ÚSYNYS: KULAGINNEN BASTAP, JOLDASBEKOVKE DEYIN...
(Jer reformasy jónindegi respublikalyq komissiyanyng tóraghasy B.Saghyntaevtyng jәne komissiya mýsheleri Dos Kóshimnin, Janúzaq Ákimnin, Aydos Sarymnyn, Múhtar Tayjannyng nazaryna!)
Eng aldymen aityp qoyayyn, óz basym jerdi sheteldik kompaniyalargha jalgha jeruge de, qazaqstandyqtargha satugha da týbegeyli qarsymyn!
Jer reformasy jónindegi respublikalyq komissiyanyng Kókshetau qalasynda ótken kezekti otyrysynda Aqmola oblysynyng әkimi Sergey Kulaginnen komissiyanyng mýshesi Múhtar Tayjan naqty qansha jeri bar ekenin aitudy ótindi. «Barlyghy býginde 80 myng gektar egistik jer bar», - dedi Sergey Kulagiyn.
Al, "DalaNews.kz" sayyty "Keybir derekterde Kulaginning jeri million gektargha tayau ekeni aitylady" -dep jazypty.
Komissiyanyng taghy bir mýshesi Myrzatay Joldasbekov aqsaqal Jerdi sheteldik kompaniyalargha jalgha beru jәne qazaqstandyqtargha satu turaly: «Men oilaymyn, basymyzgha sonshama ne kýn tudy ózi? Osy jer qazaqtyng jeri ghoy. Jigitter aityp jatyr ghoy, qalada túratyndargha 10 sotyq jer berse, anau auylda túratyndargha 25 sotyq jer ózine berse. Myna qarapayym halyq zannan qorqyp túrghan joq, zansyzdyqtan qorqyp otyr. Ábden zapy jep qalghan, opyq jep qalghan búlar… Biledi kimning alatynyn. Bayaghy bayyghandar alady, sosyn biylik basyndaghylar degen siyaqty» -dep, emeshegi ezile otyryp, óz alandaushylyghyn bildiripti.
Al, endi sol Myzekenning 2004 jyly 27 qyrkýiekte jazghan kýndeliginen myna bir ýzindini oqyp kórelik.
«Auylda alty kýn jatyp, 21 gektar shabyndyqty qorshattym. Árbir 3.5m. sayyn metall truba tiktedik. Bas-ayaghy ýsh shaqyrymnan artyq úzyndyqqa úya qazyp, trubany betongha ornatu, belinen ýsh qabat sym orap, ony bekitu onaygha týsken joq. Eki kýnde-aq bitiremin goy dep qaladan tórt jigit jaldap, jetkilikti bolsyn dep 4 tonna sement, әrbir búrylysqa myqty bolsyn dep ornatu ýshin 16 juan truba alyp keldim. Jer qatty, úyasyn qazu onaygha týspedi. Sóitip, tannyng atysy, kýnning batysy alty kýn jýrdik» (Myrzatay Joldasbekov, «Kýnderimning kuәsi» kitaby, 261-bet. «Kýltegin» baspasy, 2007 jyl).
Demek, kórip otyrsyzdar, aqsaqaldar, bayyghandar men biylik basyndaghylar 80 myng gektardan bastap, 21 gektargha deyingi jer telimderin әldeqashan alyp, úshqan shybyn kirmestey etip qorshap qoyghan.
Dýiyeni astan-kesteng etip býldiretin, memleketting irgesin shayqaltatyn, adamdar arasyna ala mysyq jýgirtetin - osynday joyqyn TENSIZDIKTER!
Sol ýshin endi ne isteu kerek?!
Mindetti týrde memleket kóleminde Sergey Kulaginnen bastap, Myrzatay Joldasbekovke deyin týbegeyli JER REFORMASYN jýrgizip, «JER TURALY» Zandy qayta qaraghan dúrys!!
Ol ýshin eng aldymen Jer reformasy jónindegi respublikalyq komissiyanyng endigi otyrysynda komissiyanyng tóraghasy, Qazaqstan Respubilikasy Premier-ministrining birinshi orynbasary Baqytjan Saghyntaev myrzadan bastap, Janarbek Áshimjangha deyingi komissiyanyng 75 mýshesi ózderining menshiginde naqty qansha gektardan jerri bar ekendigin halyq aldynda ashyq jariyalauy tiyis!
Sosyn 10 gektardan artyq jeri bar býkil qazaqstandyqtar anyqtaluy tiyis! Sodan keyin baryp, «Jer turaly» Zangha ózgertuler men tolyqtyrular engizse kiriske әbzal.
Endi «Jer turaly» Zangha baylanysty naqty úsynysymdy aitayyn.
1. Jer memleketting menshiginde bolu kerek;
2. Jerdi tek bir ghana mekeme – Auyl sharuashylyghy ministrligi nemese Últtyq ekonomika ministrligi basqarsyn;
3. Audandar men auyldargha ózine qarasty jerdi ózi basqaratyn qúqyq berilsin;
4. Jerdi tek әr audan men auyldyng túraqty tirkeude túrghan túrghyndary ghana úzaq merzimge jalgha ala alatyn bolsyn;
5. Audandar men auyldar óz jaghdaylaryna, jer kólemine qaray otyryp, azamattargha beriletin sharuashylyq jәne jayylymdyq jer kólemining eng tómengi jәne eng jogharghy kólemin, memleket belgilegen ólshemdi negizge ala otyryp, ózderi belgilesin;
6. Barlyq auyldar men audandardyng sharuashylyq jәne jayylymdyq jer kólemining eng keminde 10 payyzy shetten kóship keletin oralmandargha qorgha qaldyrylsyn;
7. Jer otandyq kompaniyalargha jalgha berilgen jaghdayda, ol kompaniya memleket belgilep bergen ólshemge say etip sol jerge iyelik etetin auyldyng infraqúrylymyn damytugha mindettelsin; 8. Egistikting auyldan alystyghy, az bolghanda, 50 km.-den kem bolmasyn;
9. Jerdi qazaqstandyqtargha úzaq merzimge jalgha algha berilgen son, ol otbasynyng sol merzim bitkenge deyingi aralyqta tughan balasyna jer berilmesin, qaytys bolghan adamynyng jeri qaytarylyp alynbasyn, úzatylghan qyzdyng jeri tórkininde qalsyn!
10. Qazaqstan Respublikasynyng azamattyghyn beru turaly Zan, mindetti týrde, qayta qaralyp, etnikalyq qazaqtardan ózge últtargha azamattyq beru tәrtibi qatandatylsyn!
Eskertu: Úsynys taghy eki tarmaqpen tolyqtyryldy.
Auyt Múqiybek
04.06.2016
Astana
Abai.kz