MÁNGILIK ELDING JANA FORMATTAGhY MÚGhALIMI
Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti N.Á.Nazarbaev Qazaqstan halqyna joldaghan joldauynda basty maqsatymyz-Qazaqstannyng eng damyghan 30 memleketting qataryna qosyluy, ol-«Mәngilik Qazaqstan» jobasy, el tarihyndaghy biz ayaq basatyn jana dәuirding kemel kelbeti degen. Biz ýlgili damudyng ózindik modelin qalyptastyrdyq. Osy joldauda «Mәngilik Qazaqstan» jobasynda Qazaqstan Respublikasynyng әlem elderimen terezesi teng qatynas qúryp, әlem kartasynan oiyp túryp oryn alatyn salasynyng biri-ghylym men bilimge óte ýlken mәn bergen.
Al ony jýzege asyratyn ústanymy berik, bilimdi, jana formattaghy múghalim.
Qazaqstan Respublikasynyng pedagog qyzmetkerlerining biliktiligin arttyru maqsatynda bilim beru salasynyng kósh basynda keletin Finlyandiya, Singapur jәne Úlybritaniya sekildi progresshil elder men Japoniyada ózderining joghary nәtiyjelerge qol jetkizuge mýmkindik beretindigin dәleldegen jәne býkil әlemge tanylyp otyrghan baghdarlamasyn iske asyruda.
Pedagogikalyq sheberlik ortalyghy Kembridj uniyversiytetining Bilim beru fakulitetimen birlesip әzirlegen Qazaqstan Respublikasynyng pedagog qyzmetkerlerining biliktiligin arttyru kurstary baghdarlamasynyng negizgi maqsaty birinshiden- manyzdy bolyp tabylatyn ruhani, mәdeny jәne adamgershilik qúndylyqtardyng negizinde jastardy óz elining mәdeniyetin qúrmetteuge tәrbiyeleu, ekinshiden-jastardy jyldam ózgerip jatqan әlemde ózine senimdi jәne tabysty bolugha mýmkindik beretin daghdylary men týsinikterin damytugha, ómirlik jaghdaylarda óz bilimderin qoldanugha yqpalyn tiygizetin syny túrghydan oilaugha ýiretudi qamtidy. Bilim beru salasynda jýrgizilgen әlemdik zertteulerding nәtiyjeleri tiyisti kәsiptik qasiyetterge iye, oqytu jәne oqu ýderisterining qajetti daghdylary men tereng týsinikterin iygergen múghalimder jastardyng bilimin sapalyq túrghydan ózgerte alatynyn kórsetip otyr. Sondyqtan da algha qoyylghan maqsattardy iske asyruda múghalimning alatyn orny erekshe ekenine eshkimning talasy bolmas. Ústaz ýshin shәkirtting bilim әleminde qúlashyn kenge jayyp, elining abyroyly azamaty bolghanynan artyq baqyt joq.Endi osy Qazaq elining jana formattaghy múghalimi qanday boluy kerek. Jana formattaghy múghalimder oqushylardyng boyyna óz betimen bilim alu, ózin-ózi retteu daghdylaryn qalyptastyrugha, týrli adamdarmen tiyimdi dialog jýrgize alatyn, qazirgi zamangha tabysty ómir sýruge dayyn, sandyq tehnologiyalarda qúzyrlylyq tanytatyn belsendi azamat, bolashaq maman retinde qalyptasugha kómektesetin oqu ýderisin úiymdastyru ýshin qajetti bilimmen jәne praktikalyq dayyndyqpen qamtamasyz etui qajet.
Júmys ótilim 30 jyl bolsa da, eskishe kózqarastan alshaqtap, júmysty janasha, qajyrly enbek etu maqsatynda men ózim osy kurstyng tyndaushysyna ainaldym.Álemdegi barlyq adamdardyng ishinen – múghalimder ghana ýzilissiz oqudyng baghasyn týsinedi. Oqu bir jerde túrmaytynyn, ózgeristing bolmauy ósuding toqtaghanyn bildiretinin týsingendikten mening ózgeruime tura keldi.
