1978 jylghy 30 qyrkýiekte Almaty­dan Semeyge kelip, Jiydebaydaghy hakim Abaydyng әdebiy-memorialdyq muzeyine barmaqshy boldym. Erteninde oilaghan jerimizge jetip, shyraqshy shalgha jolyqtyq. Amandasyp, jón súrasyp ata, babamyz óz zamanynda mýmkindigi bola túra sonau ghajap kórikti Shynghystauda túrmay, myna sayyn dala jelining ótindegi jerdi nelikten mekendedi eken, dedim.

Búl súraqqa shyraqshy bylay dep jauap berdi: «Balam, kóresing be, biz túr­ghan jerding teristik pen shyghys jaqtary sozylyp jatqan keng jazyq. Múnda úzyn sabaqty shóp pen sary kóde ósedi, qysta búl jerde nyghyzdalghan qalyng qar bolmaydy. Onyng sebebi, jaughan qar qatty jelding ýrleuinen qaudyrap qalady, keyin jaughan kóbik qardy da jel syrghytyp әketip otyrady. Osynday júqalang kelgen ala qanat qarda qolda ústap otyratyn eshki, qoy, siyr, jylqy qys boyy ýiding janynda tebin teuip jayylyp jýredi. Sondyqtan jazda qolda ústaytyn osynday maldargha qysqa kerekti shóp dayyndalmaydy. Al Shynghystaudyng qary qalyng bolady. Búl jer­ding taghy bir qasiyeti: kók te erte shyghady».

Osy әngimeden song men ol kisige: «Bayaghy­da agha súltan Músa Shormanov ta Bayanauyl tauynan 90 shaqyrym qashyq­tyqtaghy Aqkelin dep atalatyn qyrattyng bauyryndaghy jer bederi men shópteri de dәl osynday jerde alty bólmeli aghash ýide túrypty», degenimde ol: «Yapyr-ay, balam-ay, sen Bayanauyldan ekensing ghoy», – dep maghan iltipatpen qarady. Aytpaqshy, ótken ghasyrdyng 60-jyldary әkemning naghashysy, suyrypsalma qart aqyn Jýnisbek Joldinovten Músa Shormanov kórikti Sabyndykólding janynda túrmay, nege daladaghy Aqkelin qyraty manyndaghy jazyqty meken qyldy dep súraghanymda onyng aitqany da Jiydebaydaghy aqsaqaldyng sózimen sabaqtas shyghyp edi.

Jiydebaydaghy biz әngimelesken aqsaqaldyng aty-jóni Niyazbek Aldajarov edi. Ol sol kezde aqyn qystauyndaghy muzeyding shyraqshysy, etnograf, shejireshi, aqynnyng atalas tuysy, birinshi toptaghy soghys mýgedegi bolatyn. Niyazbek aqsaqal sol joly Shәkәrim Qúdayberdiúlynyng biraz әnin naqyshyna keltirip oryndap bergen edi.

Sodan keyin qariyamen birge muzeydi týgel aralap kórip, keybir jәdigerler boyynsha týsinik alghanmyn. Ártýrli taqyrypta әngimeleskenmin. Sonda Niyazbek aqsaqal maghan Abaydyng baqilyq bolar aldynda shygharghan mynaday óleng joldary bar dep aitqan edi:

«Kýnәiim kóp Ilahiy,

Keshire gór múnymdy.

Barar basqa jerim joq,

Úsyndym haqqa moynymdy.

Ata-anam eding qara jer,

Asha gór endi qoynyndy».

Búl óleng joldary әzirge eshbir baspa­sóz betinde jariyalanbaghan deuge bolady. Múny auzy uәli, sózi dualy Niyazbek sekildi inabatty adamnyng auzynan shyqqanyn aitqym keledi.

Serik JAQSYBAEV,

Ekibastúz qalasynyng qúrmetti azamaty.

Pavlodar oblysy.

"Egemen Qazaqstan"