Qypshaq atanugha qalay qaraysyz?
«Qazaqstandyq últ», «El birligi» degen úsynystary kópting tarapynan, әsirese, qazaq ziyalylarynyng tarapynan qoldau tappaghandyq tan ba biylik endi memleketimizding atyn «Deshti Qypshaq» dep ózgertuge bet alghan siyaqty. Aldymen búl mәseleni mәjilis deputattary kóterdi.
Kazakhstan Today aqparat agenttigi «deputattardyng oiynsha, qazaqtyng sonyndaghy «stan» jalghauy elimizdegi sayasy jaghdaydan habarsyz júrtty shatastyryp sarsangha salatyngha úqsaydy» dep habarlaydy.
Mysaly, shetmemleketterde Qazaqstan aty atalsa, ony Aughanstan men Pәkstan siyaqty elederding qataryna jatqyza salatyndar kóp kórinedi. Deputattardyng pikirine jýginsek, Qazaqstan atyn ózgertu elimizding әlemdik imidji men investisiya tartu ýshin de qajet bolyp jatqan siyaqty. Sondyqtan «Qazaqstan aty Deshti Qypshaq bolyp ózgerui kerek. «Jas memleketimizdin» halqy bir ghana halyq - «qypshaq halqy» atanuy tiyis» deydi mәjilis deputtary. Shamasy, ziyalylar tarapynan qoldaugha ie bolmaghan, «qazaqstandyq últ», «el birligi» iydeyasynyng aqyry deputtardy osynday sheshim qabyldaugha mәjbýr etken sekildi.
«Memleket atyn ózgertu elimizge qarjy qarajat kózin tartyp, turizmdi ghana damytyp qoymaydy, sonday-aq últtyq mәselelerdi retteuge jәrdemdesedi» desti qalaulylarmyz mәjilisting býgingi otyrysynda.
«Qazaqstandyq últ», «El birligi» degen úsynystary kópting tarapynan, әsirese, qazaq ziyalylarynyng tarapynan qoldau tappaghandyq tan ba biylik endi memleketimizding atyn «Deshti Qypshaq» dep ózgertuge bet alghan siyaqty. Aldymen búl mәseleni mәjilis deputattary kóterdi.
Kazakhstan Today aqparat agenttigi «deputattardyng oiynsha, qazaqtyng sonyndaghy «stan» jalghauy elimizdegi sayasy jaghdaydan habarsyz júrtty shatastyryp sarsangha salatyngha úqsaydy» dep habarlaydy.
Mysaly, shetmemleketterde Qazaqstan aty atalsa, ony Aughanstan men Pәkstan siyaqty elederding qataryna jatqyza salatyndar kóp kórinedi. Deputattardyng pikirine jýginsek, Qazaqstan atyn ózgertu elimizding әlemdik imidji men investisiya tartu ýshin de qajet bolyp jatqan siyaqty. Sondyqtan «Qazaqstan aty Deshti Qypshaq bolyp ózgerui kerek. «Jas memleketimizdin» halqy bir ghana halyq - «qypshaq halqy» atanuy tiyis» deydi mәjilis deputtary. Shamasy, ziyalylar tarapynan qoldaugha ie bolmaghan, «qazaqstandyq últ», «el birligi» iydeyasynyng aqyry deputtardy osynday sheshim qabyldaugha mәjbýr etken sekildi.
«Memleket atyn ózgertu elimizge qarjy qarajat kózin tartyp, turizmdi ghana damytyp qoymaydy, sonday-aq últtyq mәselelerdi retteuge jәrdemdesedi» desti qalaulylarmyz mәjilisting býgingi otyrysynda.
«Qazaq» etnoniymi ilgeride otarshyl patsha sayasatyna únamaghan edi. Sibirdi shapqan Ermak sonyna ertken qalyng qolynyng negizi kazaktardan jasaqtalghan song qazaqtardyng atyn aitugha qorynyp, «kirgizdar» degen edi. Al qyrghyzdardy bizben shatastyrmau ýshin «qara qyrghyzdar» dep ataghan. Keyde bizdi «qyrghyz-qaysaqtar» dep ataghandar da bolghan.
Endi mine, elimizdegi disapora ókilderining qolayyna jaqpaghandyqtan, әri «standarmen» shatastyrmau ýshin qazaq memleketi ózining danyqty Deshti Qypshaq atauyna oralatyn siyaqty.
Esterinizge sala keteyik, qazaq júrty men qazaq handyghy turaly Ferdausy 1020 jyldary tarihy derektemeler qaldyrghan. Al, qazaq etnoniymi men qazaqtar jayynda G. F. Miller, P. S. Pallas, N. P. Rychkov, A. I. Levshin siyaqty ghalymdar 18-shi ghasyrdyng orta kezinen bastap zretteu enbekter jaza bastady.
«Deshti», «Dashty» farsy sózi. «Sahara», «dala» degen maghanany bilideri. «Joshy úlysy», «Joshy eli» keyinen «Deshti Qypshaq» atanghan. Joshy - Shynghys hannyng ýlken úly. Qahan Joshygha Edil-Jayyq arasyn meken etken qypshaq halqyn biyleuge bergen.
Sonymen, oqyrman, Qypshaq atanugha qalay qaraysyz?
«Abay-aqparat»