Múnay sektory basshylary Preziydentke nege qarsy?
Ómirde aqylgha qonymsyz keregharlyqtar kóp qoy. Sonyng biri múnaydyng ýstinde shaljiyp jatyp, jylyna 85 mln. tonna múnay óndirip otyrghan Qazaqstannyng ayaq astynan benzinge jarymay qalatyndyghy. Biylghy kýzde de solay boldy. Qay JJS-ke barsang da «benzin joq» degen sózge tap bolasyn. Odan sapasyz benzin qaptady-ay kelip, qanshama adamnyng nәpaqasyn aiyryp otyrghan mәshiyneleri solardyng kesirinen jaramsyz bolyp qaldy.
Osynda qoldan jasalghan qastyqtyng qúlaghy qyltiyp túrghany shyndyq. Kórshi elderding birinde (qaysy ekeni belgili ghoy) sapasyz benzin shyghyp, «olardy satqyzbaymyz» degen dabyl qaghylyp edi, bir ay ótpey jatyp bizde benzin tapshy boldy da ketti. Odan әlgi sapasyz benzin bizge jetip, ony «alsang da alasyn, almasang da alasyngha» salyp qoydy...
Benzin nege jetpey jatyr degenge ókimettegi ókiletti organ basshylarynyng bergen jauabyn estigende ne kýlerindi, ne jylaryndy bilmeysin. Olar auzy –múryndary qisaymay bәrine kinәli bizdegi benzinning arzan ekenin aitady. Sondaghy salystyratyndary jylyna 80 myng tonna ghana múnay óndiretin Qyrghyzstan men Resey.
Osy mәselege baylanysty juyrda Mәjilis deputaty Ayqyn Qonyrov Premier-Ministr Kәrim Mәsimovtyng atyna saual joldady. Mine, osy saualda deputat bizdegi benzin reseylikterden arzan, sondyqtan jetpey jatyr degendi syltauratyp onyng baghasyn kótergisi keletin monopolisterdi qatty synady. Osy myrzalar Reseydegi ortasha enbekaqy bizdikinen 22 payyzgha, al ómir sýru dengeyining eng tómengi kórsetkishi 100 payyzgha joghary ekenin nege eskermeydi deydi deputat.
Sonymen birge ol monopolisterding tórtinshi múnay óndeu zauytyn saludan nege qashqalaqtaytynyn týsinbeytinin aitqan edi. Tórtinshi zauytty salghansha qoldaghy ýsh zauytty modernizasiyalaymyz dep jariyalaghan múnay sektory basshylarynyng jauabyn ol dúrysqa sanamaytynyn aitty. Óitkeni, modernizasiyalau degen istep túrghan zauytty bәlen aigha toqtatyp qoi degen sóz, al búl halyqty әleumettik jaghynan onsyz da shiryqtyryp otyrghan mәseleni mýlde kýrdelendirip jibermey me, deydi deputat. Onyng ýstine modernizasiyalaymyz degen sózdi osy zauyttyng qojayyndary jylda aitady, biraq sony әli kýnge oryndamay kele jatqany da týsiniksiz.
Preziydent N.Nazarbaev ýstimizdegi jylghy Joldauynda 2015 jyldan bastap tórtinshi múnay-óndeu zauytyn salugha kirisetinimizdi jariyalaghan bolatyn, al múnay sektorynyng ókiletti organ basshylarynyng sózi әlgidey. Sonda búlar Preziydentke qarsy ma degen sózdi naqty aitpasa da deputat osy saualdy Premierge júqartyp qoyyp otyr.
Jón. Alayda múnaydyng ýstinde otyryp onyng ónimine tapshy bolyp qaluymyzdyng kýrdeli syry bar ekeni anyq. Sol syrdy ashyp, mәseleni Preziydentting ózi týbegeyli sheshpese Premierding qolynan búl is kelmeydi-au degen bizding kýmәnimiz bar.
Serik ELEU, sarapshy
Abai.kz