Men bilim alghandy, bilim bergendi jaqsy kóremin, balalardy sýiemin jәne olar myna jyldam ózgeretin әlemde baghyt berip otyratyn meni qajet etetindigin bilemin, ony isteu ýshin men aldymen óz jolymdy tabuym qajet. Osy maqsatta kursqa kelgenimde mening boyymdy biylegen qorqynysh pen ýrey boldy.Oqugha kelgennen keyin de osy kursqa nege keldim, tipti zeynetkerlik jasqa kelip qaldym ghoy degen oida meni mazalay berdi.Biraq meni ózimning qyzymday jas, jan-jaqty bilimmen qarulanghan, praktikasy mol enbekqor Rauan Baqytqyzy jyly shyraymen, kýlimdep qarsy aldy.Alghashqy tanysu sәtten bastap, yntymaqtastyq atmosferasy joghary, jaqsy ortagha kelgenimdi, bilimdi trenerge tap bolghanymdy bilip, kónilim ornyna týsip, oqugha degen qúlshynysym kýn ótken sayyn arta týsti. Shynyna kelse, búghan deyin dayyn bilim beruge negizdelgen «dәstýrli» әdis arqyly alynghan bilim taqyrypty oqytu ayaqtalghan song nemese emtihan bitken song kereksiz bolyp qalady jәne oqushy ómirde paydalana almaydy.
Al búl baghdarlamany oqyghan kezenderinde oqu ýrdisi qalay jýretini jәne sapaly oqytu degenimiz ne ekendigi turaly materialdardy zerdelep, barlyq oqushylardy tiyimdi tәsildermen sabaqqa tartu, ózara baghalau jәne ózin-ózi baghalau daghdylaryn qalyptastyru balalar qalay oqidy, neni oqytu kerek ekenin týsindim.
Baghdarlamanyng negizin qúraytyn jeti moduldi, oqushylardyng taqyrypty ózine ontayly biregey tәsildermen mengeretindigin jete týsinu-múghalim qyzmetindegi manyzdy dýniye.
Oqushynyng týsinu dengeyin anyqtap, onyng týsinigin tolyqtyrugha nemese qayta qúrugha kómektesu múghalimning mindeti ekenin Rauan Baqytqyzy ashyp týsindirip otyrdy.
Rauan Baqytqyzynyng uaqytpen sanaspay, әrqaysymyzgha qarapayym, kýndelikti ómirmen, mekteppen baylanysty týsindirmesi nemese beyneroliktermen kórsetken kórinister, birlesip ótkizgen pikirtalastar,jas erekshelikterine qaray oqytu nemese talantty jәne daryndy oqushylardyng bilim aluyn arttyru maqsatynda jana tehnologiyany paydalanu arqyly kerek materialdardy internetten alu joldaryn ýiretkeni sanamyzda qaldy. Qazaq elining jana formattaghy múghalimi mine osynday jandar boluy kerek. Jasym kelip, zeynetkerlik jasqa kelip qalsam da osynday jannan dәris alghanyma óte rizamyn.
Múghalim qyzmetindegi manyzdy dýniye-jekelegen oqushylardyng taqyrypty qabyldau erekshelikterin, oqushylardyng týsinigin jetildiru nemese jaqsartu maqsatynda olarmen júmys jýrgizu qajettigin úghynuy, sonday-aq keybir oqushylardyng taqyrypty ózine ontayly biregey tәsildermen mengeretindigin jete týsinui.
Elbasymyzdyng «Mәngilik Elge» bastaytyn eng abyroyly, eng mәrtebeli jolynda bilimdi shәkirt dayyndaudan sharshamayyq. Qazaq elining jana formatty múghalimin dayyndauda jana ýlgidegi bilim berip, ómirge ong kóz-qarastaryn qalyptastyruda jol kórsetip otyratyn Rauan Baqytqyzynday bilimdi de, bilikti trenerlerimiz kóp bolsyn. Álemning ozyq elderi arasynda Qazaqstannyng bilimdi jastarynyng orny erekshe bolyp sharyqtay bersin.
Q.B.Qansúltanova.
Búldyrty jalpy bilim beretin orta mektebining
fizika pәni múghalimi.
Batys Qazaqstan oblysy, Syrym audany, Búldyrty auyly.
Abai.kz