Suretshi Ansa Mústafanyng salghan suretteri internet qoldanushylar arasynda keng tarap, әleumettik ózekti taqyryptarda jazylghan suretteri kópshilik nazaryna týsip, Ansa salghan suretterding tanymaldyghy artty. Suret - óner. Al, Ansanyng salghan suretterining maqsaty - jastardy kelensiz, jaghymsyz qylyqtardan qorghau.

Astanada qazan aiynyng 14 - de Euraziya últtyq uniyversiytetinde Ansa Mústafanyng "Sóile, suret" dep atalatyn alghashqy kórmesi ótedi. Kórme qarsanynda Ansany az-kem әngime tartqan edik.

Ansa Mústafa, suretshi:

- Áleumettik taqyryptardaghy suretter saludy qashan bastadynyz? Oghan ne týrtki boldy?

- Bayqap qarasam, bala kezden salyp kele jatqan suretterimning bәrining taqyryby - sol eken. Áriyne, búghan sebep mamanyng gazeti -  «Aq bosagha». Gazetke dayyndalghan maqalalargha kórkemdik qajet edi. Sol kezde anamnyng qasynan bir eli qalmay jýrgendikten gazet isine mende qatysqym kelip, materialdargha suret salyp kóre bastadym. Eng birinshi salghan suretim «Úyada ne kórsen, úshqanda sony ilersin» edi.

Ansa Mústafa. «Úyada ne kórsen, úshqanda sony ilersin»

Búny 14-15 jasymda, mektepte oqyp jýrgende salyppyn. Ol temekining túqyly men araq shólmekterinen jasalghan úyada otyrghan nәreste bolatyn. Qazir esime týsip otyr. Ekinshi salghan suretim adamdardyng ayaq astynda taptalyp qalugha qorqyp, jýni ýrpiyip otyrghan balapan. Sóitip-sóitip salghan suretterimning kóbinde sujet nemese bir problema arqau bolyp beynelenetin boldy.

- Ádette, belgili bir taqyrypqa jazugha (suret salu) qanday bir oqigha әldebir kýndelikti tirshilikten kórgen jәitter әser ete me?

- Áriyne, әser etedi, belgili bir kórinis kórip, qorqyp nemese jiyirkenip, kelip salyp tastaghan suretter bar. Mysaly, ýiimizding terezesi ýlken dýkenning tu syrtyna shyghady. Satushy qyzdar kýndelikti sol dýkenning artyna tyghylyp temeki tartady. Solardyng biri ekiqabat bola túra, keshke deyin týtindetetinin bayqap, temeki tartyp túrghan ekiqabat shoshqany beyneledim.

Ansa Mústafa. Shoshqa

Bitirgen boyda suretti terezemnen solargha qaratyp qoydym. Kórgen bolar, bilmedim.

- Kórmenizge qanday taqyrypta salynghan suretterinizdi qoyasyz?

- Kórmege suretterimning ishinen 50-in tandadym. Negizgi taqyryp -  әleumettik problemalar. Qyz-kelinshekterding araq ishui, ýidegi úrys-keristen balanyng ýiden qashuy, oshaq basyndaghy ata-ana janjaly jәne osynday әr zombylyqtan balalardyng psihologiyalyq qynjylysqa týsui degen siyaqty.

Ansa Mústafa. «Anam meni óltiretin shyghar»

Suretterimning arasyndaghy eng auyry, biraq soghan qaramastan keng taralghany «Anam meni óltiretin shyghar» atty suret. Ol internet kenistiginde keninen tarap, onshaqty tilge audarylyp ketti.

- Sizding salghan suretinizdi kórip, oilanghan, ómirine ózgeris engize bastaghan adamdar bar ma?

- Ózgeris bar-joghyn bilmedim. Biraq maghan ana suret qatty әser etti, jyladym, kýni boyy kónil-kýiim búzylyp jýrdi degender kóp. Aqyn qyzdarymyzdyng biri ózine qatty әser etken suretke qarap óleng shygharghan kez de boldy. Keybir suretterimdi ghalamtordaghy paraqshamnan alyp, komentterimen birge teledidardan da kórsetip jattady. Qozghaghan taqyryptarymdy alyp, әri qaray órbitip jatqandar barshylyq. Elge jetip, paydasy tiyse boldy ghoy. Alsa ala bersin. Negizgi maqsat qoldan kelgenshe jaman qylyqtardan jastardy qorghau.

- Qazirgi suretshilik ónerdegi әleumettik jelining róli qanday?

- Salghan suretterimning sәtti shyqty dep eseptegenderimdi feysbuktegi paraqshama salyp jýrmin. Paraqshamda dostarymmen talqylap oy bólisip túramyz. Suretterimdi únatqandary retvit jasap taralyp ketip jatqandary da barshylyq. Dostargha kóp rahmet.
Áleumettik jeli tek suretshilik ónerdi emes, barlyq salany damytyp jatyr ghoy. Biyshiler biylerin yutubqa salyp bólisse, aqyndar ólenderin jariyalaydy, jurnalistter maqalasyn kópshilikke úsynyp otyrady. Áleumettik jeliler qazirgi ómirding ajyramas bólshegine ainaldy ghoy.

- Suretterinizding ishinde ózinizge únaytyny qaysysy?

- Suretterimning ishinde ózime eng qatty únaytyny kóktemde salghan «Kóktemge dayyndyq» degen suretim.

Ansa Mústafa. Kóktemge dayyndyq

Bir aidan son, qarasam, jer sharynyng ar jaghyndaghy braziliyalyqtar talqylap jatqanyn kórip qatty tang qalyp, quanghanmyn. Sol suretke sonsha nazar audarghan son, men de qaray-qaray jaqsy kórip kettim. Ol surette jýregi men miyn, kir jughyshqa salyp tazartyp otyrghan qyz beynelengen.
- Búdan keyin Qazaqstannyng ózge qalalarynda bolmasa alys-jaqyn shetelde kórmenizdi ótkizuge baylanysty úsynystar bar ma?
- Búiyrsa, túnghysh kórmem – «Sóile, suret» - 14 qazanda saghat 12-00 de, Astanada L.N. Gumiylev atyndaghy Euraziya últtyq uniyversiytetinde (Mirzoyan kóshesi, 2) ashylady. Jaqsy ótse, Semey, Almatydaghy uniyversiytetter de ótkizem. Basqa qalalardan úsynys týsse, aparugha әzirmin.

- Ángimenizge rahmet!

Súhbattasqan – Ómirjan Ábdihalqyúly

Abai.kz