Jerding dauy kimning kim ekenin әshkereledi? «Halqym» degende kózinen jas parlaytyndardyng kóbining әnsheyin әrtis ekenin kórdik. «Júrtym» degende jýregimdi júlyp beremin» dep jýrgender bir auyz sóz aita almay mandyrap qaldy. Sayasatker, qogham qayratkeri, jazushy, aqyn, әrtis hәm әr «jylt etkennin» deni týieqústay basyn «qúmgha tyghyp» jatyr.  Óz basyn qorghay almay jýrgen sol «jyltetpelerden» ne ýmit, ne qayyr?

Jalpy, «elde birlik bolu qajet» degen úrandy biylik jii aitady. Búl qazir bireulerge memleketimizding basty iydeologiyasy sekildi kóriner. Biraq, shyntuaytyna kelgende sol birlik bizding biylikke eshqashan da qajet bolghan emes. Shama-sharqy kelgenshe, eldi bólshektep biyleudi jón kórip otyr.

Dәlel kerek deysiz be?

Baylar men kedeyler...

Shetelge aqshasyn tasyghan baylar men nanyn tauyp jey almay otyrghan kedeylerding arasynda qaytkende birlik bolady?. Orta tap qalyptasqanda ghana. Ol bizde joq.

Últtar men úlystar...

«Qazaqstan halqy assambleyasy» degen quyrshaq úiym qúrylghan. Memleketimizdegi qazaq últy men ózge diasporalardyng arasyndaghy tatulyqtyng kepili osy úiym bolugha tiyis. Búl qúrylym eshqashan ózge diasporalardy qazaq últynyng ainalasynda toptastyrudy basty baghyt etken emes. Mәselen, jer mәselesinde memleketting shanyraghy shayqalyp kete jazdady. Assambleya irgeli úiym retinde júmghan auzyn asha almady. Demek, memleketti qúraushy últ qazaq halqynyng olargha endi jýregi jibimeydi degen sóz.

Til men tilder...

El-júrt birigu ýshin – bir ghana til qajet. Bir tilding ainalasynda úiyspaghan jerde birlik, tútastyq bolmaydy. Múny biylik bilmeydi emes, biledi... Bile túra 25 jyl eldi qazaqtildiler jәne orystildiler dep ekige bólip, birtútas últqa ainaluymyzgha bóget jasap keldi. Endi búl topqa aghylshyn tildilerdi jekpek. Dúrysy elimizdegi halyqtyng 82 payyzy biletin qazaq tiline basymdyq berip, ózge tilderding basyn memlekettik tilding aldynda iydiru qajet-ti.

Dinmen men dinder...

Tәuelsizdik alghaly beri shekarany aiqara ashyp, әlemde qanday din, qanday aghym bar, sonyng bәrin elge kirgizip aldyq. Dini bir emes últ eshqashan bir bola almaydy. Qazir halyqtyng biri arabtyn, biri týriktin, biri shýrshitting tanymyn iydeal etip, últtyq senimdi qyryq jamau jasap keledi. Osylaysha olar ózara әrkez alauyz bolyp, biylikting mýmkinshiligin artyruda.

Ru men rular.

Qazaq últy tútassa, búl el naghyz azat elge ainalyp, jogharydaghy әr sheshim qazaqtyng qalauymen sheshiler edi. Múny qalamaytyn toptar әrdayym qazaq rulary arasyna ot jaghyp, rushyldyq, jershildik dertin asqyndyryp otyrugha tyrysady.

Qosh! Memleket halqynyng birligine qarsy jasalyp kele jatqan astyrtyn sayasatty tize bersek býgin tauysa almaysyz. Astyrtyn jasamady degenning ózinde osyghan tosqauyl qoyatyn iydeologiyany jýrgizu memleketimizding basty ústanymy boluy tiyis edi.

Jogharyda aitylghandardy bylay qoyyp, "auyl halqy – qala halqy", "júmystylar – júmyssyzdar", "últshyldar – últsyzdar" dep bir qazaqty myngha bólip alyp, Qazaqstan halyqtarynyng birligi turaly ertegi aitu kimdi bolmasyn nazalandyrary haq. Osydan keyin "el birligi biylikke shynymen kerek pe, joq pa?" degen oryndy súraq tuady.

Qazir elimizde myndaghan әleumettik toptar bar. Jer mәselesi sol әleumettik toptardyng basyn bir arnagha toghystyrdy. Yaghni, jer mәselesi eldin, dúrysy últtyng birligin saqtap qalatyn basty qúndylyq ekenin kórdik. «Últ qaytkende tútasady? Qaytse bir iydeyagha birigedi?» degen ghasyrlyq súraqqa jauap tabyldy. Osynday sәtte týieqústay basyn «qúmgha tyghyp» jatqan túlghalargha qarap mónirep, birin maqtap, birin dattap, negizgi taqyryptan auytqymau qajet... Mening aitpaghym osy edi?

Q.Birlikúly

Abai.kz