Ýzindi avtory Qytaylyq oqytushy 2010 jyly  qyrkýiek aiynyng basynda Japoniyanyng Osaka qalasyndaghy bir mektepke baryp pedagogikalyq praktikadan ótkendegi kórgenderin  sóz etedi. Men ony sol qalpynda sizderge úsynyp otyrmyn.

Ótken jyly oqytushylar merekesi qarsanynda  (Qytayda 1985 jyldan beri әr jyly qyrkýiekting 10 kýni oqytushylar merekesi retinde atap ótiledi) mektep múghalimi salauatytymmen Japoniyanyng Osaka qalasynyng Fukuda audanyndaghy bir bastauysh mektepke bilim jetildiruge jiberildim. Birde  әriptesim Yamamota atty múghalimnen:

– Japoniyada múghalimder merekesi qashan atap ótiledi, Sizder ony qalay qarsy alasyzdar? – dep súradym. Mening súraghyma tandanys bildirgen ol:

– Bizde eshqanday múghalimder merekesi degen meyram joq, – dedi. 

Onyng búl jauabyn estip óz qúlaghyma ózim senbey antarylyp qaldym. «Ekonomikasy men ghylym-tehnikasy sonsha damyghan elde oqytushylargha degen qúrmetting bolmaghany ma?» degen oy sanam týbinen jarq etkendey boldy.

Júmystan týsken song Yamamota meni óz ýiinen dәm tatugha shaqyrdy. Men onyng úsynysyn qabyl ettim. Yamamotanyng ýii mektepten úzaq bolghan song biz metrogha mindik. Búl dәl keshki qarbalas sәt bolghandyqtan metroda adam tym kóp edi. Men qysylyp-qymtyrylyp jýrip zorgha kirdim de, tútqadan myqtap ústap aldym.  Sol sәt meni kórgen bir atay ornynan túryp, maghan óz ornyna otyrudy ótindi. Men búl kishpeyildilikti týsine almadym, jasym jas bolghandyqtan aqsaqaldy, aq samayly adamnyng ornyna otyrugha dәtim barmady, alayda, ol  qayta-qayta basyn iyip, izet kórsetip, «otyrynyz, otyrynyz» dep úsynys jasay berdi.  Men amalsyzdan otyrdym. Metrodan týsken song Yamamotadan:

– Álgi aqsaqal kisi nelikten maghan izet kórsetip, óz ornyn úsyndy? – dep súradym. Yamamota múghalim kýlimsirep túryp sausaghymen tósimdegi mektep belgisin kórsetip: 

– Ol kisi Sizding oqytushy ekendiginizdi kórip, ornyn úsyndy, – dedi. Men búl sózdi estip ózimning oqytushylyq salauatymnyng mereyin sezindim.

Yamamota múghalimning ýiine alghash kele jatqandyqtan qúr qol kiruden ynghaysyzdanyp, azdap syilyq alu oiym baryn oghan aittym, ol kisi de qarsylyq bildirmedi, әri maghan biraz jýrgen song aldymyzda «Oqytushylar dýkeninin» bar ekenin, onda oqytushylar ýshin jenildetilgen baghamen tauar satylatynyn eskertti. Men taghy da tandanysymdy jasyra almay:

– Búl jenildikter tek qana múghalimderge ghana baghyttalghan ba? – dep súradym. Yamamota múghalim mening sózimdi qúptap:

– Japoniyada eng qúrmetti mamandyq – oqytushylyq, japon halqy eng qúrmet tútatyn adamdar – oqytushylar. Sondyqtan kәsipkerler ózderining dýkenderine múghalimderding keluin ózderine degen sheksiz qúrmet dep bilip, ony mәrtebe  sanaydy dedi.

Men Japoniyada bolghanymda jalpy múghalimderge degen qúrmetting әr týrine kuә boddym. Metroda olar ýshin arnauly oryn, kóshelerde olar ýshin arnauly  dýken  bar. Tipti, kólik-qatynas biyletterin alu ýshin de  kezekte túrmaydy.  Ayta berseng olar ýshin qolaylylyqtar men jenildikter jeterlik. Japoniyada arnauly oqytushylar merekesi bolmasa da әr kýn olar ýshin merekedey sezildi maghan. 

Mine dostar, ýzindi osymen tәmam. Búl ýzindini qarsha boraghan qalyng aqparattyng biri retinde oqyp qana qoya salar edim, tipti ary ketkende, ainalamdaghy adamdargha, studentterime ghana aitar edim. Sebebi, әlemde әr el óz ústazdaryna әline qaray әlpeshtep otyr ghoy.  Biraq, bizden kóri oqytushylaryn qúrmet tútatyn, bizden kóri oqytushylarynyng jaghdayy әlde qayda jaqsy,  oqytushylarynyng qoghamdyq ornyn kótergen arnauly zany bar Qytay elining ústazdary Japoniyanyng múghalimge  degen qúrmetin tamsana jyr etip otyrghanda, bizding elding oqytushylary men halqyna, әlemde oqytushylyq mamandyqty qúrmet tútatyn, múghalimderdi ardaqtaytyn elderdin,  halyqtardyng bar ekendigin aitqym keldi. Ayta otyryp, osynday mәrtebege bizding elding de azamattary jetse eken degen tilekti shyn jýregimmen tileymin. Ózimning ústaz ekendigimnen be, joq әlde jýregim nәzik janmyn ba, kózimnen tamghan tamshy jas osy maqalamnyng nýktesin qoyghanday boldy.