Sifrlyq bilim resurstaryn qalyptastyrudyng keybir mәseleleri

Aqparattyq tehnologiyalar zamany bolyp tabylatyn HHI ghasyrda qanday da bolmasyn memleketting damuynda adam ómirining barlyq salalaryn aqparattandyru, jalpy aqparattyq qoghamgha kóshu mәselesi  aiqyn basymdylyqqa ie ekeni belgili. Aqparatty qoghamgha kóshu ýshin jaghdaylar jasau  maqsatynda 2012 jyly qabyldanghan «Aqparatty Qazaqstan - 2020» memlekettik baghdarlamasy, el aumaghynda jýzege asyryluy tiyis aqparattandyru sharalary men  olardyng nәtiyjeleri bolyp tabylatyn naqty kórsetkishterdi anyqtap berdi.

Búl baghdarlamada aqparattyq qoghamdy qalyptastyrudyng basty faktory retindegi adamy kapitaldy  damytuda manyzdy oryn alatyn, bilim beru jәne ghylym salasyn aqparattandyrugha baylanysty jýzege asyryluy tiyis naqty kórsetkishter retinde  kelesiler atalghan [1]:

°      elektrondyq bilim beru resurstarynyng ýlesi 2017 jyly — 60 %, 2020 jyly - 100 %;

°      ghylymy bilim beruding birynghay últtyq jelisine qosylghan ghylymy bilim beru mekemelerding ýlesi 2017 jyly - 50 %, 2020 jyly -100 %;

°       erekshe qajettilikteri bar (inkluzivti bilim beru) balalar ýshin AKT kómegimen sapaly bilim beruding qoljetimdiligin qamtamasyz etu 2017 jyly - 30 %,  2020 jyly - 50 %;

°      mektepter men TjKB ýshin ashyq qoljetimdiliktegi elektrondyq kontentting kólemi 2017 jyly - 60 %, 2020 jyly - 90 %;

°      ghylymy jәne ghylymiy-tehnikalyq elektrondyq merzimdi basylymdardyng sany 2017 jyly - 2, 2020 jyly — 4.

Qazirgi uaqytta jogharyda atalghan kórsetkishterge jetu maqsatynda jasalyp jatyrghan auqymdy is-sharalar barysynda sheshilui tiyis kóptegen mәselelerding bar ekeni de belgili bolyp jatyr, solardyng biri –sapaly elektrondyq bilim beru resurstarymen qamtamasyz etu mәselesi.

  Búl baghyttaghy alghashqy nәtiyjelerding biri retinde qazaqstandyq  «e-learning»  elektrondyq oqytu jýiesin aitugha bolady [2]. Búl bilim portalynyng mәlimetterine qaraghanda, onyng «E-kitaphana» dep atalatyn bóliminde 7 511 juyq sifrlyq bilim resurstary jinaqtalghan jәne de onyng biraz bóligi 75 % (juyghy) jalpy bilim beretin mektepterge arnalghan. Qazaqstandyq sifrlyq bilim resurstaryn qalyptastyruda QR bilim jәne ghylym ministrligining bilim berudi aqparattandyru salasyndaghy operatory Últtyq aqparattandyru ortalyghynda jýrgizilip jatyrghan júmystardyng birshama nәtiyjeler bere bastaghanyn aityp ketuge bolady [3].

Sifrlyq bilim resurstaryn qalyptastyru- elektrondyq oqytu jýiesinde eng manyzdy oryn alatyn jәne jan-jaqty, jýieli qarastyrudy qajet etetin mәsele ekeni de belgili bolyp otyr. Osyghan baylanysty, sifrlyq bilim resurstaryn qalyptastyrugha qatysty  mәselelerdi jýielep birneshe baghytta qarastyru qajettiligi tuyndaydy, mysaly:

°      Qúqyqtyq qamsyzdandyru mәseleleri;

°      Tehnologiyalyq qamsyzdandyru mәseleleri;

°      Mazmúndyq qamsyzdandyru mәseleleri;

°      Ádistemelik qamsyzdandyru mәseleleri;

°      Kadrlyq qamsyzdandyru mәseleleri.

Bir aita keterligi, búl mәselelerdi sheshumen sol atalghan salalardyng ókilderi ainalysqanda ghana jaqsy nәtiyjelerge jetuge bolady.

Taghy bir nazar audarylatyn nәrse, sifrlyq bilim resurstaryn qoldanatyn auditoriyanyn: múghalimderdin, oqushylardyn, ata-analardyn, basqarushy- ýilestirushi organdardyn, ghylymiy-pedagogikalyq sala ókilderining talap-tilekteri, jalpy  qoghamdyq pikir ýnemi zerttelip, qajet bolghan jaghdaylarda eskerilip otyruy qajet. Múnday jan-jaqty baylanystyng sifrlyq bilim resurstaryn jetildirip otyruda tiygizetin paydasy zor bolmaq.

Qazirgi jaghdaydaghy bir ghana elektrondyq oqulyqtar týrindegi resurstar  sifrlyq bilim resurstaryna degen qajettilikti qamtamasyz ete almaydy, yaghny sifrlyq bilim resurstarynyng basqa da týrlerin damytugha basa nazar audaryluy qajet.

Sifrlyq bilim resurstarynyng mazmúny turaly mәsele de jan-jaqty qarastyrudy qajet etedi. Jalpy oqytu prosesinde sifrlyq bilim resurstaryn qoldanudaghy basty maqsattyng biri - bilim mazmúnynyng janaryp, zaman talabyna sәikes janalyqtarmen, ózgeristermen tolyghyp otyruyn qoldau.  Aqparattyq tehnologiyalar zamanyndaghy  sifrlyq bilim resurstarynyng qyzmeti oqulyqta keltirilgen materialdardy  sifrlyq týrde qaytalaumen ghana shektelmeydi, ol mazmúny jaghynan da jana, ózgeshe bolghanda ghana óz qoldanushylaryn qyzyqtyryp, óz maghynasynda qyzmet atqara alady.

Paydalanylghan elektrondyq resurstar:

1. «Aqparatty Qazaqstan - 2020» Memlekettik baghdarlamasy. QR Preziydentining 2013 jylghy 8 qantardaghy № 464 Jarlyghy  (http://egov.kz)
2.  «e-learning»  elektrondyq oqytu jýiesi ( http://e.edu.kz)
3. «Últtyq aqparattandyru ortalyghy» AQ- nyng sayty (http://nci.kz)

Mukasheva M. U.p.gh.k., dosent

Abai.kz