Júma, 22 Qarasha 2024
Bilgenge marjan 155794 15 pikir 26 Qantar, 2016 saghat 12:57

EN...EN...EN...

1. Álemdegi eng iri materiyk-Euraziya (54 mln km²)
2. Álemdegi eng ýlken shól-Sahara (7 mln km²)
3. Álemdegi eng iri dýnie bólik-Aziya (44 mln km²)
4. Álemdegi halyq eng tyghyz qonystanghan kontiynent-Europa (700 mln)
5. Álemdegi eng suyq jer-Antarktida (83°S)
6. Álemdegi eng biyik tau-Gimalay (Djomolunga, 8848 m)
7. Álemdegi eng úzyn tau-And (9000 km)
8. AQSh-taghy eng biyik sarqyrama-Yosemitsk (739 m)
9. Soltýstik Amerikadaghy eng ystyq jer-Ajal alqaby (57°S)
10. Solt. Amerikadaghy eng ýlken el-Kanada (9mln 970 myng km²)
11. Solt. Amerikadaghy eng ýlken kól-Jogharghy kól (82103 km²)
12. Álemdegi eng ýlken kól-Kaspiy (390 myng km²)
13. Álemdegi eng tereng kól-Baykal (1620 m)
14. Álemdegi teniz dengeyinen eng tómen ornalasqan jer-Ghor oiysy (403 m)
15. Álemdegi eng ýlken týbek-Arabiya (3 mln km²)
16. Solt. jarty shardaghy eng suyq jer-Oymyakon (-71°S)
17. Álemdegi jauyn-shashynnyng eng kóp týsetin jeri-Cherapundjy (jylyna 12000mm)
18. Álemdegi eng úzyn әri endi tau jýiesi-Kordiylera (úzyndyghy 
9000 km, endi bóligi 1600 km)
19. Álemdegi eng ýlken aral-Grenlandiya (2 mln 176 myng km²)
20. Álemdegi eng úzyn jer asty ýngiri–Flint-Mamont (500 km)
21. Álemdegi eng ýlken tau múzdyghy-Habbort (145 km)
22. Álemdegi eng biyik aghash-Sekvoyya (100 m)
23. Soltýstik Amerikadaghy teniz dengeninen eng biyik ornalasqan nýktesi-Mak-Kenly shyny (6193 m)
24. Soltýstik Amerikadaghy eng ystyq jer-Ólim anghary (+57°C)
25. Soltýstik Amerikadaghy teniz dengeninen eng tómen ornalasqan nýktesi-Ólim anghary (86 m tómen)
26. Álemdegi eng suy mol ózen-Amazonka (6400 km)
27. Álemdegi eng biyik sarqyrama-Anheli (1054 m)
28. Álemdegi eng ylghaldy j/e eng jasyl materiyk-Ontýstik Amerika
29. Álemdegi eng iri estuariylyq ózen saghasy–La-Plata (eni 
220 km)
30. Ont. Amerikadaghy teniz dengeninen eng tómen ornalasqan nýktesi-Valdes týbegi (-40 m)
31. Ont.Amerikadaghy teniz dengeninen eng biyik ornalasqan nýktesi-Akonkagua (6960 m)
32. Jer sharyndaghy eng jogharghy temperatura-Afrikada tirkelgen (+58°C)
33. Qúrlyqtaghy eng iri januar-Afrika pili (7,5 tonna)
34. Afrikadaghy eng iri kól-Viktoriya (68 myng km²)
35. Afrikadaghy eng tereng kól-Tanganiika (1470 m)
36. Afrikadaghy eng iri sarqyrama-Tugela (933 m)
37. Álemdegi eng alasa materiyk-Australiya (biyiktigi 215 m)
38. Álemdegi eng qúrghaq materiyk-Australiya (2/3 bóligi shólden túrady)
39. Australiyanyng teniz dengeninen eng tómen ornalasqan nýktesi-Eyr kóli (-16 m)
40. Australiyanyng teniz dengeninen eng biyik ornalasqan nýktesi-Kossushko (2228 m)
41. Álemdegi eng tereng múhiyt-Tynyq múhity (11022 m)
42. Álemdegi eng iri múhiyt-Tynyq múhity (179 mln km²)
43. Álemdegi eng ystyq planeta-Sholpan (462°C)
44. Álemdegi eng suyq planeta-Pluton (-235°C)
45. Álemdegi eng jyldam planeta-Merkuriy (172 myng km/sagh)
46. Álemdegi eng tyghyz planeta-Jer (sudan 5 ese tyghyzyraq)
47. Álemdegi eng ýlken janartau-Gavayyadaghy Mauna-Lao 
(eni10 km, terendigi180 km)
48. Álemdegi eng biyik sónbegen janartau–Ohos-deli-Salado (Ont. Amerikada, 6887 m)
49. Álemdegi eng kishkentay qús-Kolibry (5 sm)
50. Álemdegi eng jyldam qozghalatyn qús-IYtelgi (200 km/s)
