Býgingidey jahandanu zamanynda qazaq balasyn qalay tәrbiyeleymiz? Orystyng oiynshyghy men qytaydyng quyrshaghyn «azyq» etip jýre beremiz be? Últ bolashaghy – úrpaq qamy ýshin memleket ne istep jatyr, qarapayym júrt ne jasap jatyr? Búl súraqtardyng jauabyn tabatyn uaqyt kelmek týgili ótip ketti... Auyz toltyryp aitatynymyz - Qydyrәlining «Balbalasy» ghana ma? Aytpaqshy, últtyq dýnie dese birden Qytaydaghy qazaqtardyng tirligi eske týsedi. Sóileytin әlippe, sheshen dombyra, oiynshyq kiyiz ýi... Áyteuir qoldarynan kelgenin úrpaqqa úsynyp otyr. Mine, sonday tәlimi men tәrbiyesi úshan-teniz qúraldyng biri – «Qasterli qalam».

«Álippe», «Ólen», «Maqal-mәtel», «Esep», «Ertegi», «Úlylardan úlaghat», «Áygili adamdar», «Janyltpash», «Júmbaq», «Bilgenge marjan», «Kel, balalar, oqylyq» deytin 11 dәpterden túratyn toptamany «Qasterli» dep atalatyn shaghyn ghana qalam sóilettirip jiberedi. Tipti, qabyrghagha ilip qoyatyn әlippi, kiyiz ýiding modeli, әrtýrli muzykalyq aspaptardy qamtyghan pianino – bәri-bәride sol «Qasterli qalamnyn» arqasynda әuendete jóneledi. Eresek adam bilmeytin kiyiz ýy jabdyqtaryn siz sol toqymday syzbadan bile alasyz. «Mynau ne eken?» dep qalamdy apara qoysanyz «Basqúr» dep sanq ete qalady. «Al mynau ne?» dep taghy bir týrtip qalsanyz, «Búl – kerege baylau» dep týsindire qoyady.

Jogharyda ataghan 11 dәpterding jóni mýldem bólek. Balanyzgha ýiretem dep jýrgen dýniyening bәri sonda. «Ata» men «Apadan» bastap, qazaqtyng býkil ertegi-anyzdaryn, maqal-mәtelderin, ólen-jyrlaryn, esep-qisabyn, janyltpashyn, tipti Alashtyng arghy-bergi ardaqtylarynyng sureti men aty-jónin, barlyq enbegin sol  «Qasterli qalam» aitady, balanyzgha ýiretedi.

«Qasterli qalam» jobasyn jýzege asyrghan «Zerek bala» kompaniyasynyng diyrektory Talapqan Pәtiqanúlynyng aituynsha, búl qazaq balalary ýshin jasalghan júmystyng alghashqy baspaldaghy ghana kórinedi. Bir ghana «Qasterli qalamnyn» ózindegi 11 dәpterding qatary jyl sayyn tolyghyp otyrady. Qolynyzda «Qasterli qalam» bolsa ghana bolghany – jana shyqqan әrbir dәpterdi tiyn-tebenge satyp alyp oqyta beresiz balanyzgha. Eng bastysy, múndaghy dybystaulardyng barlyghyn Qazaqstandaghy bilikti diktorlar oqyghan. Al mazmún pen әrip filolog ghalymdarynyng saraptauynan ótip, qazaqstandyq týlekterge arnayy dayyndalghan. Qalam Germaniyanyng tehnologiyasymen jasalghandyqtan ekologiyalyq tazalyghy ghana emes, laqtyryp jiberseniz synbaytyn shydamdylyghy da balar ýshin asa ynghayly. Bastysy sugha týsip ketpese bolghany.

 Aytpaqshy, Talapqan myrza taghy bir janalyghymen bólisti. «Alla qalasa jaqynda «Mening Preziydentim» degen atpen taghy bir dәpter qúrastyryp jatyrmyz. Býgingi jetkinshekter Qazaq elining tútqasyn ústaymyn, elim ýshin qyzmet etemin dep ósu kerek. Ol ýshin Núrsúltan Nazarbaevtyng enbekqqorlyghy men úlaghatty sózderin úrpaq sanasyna siniru kerekpiz. Alla qalasa búl dәpterdi 6 shilde Astana kýnine deyin ýlgertip jasaugha kirisip jatyrmyz. Maqsatymyz - bar dәpterdi әrbir qazaq balasynyng qolyna tiygizu», – deydi ol. 

Haziret Ábdilda

Abai.kz