylyghy endi Nijniy Novgorod pen Rostovty da qamtyp, kólik jýrgizushilerin «92-shi men 95-shi joq» degen taqtayshalarmen betpe-bet kelude.

Tapshylyqtyng sebepterin sarapshylar sausaqpen sanap berip otyr. Birinshiden, Resey ishindegi turizm jaz aiynda kýrt ósip, avtobustar da, jenil kólikter de jolgha attandy. Ekinshiden, keybir múnay óndeu zauyttary óndiristi qysqartugha mәjbýr bolypty-mys. Ýshinshiden, kóterme baghalar baqylausyz qymbattap barady. Biraq eng basty sebep – Ukraina jýrgizgen drondyq soqqylar. Songhy ailarda reseylik múnay zauyttarynyng birnesheui nysanagha alynyp, óndiristik quat aitarlyqtay qúldyrady. Janarmay óndirisine búl shabuyldardyng saldary auyr tiygeni anyq. Osyny eskermey, tek «sezondyq faktor» degen әngimegi endi eshkim ilanbaytyny anyq.

Álem aldynda ózin «energetikalyq derjava» dep kórsetken Reseyding óz halqynyng kóligine janarmay tauyp bere almauy – qarapayym halyqqa da, halyqaralyq qauymdastyqqa da týsinikti signal. «Gaz ben múnay bizding basty qaruymyz» degen úrandar bos sózge ainaldy. Sebebi ishki naryqtaghy qarapayym jýrgizushi benzin taba almay, kóligin garajgha qantaryp otyrghanda, eksporttyq kontraktilerdi oryndau jayly maqtanyshtyng esh qúny joq.

Áskerge, soghysqa, «geosayasy ambisiyalargha» milliardtaghan qarjy tabylghanymen, qarapayym azamattyng bagyna qúiylatyn janarmaygha jetkilikti qor qalmaghan syndy. Áriyne, Kremli búl jaghdaydy «baqylauda ústap otyrmyz» deydi. Ekonomikalyq esep pen halyqtyng qajettiligin eskermegen biylik «energetikalyq derjava» mәrtebesin sóz jýzinde saqtap qalghanymen, is jýzinde benzinge zәru elding beynesin qalyptastyryp otyr.

Núrlan Júmaqanov

Abai.kz

0 pikir