51. Álemdegi eng kýshti siklon-1991j, Bangladeshtegi siklon (138 myng adam qaza tapty)
52. Álemdegi eng dýley su tasqyny-1888j, Australiyadaghy Jana Ont. Uelis (biyiktigi 1500 m)
53. Álemdegi eng ýlken búrshaq-1970 j, Kanzasqa jaughan (shenberi 44,5 sm, salmaghy 1kg)
54. Álemdegi eng qatty búrshaq jauu-1888 jyly Ýndistanda (246 adamnyng ómirin qighan)
55. Álemdegi eng iri japyraq-Rafiya palimasy (20 m)
56. Álemdegi eng iri túqym-Kokos palimasy (20 kg)
57. Álemdegi eng ejelgi ósimdik-Kauchik aghashy, antarktikalyq qyna (12 myng jyl)
58. Álemdegi eng auyr jyrtqysh-Kasatka (salmaghy 9000 kg, úzyndyghy 9 m)
59. Álemdegi eng úzyn qúrt-Solt. teniz nemertiyni (55 m)
60. Álemdegi eng ýlken órmekshi-Qús jeytin órmekshi (228 sm)
61. Álemdegi eng ýlken shayan-Órmekshi-shayan (eni 2 m)
62. Álemdegi eng auyr jәndik–Goliaf-qonyz (70-100 g)
63. Álemdegi eng biyik sýtqorekti-Kerik (6 m)
64. Álemdegi eng ýlken tropikalyq orman-Ont. Amerikada ornalasqan (6 mln km )
65. Álemdegi jerining aumaghy jaghynan eng ýlken el-Resey
67. Álemdegi eng úzyn el-Chily (4300 km)
68. Álemdegi eng qúrghaq jer-Atakama shóli (jylyna 1 tamshy janbyr jaumaydy)
69. Álemdegi eng auyr jylan-Anakonda (200 kg)
70. Álemdegi eng jyldam úshatyn bunaqdeneliler-IYnelikter (9km/sagh)
71. Álemdegi eng biyik shóp-Bambuk (25 m)
72. Álemdegi eng tez ósetin shóp-Bambuk (kýnine 1m ósedi)
73. Álemdegi eng qauipti sanyrauqúlaq-Boz aramqúlaq
74. Álemdegi eng ejelgi, tiri aghash-Qylqandy qaraghaylar (5000 jyl boyy tirshilik etip keledi)
75. Qúrlyqtaghy eng jyldam januar-Qabylan (100 km/sagh)
76. Álemdegi eng úzyn búghaz-Mozambik (1670 km)
77. Álemdegi eng úzyn túshy kól-Tanganiika (1470 m)
78. Álemdegi eng ir qús-Afrika týieqúsy
79. Álemdegi eng eski tau-Oral taulary (úzyndyghy 2,5 myng km)
80. Álemdegi eng kishi múhiyt-Soltýstik Múzdy múhiyt
81. Álemdegi eng tereng búghaz-Dreyk búghazy (5248 m)
82. Álemdegi eng jyly quatty aghys-Golifstriym
83. Álemdegi eng suyq quatty aghys-Batys jelder aghysy
84. Álemdegi eng iri sarqyrama-Iguasu (eni 270 m, biyiktigi 72 m)
85. Álemdegi teniz deygeyinen eng tómen ornalasqan nýktesi-Óli teniz 
86. Álemdegi eng túzdy teniz-Qyzyl teniz
87. Álemdegi eng ýlken jәne eng tereng kanion-Kolorado
88. Soltýstik Amerikanyng suy eng mol ózeni-Missisipy (3268 myng km²)
89. Álemdegi eng iri jәne túnghysh ashylghan últtyq park-Yelloustan 
90. Batys jarty shardyng eng biyik shyny-Akonkagua (6960 m) 
91. Ontýstik Amerikadaghy eng iri araly-Otty Jer (18 myng km²)
92. Álemdegi eng iri oipat-Amazonka
93. Álemdegi eng biyik tauly astana – La-Pas (3630 m)
94. Álemdegi eng iri marjandyq qúrylym-Ýlken Tosqauyl
95. Australiyanyng suy eng mol ózeni-Murrey (1057 myng km )
96. Australiyanyng eng iri kóli-Eyr
97. Antarktida materiygining eng biyik nýktesi-Vinson (5140 m)
98. Antarktida materiygining eng tómen nýktesi-Bently oiysy 
(-2555)
99. Álemdegi eng iri seysmikalyq beldeuler-Alipi-Gimalay, Tynyq múhity
100. Álemdegi eng biyik tolysu tolqyny-Fandy shyghanaghynda tirkelgen (18 m) 
әlem

Derekkózi: surak.szh.kz

15 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1456
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3218
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5271