Qogham qayratkeri, sayasattanushy Dos Kóshim mektepterge ýshtildilikti engizu reformasyn orys tilin saqtap qalu maqsatynda jasalyp otyrghan tehnologiya ekenin aitty dep habarlaydy NUR.KZ tilshisi.

Qazaqstan mektepterine ýshtildilikti engizu mәselesine arnalghan IQ Studio saraptamalyq jiyny bolyp ótti. Oghan akademik Asqar Júmadildaev, jurnalist Ámirjan Qosanov, qogham qayratkeri Dos Kóshim shaqyrylyp, engizilgeli otyrghan reformagha qatysty pikirler men oilar ortagha salyndy.

Atalghan últ ziyalylary búl reformanyng tolyqtay qarastyrylmaghan jәne pisip jetilmegenin birauyzdan aitty. Búl tústa olar ýsh túghyrly tilge emes, ýsh tildi bastauysh synyptan bastap oqytu mәselesine narazy ekendikterin atap aitty.

"Búl songhy uaqyttarda qazaq tildilerding kóbeyip kele jatqanyna orys tilin san-týrli aila-tәsildermen saqtap qalu ýshin jasalghan tehnologiya dep oilaymyn", - dedi Dos Kóshim.

Dos Kóshim jiyn moderatory Rasul Júmalynyn:

"Búghan deyin aitylyp kelgen mәsele - ekitildilik sayasat. Sol ekitildilik sayasaty ózining qorytyndysyna keldi me, ekinshiden osy ekitildilik sayasatty bitirmey jatyp, ýshtildilik túghyrgha kóshu qanshalyqty qisyndy?", - degen súraghyna:

"Búl shopan da, bazarda otyrghan qazaqtar da talqylap jatqan mәsele. Sondyqtan biz múny jýie dep atayyq. Búl jerde ýsh naqty mәsele bar. Birinshisi, balanyng basyn atala qylyp, tórt-bes jastan qazaqsha, oryssha, aghylshynsha ýiretu. Ekinshiden jogharghy synyptarda negizgi pәnder, negizgi fizika, himiya, matematikanyng aghylshyn tilinde ótui. Búl bizding qabylday almay jatqan ekinshi mәselemiz. Ýshinshi mәsele bar, búl - jalpy tarihty orys tilinde beru", - deydi ol.

"Jiyrma jeti jyl boyy orystildi balalargha qazaq tilin oqytyp, "sәlemetsiz be" degen sózdi bilmeytin balalardy tәrbiyelep shygharghan ministrlik, qalaysha ýsh tilde oqytady. Búl ministrlikke qalay senuge bolady. Nelikten mektepte tarih pәninen sabaqty orys tilinde beruimiz kerek, osyghan uәj bar ma? negizdeme bar ma? Dýniyejýzi mektepteri oryssha oqytyp jatyr dese týsiner em", - dedi ol.

Dos Kóshimning aituynsha, múnday sheshim shygharugha bilim ministrligining esh negizdemesi bolmaghan.

Abai.kz