(Erkin Raqyshevting filimderi turaly)

Juyrda «Jaraly sezim», «Jetimder» filimining avtory Erkin Raqyshev degen azamat bir gazet betinde bergen súhbatynda óz filimderin maqtap, birdi-ekili syny pikir aitqan bir rejisserdi jerden alyp, jerge salypty. Tipti ózin jazyqsyz japa shekken suretker (tipti - qayratker) retinde kórsetip «olar meni kóre almaydy, jalghyz betime basatyn minderi -  oqymaghandyghym» deydi. Ózining rejisserlik bilimi joqtyghyn menzeytin boluy kerek. Búl kisining biraz kósiluine mýmkindik bergen jurnalist te ony «әuesqoy rejisser» dep atap beripti. Erkin Raqyshev oghan shamdanbaytyn siyaqty.

Erekeng qyzdy-qyzdymen osy kýni baspasózde tendensiyagha ainalyp ketken kino turaly jattandy, synarjaq pikirdi qyzdyryp, laulata týsedi. Ol pikiri «eger shet elden syilyq alghyng kelse, tughan halqyndy sorly qylyp kórset» degenge sayady.

(Erkin Raqyshevting filimderi turaly)

Juyrda «Jaraly sezim», «Jetimder» filimining avtory Erkin Raqyshev degen azamat bir gazet betinde bergen súhbatynda óz filimderin maqtap, birdi-ekili syny pikir aitqan bir rejisserdi jerden alyp, jerge salypty. Tipti ózin jazyqsyz japa shekken suretker (tipti - qayratker) retinde kórsetip «olar meni kóre almaydy, jalghyz betime basatyn minderi -  oqymaghandyghym» deydi. Ózining rejisserlik bilimi joqtyghyn menzeytin boluy kerek. Búl kisining biraz kósiluine mýmkindik bergen jurnalist te ony «әuesqoy rejisser» dep atap beripti. Erkin Raqyshev oghan shamdanbaytyn siyaqty.

Erekeng qyzdy-qyzdymen osy kýni baspasózde tendensiyagha ainalyp ketken kino turaly jattandy, synarjaq pikirdi qyzdyryp, laulata týsedi. Ol pikiri «eger shet elden syilyq alghyng kelse, tughan halqyndy sorly qylyp kórset» degenge sayady.

Eger onyng óz logikasyna salatyn bolsaq, onda Erkin Raqyshevting ózin әbden qazaqqa qarsy, oghan nәlet aityp jýrgen rejisserding qataryna jatqyzugha bolmas pa eken? Ol óz filimderinde qazaq qyzdaryn ýnemi yshqyry bos, jenil jýristi boyjetkender keypinde kórsetedi. Raqyshev filimderinde qarakóz qaryndastarymyz ýnemi auyldan bes qadam attap shyqsa boldy - jýkti bop shygha keledi. Joldan, kósheden bala tabady. Ylghy bir teksiz qyzdar! Áyteuir qalagha barghan bette, avtobustan týse sala adasady, aldanady, aqyry - ayaghy auyr bop auylyna qaytady. Sonda ne, býkil qazaq qyzdary sonday kórgensiz, kózsiz, aldy-artyn oilamaytyn alanghasar aqymaq pa? Búl, jalpy, qazaq halqyna kýie jaghu, kólenke týsiru emes pe? Barlyq kinotuyndylarynda qazaqtardy bir qatigez, tasbauyr, ishkish etip beyneleydi. Qazaq qashan jetim-jesirlerin syrtqa teuip edi, qashan qazaq óz bauyrynan bas tartyp edi! Búl degeniniz baryp túrghan jala, naqaq kinә emes pe?! Áriyne, pәlesi júqpasyn, jalasy tiymesin deymiz.

Raqyshevting filimderin kórip otyryp qazaq degen bir imansyz júrt pa dep qalasyn. Jetimin qanghytyp jiberedi, qyzdaryn tyya almaydy, úldaryn ayar, opasyz, ishkish, toghyshar qylady, andyghany etekti, tósekten keyin jauapkershilikten at-tonyn ala qashady, tәrtip joq, tәrbie joq, filimderi tolghan azghyndar, qashyp-pysqandar, molaya kele býkil kadrlardy jyn qaptaydy, úldary - Ibilis, qyzdary - shaytan bolady! Sonda halyqtyng bolashaghy qayda, arman-múraty qayda, ertenin, keleshegin kim oilaydy, aghanyng siqy anau - tósekqúmar, oilaghany nәpsi, ainala tolghan jau, dúshpan, qol sozatyn bireu joq, ylghy bir «podonoktardan» túratyn bolashaghy joq qasiyetsiz halyq! Mahabbat degen úly sezimge layyq emes, adal jar, ainymas dos tappaghan, ómirde shapaghaty, túrmysta jarasymy joq, bos keude, ýmitsiz, arsyz, sanasyz júrt! Jaqsylyq kórmegen, ómiri jarymaghan, basy qúralmaghan, beysauat bosqan, qanghyp anda bir, mynda bir kóship, auyp jýrgen, jaqsydan kýderin ýzgen úshpana jastar... Erkin Raqyshevting filimderindegi qazaq osy! Búl ne masqara?!

Filimderding kórkemdilik, kәsiby spasynyng qúldyraghan dengeyin bylay qoyghanda, búl ne degen beybastyq. Óz elin, últyn osynshama qorlaugha oghan kim rúqsat berdi, kim septesip jýrgen?

Medet Qúnypiyaúly