ALMATY OBLYSY: ShETELDIKTER "ShYGhYS QAQPADA" BOLDY
«Altynkóldin» ainalasy býginde qarbalas qimyl, qarqyndy júmys, alystan eki iyininen demalyp, alqynyp jetken alyp jýk poezdarynyng donghalaq yrghaghyna toly. Býgin múnda «Qúrghaq porttyn» shetel elshileri men tilshilerine tanystyryluy ótpek. Soghan oray Qazaqstannyng Syrtqy ister ministri Erlan Ydyrysov bastaghan arnayy jolaushylar poyyzy ótken dýisenbining tal-týsinde elimizding ontýstik shyghysyndaghy eng shetki beketine jetti, - dep jazady Almaty oblystyq "Jetisu" gazeti.
Qazaqstandaghy shetelding 40 elshiligining ókilderi men manyzdy aqparatty әlemge tanytyp jýrgen ózimizding jәne ózge memleketterding jurnalisteri arnayy saparlaryn «Altynkól» temirjol beketining qyzmetimen tanysudan bastady. Elimizding Syrtqy ister ministri Erlan Ábilfayyzúly «Altynkól» beketining shetelden jýk ótkizu quaty men onyng ainalasyndaghy salynghan nysandar jobasyn qonaqtargha arnayy týsirilgen beynebayan arqyly tanystyrdy. «Batys Qytay – Batys Europa» temirjoly men avtodanghylynyng mәn-manyzy, býgin resmy týrde júmysyna kiriskeli túrghan «Qúrghaq port» ailaghynyng sheteldermen jýk almasu qyzmetimen tikeley baylanysty ekendigi basa aityldy.
Beket ghimaratyndaghy jýzdesude Almaty oblysynyng әkimi Amandyq Batalov «Altynkóldin» janyndaghy149 gektaraumaqqa salynatyn «Qúrghaq port» ailaghynyng elimizding ekonomikalyq damuyna yqpaly men halyqaralyq tranzittik әleuetining jogharylyghyna toqtaldy. Elbasynyng arnayy Jarlyghymen qúrylghan «Qorghas – Shyghys qaqpasy» arnayy ekonomikalyq aimaghynda jýzege asyp jatqan auqymdy jobalardyng halyqaralyq manyzyn tilge tiyek etti.
Búdan song sheteldik qonaqtar arnayy avtobustargha otyryp, «KTZE – Khorgos Gateway» JShS әkimshilik ghimaratyna keldi. Múnda sheteldikterge «Qorghas – Shyghys qaqpasy» arnayy ekonomikalyq aimaghynyng jalpy jobasy jәne onyng qúramyndaghy «Qúrghaq porttyn» qúrylysy men qyzmeti tanystyryldy. Seriktestikting keng jiynjayynda ótkizilgen búl sharada «KTZE -Khorgos Gateway» JShS bas diyrektory Karl Geysen «Qúrghaq port» jayyn jan-jaqty taldap, bayandama jasady. Múnda Qúrghaq ailaqqa Qytay memleketi tarapynan tar tanapty 3, Qazaqstan tarapynan keng jolaqty 6 temirjol jelisining tartylghany aityldy.
Búl aimaqta «Qúrghaq portpen» japsarlastyryp189 gektaraumaqqa logiystikalyq ortalyq jasalyp, ondaghy qoymalarda myndaghan tonna jýk saqtalyp, san tarapqa jóneltiledi,230 gektarjerge industriyaldyq aimaq jasaugha oryn dayyndaluda. Yaghni, búl arnayy ekonomikalyq aimaq quatty óndiris oryndarynyng órkendeuine de jol ashpaq. Qúrylys júmystaryna bastapqyda jalpy 227 miylliard tenge júmsalatyn bolsa, onyng 150 milliardy jeke investorlar esebinen qarastyrylady. Karl Geysenning aituynsha, osy alyp qúrylystyng bәri ainalasy eki-ýsh jylda iske qosylyp, qazirgi boljam boyynsha 30 myng adamgha jana júmys oryny ashylmaq.
Aymaq qúrylysyna 20-dan astam qúrylys kompaniyalary tartyldy. Al, aldaghy jyldyng alghashqy ailarynan bastap «Hewiett Pacard», «Toyota», «DHL», taghy basqa da әlemge tanymal kóptegen kompaniyalar óz tauarlaryn osy jerden Orta Aziya men Batys Europagha taratpaqshy. Búlar negizinen әlem elderine ozyq ýlgidegi jenil, auyr avtokólikter, basqa da qúrylghylar satady. Al AQSh, Japoniya siyaqty sheteldikterding múhiyt, tenizben jóneltken jýgi Batys Europa men Orta Aziya memleketterine bir ay merzimde jýzip jetse, «Batys Qytay – Batys Europa» tranzittik temirjolymen jýk nebәri 9 kýnde dittegen jerine aparylady eken.
Sheteldiktermen ótken jiynda elshilik ókilderi óz saualdary men oilaryn ortagha salyp, olargha Qazaqstannyng Syrtqy ister ministri Erlan Ydyrysov, Karl Geysen jәne «Qazaqstan temirjoly» AQ viyse-preziydenti Qanat Alpysbaev jauap berip otyrdy. Forumnan song elimizding Syrtqy ister ministri Erlan Ydyrysov, Almaty oblysynyng әkimi Amandyq Batalov, «Qazaqstan temirjoly» AQ viyse-preziydenti Qanat Alpysbaev jәne Karl Geysen jurnalistermen baspasóz konferensiyasyn ótkizdi.
Búdan song barlyq qonaqtar «Qúrghaq port» ailaghyna kelip, bolashaqta әlem naryghyna qan jýgirtetin alyp qúrylyspen tanysty.
Jýzdesu «Qorghas» shekaramany halyqaralyq yntymaqtastyq» ortalyghynyng qabyldau ghimaratynda jalghasty. Múnda qonaqtargha «Qorghas – Shyghys qaqpasy» arnayy ekonomikalyq aimaghyndaa bolashaqta júmys isteytin adamdargha salynatyn túrghynýy keshenining bas jobasy tanystyryldy. Jalpy aumaghy 500 gektardy qamtityn búl keshende túrghyn ýilermen qatar mektep, balabaqsha, taghy basqa da әleumettik qúrylystar salynady. Aymaqtyng Orta Aziya men Europa elderining naryghyna әkeler orasan zor yqpalyn aitpaghanda, shekara týbinde 100 myng adam qonystanatyn jana qala payda bolady. Arnayy ekonomikalyq aimaqta 30 myng adam jana júmys orynyn tappaq.
Qorghas ónirindegi búl kezdesu әlemning әr týkpirine jaqsy janalyqtarymen qatar halyqaralyq yntymaqtastyqtyng ystyq lebin de әketti.
Panfilov audany
Abai.kz