Qazaqstannyng Syrtqy ister ministrligi Qytaydyng tótenshe jәne ókiletti elshisi Shyjan Qanqoy (Chjan Hanihoy) myrzanyng eki el arasyndaghy viza mәselesi tónireginde kótergen antiy-diplomattyq, emosiyagha toly әm kijinisti mәlimdemesine týsinik berdi,-dep habarlaydy Tengrinews.kz tilshisi.

Ydyrysov tizginshisi bolyp otyrghan ministrliktegiler BAQ-ta qyzu talqygha týsken elshi myrzanyng múnday mәlimdemesine (Qazaqstannyng SIM-in jekip-úrysqan, keyisti súhbaty) tanqalystaryn bildirgen.

SIM taratqan týsiniktemede, Qazaqstannyng qazirgi syrtqy sayasat vedomstvosynyng vizalyq sayasaty ashyq әri QR zannamalary negizinde jýrgizilip jatqany aitylady. Shyjan myrzanyng agressivti súhbatyna qatysty SIM  sylap-sipap, býy depti:

«QR SIM-ning shetel azamattary men sheteldik diplomattargha viza beru tәrtibi verbaldy nota negizinde elshilikter men konsuldyq qyzmetkerlenining jaqyn tuystaryna (sonyng ishinde QHR elshiligiging qyzmetkerlerine de) G1 kategoriyasy boyynsha ýsh rettik viza berilip kelgen. Búl kategoriya boyynsha shetel azamattary 1 jyldyng ishinde 90 tәulik QR territoriyasyna kirip, jýrip-túru qúqyghy beriledi. Al QHR-nyng Qazaqstandaghy elshiligining ýzdiksiz talaptaryn eskerip, QR Ýkimeti atalmysh rejimdi ózgertip, QHR elshishikteri men konsuldyq qyzmetkerlerining jaqyn tuystary ýshin V2 kategoriyasy boyynsha (1 jyldyng ishinde birneshe mәrte QR territoriyasyna kiruge, әr kirgen merzimi 90 tәulikke deyin úzartylghan) «qonaq-vizasy» beru turaly sheshim shygharghan. SIM-ning búnday sheshimge keludegi negizgi maqsaty – eki el arasyndaghy qalyptasqan yntymaqtastyq әri seriktestikti saqtap qalu әm senimdi arttyru»,-delingen SIM mәlimdemesinde.

Eskeret keteyik, Shyjan myrza tistenip túryp, «Hansu halqy eshqashanda qazaqty, qazaqstandyqtardy kemsitken emes, eshqanday shekteuler qoyyp kórgen emes» degenimen, elshi myrzanyng «ótirigi» osy jerde  әshkerelenip qaldy.

Qazaqstan Ýkimeti hansulyq diplomattargha kenshilik jasap,  әr 90 tәulikte bir mәrte viza jasaugha mýmkindik bergenimen, QHR Ýkimeti qazaqstandyq diplomattargha, elshilik qyzmetkerlerine múnday mýmkindik bermey otyr.

Syrtqy ister ministrligining mәlimdemesinen týigenimiz, QHR Ýkimeti qazaqstandyq diplomattargha qysqa merzimdi S2 kategoriyasy boyynsha viza beredi. Búl kategoriya bizding sayasatkerlerdi Qytay territoriyasynda 30 tәulikten artyq boldyrmaydy.

Sonymen qatar, Qytay ýkimeti 2016 jyldyng 1 aqpanynan bastap qazaqstandyq azamattargha (turistik, jeke t.b. maqsattar boyynsha) viza berudi shektegen.

Osyghan baylanysty Ydyrysov myrzanyng basshylyq etetin ministrligi QHR ýkimetine hat joldap, týsinikteme berudi talap etken. Ázirge Qytay tarapynan «lәm» degen jauap bolmay túr.

Týiin: Esterinizde bolsa Shyjyn myrza shyjyndanyp sóilegen kýni biz hansu diplomatynyng kәsiby is jýrgizu sheberligin synyp, Qazaqstan Ýkimetin ýrkitip-qorqytqan súhbatyna qatysty SIM-ning jauabyn bilmek bolghan ek.

Syrtqy ister ministrligining resmy saytynyng tómengi jaghynda kórsetilgen tórt nómirding tek bireui ghana jauap berdi. Ózin «SIM-ning baspasózben baylanys bólimining hatshysymyn» dep tanystyrghan Aqmaral Tólegenova esimdi azamatsha Shyjan myrzanyng shy shygharghan keyisti sózderine qatysty naqty jauap beretin adam - Jaynaqov Ánuar esimdi jigit ekenin aitty. Jaynaqov myrza baspasóz qyzmetining basshysy eken. Alayda BAQ-pen qoyan-qoltyq júmys jasauy tiyis Jaynaqov myrzanyng júmysy tym qauyrt kórinedi. Biz ministrlik qyzmetkerimen baynalys ornata almadyq.

Dese de, hansu elshisining dórekiligi BAQ-ta qyzu talqylanyp, qoghamdyq ortanyng ashuyn keltirgen son, Ydyrysov myrzanyng ministrligi mәseleni sylap-sipap qoidy jón kórse kerek. Áytpese ózderin «Álemning ekinshi ekonomikasy» sanaytyn Shyjan myrzanyng elining qaharynan ýrikti me, әiteuir eki el arasyndaghy yntymaqtastyq pen senimdilik turaly tolghay aityp, vizany toqsan kýnen artyq bere almaytyn jetkizipti.

Ydyrysovtyng organy Shyjan myrzanyng talaptaryna qarsy talaptar qoymapty. Dәlirek aitsaq,QHR Ýkimetining qasaqana milliondaghan qandastarymyzdyng otangha oraluyna kedergi jasap jatqany turaly sóz etilmegen.

Aytyp-aytpay ne kerek, diplomat mәdeniyetin úryp qoyghan Shyjan myrza tepsinip, kýshenip, shyjyndanyp sóiledi. Ministrlik oghan sypayy jauap qaytardy. Osymen bәri bitti. Is jyly jabylyp qoydy. Al Qazaqstannyng ishki sayasatyna orynsyz aralasyp, qazaqstandyq sayasatkerler men Jogharghy Ýkimetti orynsyz synaghan, diplomatiyalyq әdepti úmytyp, ashyq qoqan-loqqy kórsetken elshige esh jaza qoldanylmady, esh eskertu jasalmady.

Osydan baryp, «Zanyng júmsaq, memlekettik qyzmettegilering minәii sebeptermen BAQ ókilining súraghyna jauap bere almasa, әriyne, shyjandar shyjyndanyp sóileydi emes pe», demeske sharang joq.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz