Júma, 27 Qyrkýiek 2024
Qogham 4557 0 pikir 8 Qarasha, 2016 saghat 12:39

OQU ORNYNA BARLYBEK SYRTANOV ATY BERILSE...

Almaty oblysy Talghar qalasyndaghy Talghar poliytehnikalyq kolledjine Barlybek Syrtanovtyng aty berilui kerek. Búdan eki jyl búryn atalghan oqu orny oblystyq onomastikalyq komissiyasyna osynday úsynys týsirgen. Qazir búl bastamany tiyisti organdar qarap jatqan kórinedi.

Júmaghaly Kiybekbaev, Talghar poliytehnikalyq kolledjining diyrektory:

– Qazaq memleketining tәuelsizdigi ýshin kýresken Barlybek Syrtanovtyng esimin úrpaq sanasyna siniru ýshin birqatar is-sharalar ótkizip kelemiz. Mәselen, bizding bastamamyzben, yaghny kolledjimizding kýshimen búrynghy Emeliev kóshesi Barlybek Syrtanov kóshesi bolyp ózgertildi. Osy jaqynda ghana bizding oqu ornyna Alash arysynyng tuystary qonaqqa kelip, studenttermen kezdesti. Biz osylay shama-sharqymyzsha Barlybek Syrtanovtyng 150 jyldyghyn atap ótip jatyrmyz. Osy 150 jyldyqtyng qúrmetine kolledjge aty ózgerip qalar degen ýmitimiz bar.

Redaksiyadan. Syrtanov Barlybek – 1866 jyly búrynghy Jetisu oblysy, Qapal uezi, Arasan bolysynda dýniyege kelgen. Vernyidaghy er balalar gimnaziyasynda orta bilim alyp, 1886 jyly Sank-Peterburg uniyversiytetining shyghystanu fakulitetine oqugha týsedi. Ol studenttik shaghynda sondaghy joghary oqu oryndarynda oqyp jýrgen M.Seraliyn, B.Qarataev, A.Temirov, B.Qúlmanov sekildi qazaq jastarymen birlesip, «Jerlester» atty ýiirme qúrugha atsalysty. Búl ýiirme mýsheleri student jastargha kómek kórsetudi úiymdastyrumen birge sayasiy-әlsumsttik mәselelerdi qyzu talqygha saldy. Uniyversiytetti ayaqtaghannan keyin B.Syrtanov 1891-1894 jyldary Tashkent qalasynda Týrkistan general-gubernatorynyng qazynalyq palatasynda qyzmet etti.

1894 jyly 29 kyrkýiekte Jetisu әskery gubernatorynyng búiryghymen oblystyq basqarmanyng is jýrgizu bólimining mengerushisi bolyp taghayyndaldy. Múnyng artynsha erekshe tapsyrmalardyng kishi sheneunigi qyzmetin atqardy. Ol Jetisu oblystyq basqarmasynda qyzmet ete jýrip, Resey sheneunikterinen jәbir kórgen qazaq halqynyng ókilderine kómek kórsetudi óz boryshy sanady.

1903-1907 jyldary B.Syrtanov Resey men Qytay shekarasynyng mejesin tekseru isine atsalysty. Patsha ókimetining orys sharualarynyng Jetisu ónirine qonys audaryp, jergilikti halyqtyng mal baghugha, egin eguge jaramdy jerlerin tartyp aluyna narazylyq tanytty. «Ayqap» jurnalynda qazaq halqynyng әleumettik-sayasy mәselelerine qatysty maqalalar jariyalady. Sol tústaghy jergilikti halyqtyng mún-múqtajyn aiqyndau, әri ony sheshu joldaryn qarastyru maqsatynda jalpyqazaq siezin shaqyru mәselesin kóterdi. Onyng múnday úsynysy S.Lapiyn, R.Mәrsekov, J.Seydalin jәne B.Qarataev sekildi qazaq ziyalylary tarapynan qoldau tapty.

1910-1913 jyldar aralyghynda B.Syrtanov óz tarapynan qúpiya týrde qazaq ólkesin Reseyding otary qatarynan shygharudy kózdegen Jarghy әzirledi. Búl Jarghyda qazaq jeri Resey otary emes, dominiony (dostastyq qúramyna engen memleket, mysaly, Avstraliya odaghy, (Jana Zelandiya) bolu kerektigi kórsetildi.

1914 jyly 26 qazanda ol auyr nauqastan qaytys boldy.

(derekter kk.wikipedia.org saytynan alyndy)

Shәriphan Qaysar

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alashorda

IYdey Alasha y sovremennyy Kazahstan

Kerimsal Jubatkanov 2559