Jaqynda Tәjikstan Respublikasy Preziydentining pәrmenimen oryssha atalatyn songhy qalanyng atauy tәjikshelendi. 

Tәjikstan Respublikasynyng ministrler kabiyneti   Chkalovsk qalasyna tәjik tilinde atau berudi úsynyp, el Preziydenti Emomoly Rahmon myrzagha úsynys hat joldaghan. Ministrler úsynghan úsynysty Tәjikstan Preziydenti maqúldady. Sóitip, Chkalovsk Buston bolyp ózgerdi.  

«Qala ataularyn  memleketti qúrushy últtyng tiline auystyru – últtyq qúndylyqtardy nasihattaugha, әm óskeleng úrpaqtyng sanasyna óz últynyng tarihyn siniruge, ata-babalarynyng mәdeniyeti men tarihyn tanytugha jәne býgingi tәjik halqynyng memleketshildigin kórsetuge jol ashadady», - dep jazady tәjikstandyq «Hovor» aqparattyq agenttigi.

Ayta keteyik, Tәjikstan Respublikasynda audandar men qala ataularyn tәjik tiline auystyru júmystary 2000-jyldyng basynan bastalghan. Mysaly, 2000-jyly El Preziydenti Emomoly Rahmonnyng bastamasymen  Leninabad oblysy – Soghdiy bolyp, al  Ura-Tube qalasy – Istaravshan, Garmskiy audany – Rasht audany bolyp ózgertilgen.

Sonday-aq, 2011 jyly Tәjikstannyng qalalaryndaghy Leniyn, Gagariyn, Gogoli, Pushkin sekildi orys әdebiyeti men qogham qayratkerlerining esimderimen atalatyn kósheler tolyqtay tәjik aqyn-jazushylarynyng esimderine kóshti.

Tipti, Tәjikstannyng tauly aimaqtary men shalghay eldi-mekenderining de ataulary tolyqtay tәjikshelendirilgen. Mysaly, 2006 jyly Tәjikstan taularyndaghy «Leniyn» jәne «Revoliusiya» shyndary jergilikti halyqtyng bastamasymen «Ábu әly ibn Sina» jәne «Istiklol» bolyp ózgertildi.  Al, 1999 jyly «Komunizm» dep atalatyn tau shynyna Tәjikstannyng memleket qayratkeri – Ismail Somoniyding esemi berildi.

Týiin: Tәjikstannyng Preziydenti Emomoly Rahmonnyng bastamasymen sonau 2000-jyldardyng basynan beri qaray jýrgizilip kele jatqan, eldi-mekender men jer-su ataularyn tәjikshelendiru júmystary jaqynda óz nәtiyjesine jetti. Al bizde she? Tәuelsizdik alghan jiyrma bes jyldyng ishinde mono-qala týgili bildey bir oblys ortalyqtarynyng atauyn qazaq tiline auystyra almay sorlap kele jatqanymyz jasyryn emes. Múndayda Emomoly erledi demeske sharang joq.

Al, bizding elde Pavlodar men Petropavl qalasyna qazaqsha at beru turaly qogham belsendileri aita-ayta sharshady. Múnyng syrtynda, jýzdegen qala, audan jәne shaghyn eldi-mekender әli kýnge kommunistik kezenning sarqynshaq ataularymen atalyp keledi. Olyrdyng birsypyrasy: Oktyabrskiy, Krasina, Ahmirova, Samsonovka, Zashita, Prohladnaya, Ablaketka t.s.s. bolyp myzghymay túr. Shyghys Qazaqstan oblysyndaghy jeti jýzden astam qala, audan ataulary әli kýnge deyin ózge memleketting tilinde sayrap túrghany jasyryn emes. Búl turaly «qazaquni.kz» sayty jazghan edi, kezinde. Mysaly, Óskemen qalasyndaghy 34 audannyng bir de-bireui qazaqsha atalmaydy. 672 kóshening qazaqshasy onshaqty ghana…Álgi tizimge qarasanyz, Óskemendi Sovet ókimeti ómir sýrip jatqan nemese Reseyding bir púshpaghyndaghy bir qala ma dep qalasyz. Sózimiz dәleldi bolu ýshin sanap kóreyik: Karl Marks (2 kóshe), Kirov, Kuybyshev, Kutuzov (3 kóshe), Kuratov (3kóshe), Suvorov, Stepan Raziyn, Ermak, Frunze,Chapaev, Jukov, Sverdlov, Dzerjinskiy, Kaliniyn, Mikoyan, Voroshilov, R.Luksemburg, Klara Setkina, Krupskaya, Avrora, Komintern, Komsomoliskiy, Oktyabriskiy, Revolusionnyi, Sovetskiy (3 kóshe), Pravda, Piyter kommunarlary, Krasnoznamennyi, Krasnodonskiy, Krasnogvardeyskiy, Krasnoflotskiy, Krasnopartizanskiy dep qyp-qyzyl bolyp, úzaq-sonar shúbap kete beredi. Tipti Novo-Troiskiyge deyin bar. Mine, osynday qalagha (Óskemenge)   Jirinovskiiy men Zuganovtar kele qalsa, «búl jerden orys imperiyasy kóshpegen eken ghoy» dep jylap jiberip, qaytpay qoyatyn shyghar… 

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz