Qazaqstandaghy shet­elding 40 elshiligining ókil­deri men manyzdy aqpa­rat­ty әlemge tanytyp jýr­gen ózimizding jәne ózge memleketterding jurna­listeri arnayy sapar­laryn «Altynkól» temir­jol beke­tining qyzmetimen tanysu­dan bastady. Elimiz­ding Syrtqy ister ministri Erlan Ábilfayyzúly «Al­tyn­kól» beketining shetel­den jýk ótkizu quaty men onyng ainalasyndaghy sa­lyn­ghan nysandar jobasyn qonaqtargha arnayy týsi­rilgen beynebayan arqyly tanystyrdy. «Batys Qytay – Batys Europa» temir­joly men avtodanghylynyng mәn-manyzy, býgin resmy týrde júmysyna kiriskeli túrghan «Qúrghaq port» aila­ghynyng sheteldermen jýk almasu qyzmetimen tikeley baylanysty ekendigi basa aityldy.

Beket ghimaratyndaghy jýzdesude Almaty obly­synyng әkimi Amandyq Ba­ta­lov «Altynkóldin» ja­nyn­daghy149 gektaraumaq­­qa salynatyn «Qúr­ghaq port» ailaghynyng eli­mizding ekonomikalyq dam­uyna yqpaly men halyq­aralyq tranzittik әleue­tining jogha­rylyghyna toq­taldy. Elba­synyng arnayy Jar­ly­ghymen qúrylghan «Qor­ghas – Shyghys qaqpasy» ar­nayy eko­no­mikalyq ai­maghynda jýzege asyp jat­qan auqym­dy jo­ba­lardyng halyq­ara­lyq ma­ny­zyn tilge tiyek etti.

Búdan song sheteldik qo­naq­tar arnayy avtobus­targha otyryp, «KTZE – Khor­gos Gateway» JShS әkim­shilik ghimaratyna keldi. Múnda sheteldikterge «Qor­ghas – Shyghys qaqpasy» ar­nayy ekonomikalyq aima­ghy­nyng jalpy jobasy jәne onyng qúramyndaghy «Qúrghaq porttyn» qúrylysy men qyzmeti tanystyryldy. Se­rik­testikting keng jiyn­ja­yyn­da ótkizilgen búl shara­da «KTZE -Khorgos Gate­way» JShS bas diyrektory Karl Geysen «Qúrghaq port» jayyn jan-jaqty taldap, bayan­dama jasady. Múnda Qúr­ghaq ailaqqa Qytay mem­leketi tarapynan tar tanap­ty 3, Qazaqstan tarapynan keng jolaqty 6 temirjol jelisining tartylghany ai­tyldy.

Búl aimaqta «Qúrghaq port­­pen» japsarlastyryp189 gektaraumaqqa logiys­tikalyq ortalyq jasalyp, ondaghy qoymalarda myn­daghan tonna jýk saqtalyp, san tarapqa jóneltiledi,230 gektarjerge indus­triyaldyq aimaq jasaugha oryn dayyndaluda. Yaghni, búl arnayy ekonomikalyq aimaq quatty óndiris oryn­darynyng órkendeuine de jol ashpaq. Qúrylys júmys­taryna bas­tap­qyda jalpy 227 miyl­liard tenge júm­salatyn bolsa, onyng 150 milliardy jeke inves­torlar esebinen qaras­tyrylady. Karl Gey­senning aituynsha, osy alyp qúry­lystyng bәri ainalasy eki-ýsh jylda iske qosylyp, qazirgi boljam boyynsha 30 myng adamgha jana júmys oryny ashylmaq.

Aymaq qúrylysyna 20-dan astam qúrylys kom­paniyalary tartyldy. Al, aldaghy jyldyng alghashqy ailarynan bastap «Hewiett Pacard», «Toyota», «DHL», ta­ghy basqa da әlemge tany­mal kóptegen kompa­niyalar óz tauarlaryn osy jerden Orta Aziya men Batys Eu­ropagha tarat­paqshy. Búlar negizinen әl­em elderine ozyq ýlgidegi jenil, auyr avto­kólikter, basqa da qú­ryl­­ghylar sata­dy. Al AQSh, Japoniya siyaq­ty shet­eldik­terding mú­hiyt, tenizben jó­nel­tken jýgi Batys Eu­ropa men Orta Aziya mem­le­ket­terine bir ay merzimde jý­zip jetse, «Batys Qytay – Batys Europa» tranzittik temirjolymen jýk nebәri 9 kýnde dittegen jerine apa­rylady eken.

Sheteldiktermen ótken jiynda elshilik ókilderi óz saualdary men oilaryn ortagha salyp, olargha Qa­zaq­stannyng Syrtqy ister ministri Erlan Ydyrysov, Karl Geysen jәne «Qa­zaqstan temirjoly» AQ viyse-preziydenti Qanat Alpysbaev jauap berip otyrdy. Forumnan song elimizding Syrtqy ister ministri Erlan Ydy­ry­sov, Almaty oblysynyng әkimi Amandyq Batalov, «Qazaqstan temirjoly» AQ viyse-preziydenti Qanat Alpysbaev jәne Karl Geysen jurnalistermen baspasóz konferensiyasyn ótkizdi.

Búdan song barlyq qo­naq­tar «Qúrghaq port» ai­la­ghyna kelip, bolashaqta әlem naryghyna qan jýgir­tetin alyp qúrylyspen tanysty.

Jýzdesu «Qorghas» she­ka­ramany halyqaralyq yntymaqtastyq» orta­ly­ghy­nyng qabyldau ghima­ratynda jalghasty. Múnda qonaqtargha «Qorghas – Shy­ghys qaqpasy» arnayy eko­nomikalyq aimaghyndaa bolashaqta júmys isteytin adamdargha salynatyn túr­ghynýy keshenining bas jobasy tanystyryldy. Jalpy aumaghy 500 gek­tardy qamtityn búl ke­shende túrghyn ýilermen qatar mektep, balabaqsha, taghy basqa da әleumettik qúrylystar salynady. Aymaqtyng Orta Aziya men Europa elderining nary­ghyna әkeler orasan zor yqpalyn aitpaghanda, shek­ara týbinde 100 myng adam qonystanatyn jana qala payda bolady. Arnayy ekonomikalyq aimaqta 30 myng adam jana júmys orynyn tappaq.

Qorghas ónirindegi búl kezdesu әlemning әr týk­pirine jaqsy janalyq­tarymen qatar halyq­aralyq yntymaq­tastyq­tyng ystyq lebin de әketti.

Panfilov audany

Abai.kz