Júma, 20 Qyrkýiek 2024
Qogham 7174 0 pikir 18 Qarasha, 2015 saghat 12:43

ESTONIYa RESEYDI JER ShARYNAN ALYP TASTADY


Jaqynda Estoniya Respublikasynda Halyqaralyq masshtabtaghy dau tudyrghan, mektep jasyndaghy balalargha arnalghan jana jer sharynyng shaghyn maketi  (globus) saudagha shygharyldy. Búl jer shary maketining ózgelerden ereksheligi – onda Resey Federasiyasy beynelenbegen. Dәlirek aitsaq, Resey Federasiyasynyng aumaghynda  Tynyq múhity oryn tepken. Búl turaly ukrainalyq «Pressa Ukrainy» sayty jazady. (qaranyz: http://uapress.info/ru/news/show/104471?_utl_t=fb).

Al óndirushi jәne tapsyrys berushi tarap  jiberilgen geosayasy qatelikti moyyndaghan.

«Eston balalaryna arnalghan oiynshyq globusta Resey Federasiyasy jer betinen mýlde syzylyp tastalghan. Al onyng alyp jatqan ýlken territoriyasy "Tynyq múhity" dep kórsetilip, RF turaly birde-bir belgishe qoyylmaghan» dep jazady basylym.

Atalghan mәsele estoniyalyq BAQ-tyng da nazaryn audarghan. Estoniyalyq bir top jurnalist geosayasy provokasiyalyq baghytta jasalghan globustar turaly jurnalistik zertteu jýrgizgen jәne onday jer sharynyng shaghyn maketteri Estoniya dýkenderinde satylymda bar ekenin aitqan.

Jurnalisterding aituynsha, ol glubstarda Resey, Kremli, Mәskeu degen ataular mýlde kezdespeydi. Biraq,  Estoniyanyng shaghyn qalalary men kósheleri anyq kórsetilgen. Estoniya, Talliyn, tipti Ratushnaya degen ortalyqta ornalasqan shaghyn alandaryna deyin kartada aishyqtalyp belgilengen. Ayta keteyik, búl maketterde (globustar) jer-su ataulary eston tilinde jazylghan.

Taghy bir qyzyqty jaghday: Resey aumaghy Tynyq múhity dep belgilengendikten Qazaqstan Tynyq múhitymen shektesetin bolyp shyqqan. 

Degenmen, sauda dýkenderinde estoniyalyq globustyng orys tilindegi núsqalary da satylymgha shygharylghan. Biraq, orys tilindegi maketterde jogharydaghyday qatelikter mýlde joq. Resey Federasiyasy da, onyng qúramdastary da óz ornymen belgilengen.

Resey Federasiyasynyng Syrtqa ister ministrligi estoniyalyq globustargha qatysty týsinikteme berdi. Resey sayasatkreleri «búl estondyqtardyng әdeyi arandatushylyq (provakasiyalyq) maqsatta jasap jatqan әreketteri» dep esepteydi.

Týiin: Kremliding qojayyny Ukrainanyng shyghysyndaghy basqynshylyq әreketteri ýshin tóniregindegi memleketterding qaharyna úshyraghany turaly aituday-aq, aitylyp jatyr. Mysaly, Estoniyanyng óz býldirshinderining jadyna  Reseysiz әlemdi toqytuy, Gruziya, Litva, Latviya Moldova, Ukraina sekildi birqatar postkenestik respublikalardyng reseyshildik sindromyna qarsy týrli әreketteri Putin men onyng qaramaghyndaghylardyng ashuyn tughyzatyny ras. 

Reseyding búrynghy derjavalyq, imperiyalyq әleuetin ansaytyndar әleumettik jeliler men BAQ-ta «Kenes odaghyn qayta tiriltudi» jii aitady. Sonday-aq, "qyrghiy-qabaq" soghys әli bitken joq" degen úrandary taghy bar. Osynday pighyldaghy býgingi Reseydi estondar, latyshtar, litvalyqtar,t.b.«Orystar senimsiz - dos» dep biledi. Olar óz býldirshinderin mektep jasynan Reseyge tәueldi sanadan qútqarghysy keledi. Estondardyng Reseydi jer sharynan "alyp tastaghan" әreketi sonyng kórinisi bolsa kerek. Al kenestik ker qoghamnan shyqqan key memleketter kerisinshe Vladimir Vladimirichting sayasyna asyq. Ony da kózimiz kórip jýr...

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz       

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alashorda

IYdey Alasha y sovremennyy Kazahstan

Kerimsal Jubatkanov 2390