Kentau qalasyna qarasty Qarnaq auylynyng túrghyndary nesibesin jerden terip ýirengen el. Múnda egistik alqabyndaghy sharualardyng júmysyn aitpaghannyng ózinde, esik aldyndaghy ýiirgelik jerde ornalastyrylghan jylyjaylardan ónim alyp, qalany qysy-jazy kókónispen qamtyp otyrghan jandar bar. Odan bólek mal basyn kóbeytip, kәsibining sharapatyn kórip jatqandar da jeterlik. Jergilikti túrghyndar auyldaghy sharuashylyqtyng damuyn «Yassy-Nesiye» kredittik seriktestigining júmysymen baylanystyrady. Yaghny auyl sharuashylyghy tauar óndirushileri seriktestikten egin jәne mal sharuashylyghy, «Sybagha», «Qúlan», «Altyn asyq» baghdarlamalarymen tiyimdi nesie alyp, nesibesin arttyryp otyr. Solardyng biri – «Shahnúr» sharua qojalyghynyng basshysy Uәlihan Asaev.

Sharua qojalyghy 5 jyldan beri jylyjayda qyzanaq, qiyar, piyaz ben limon ósirude. Dayyn ónim negizinen Kentau qalasynyng túrghyndaryna satylady. Jylyjay koreylik ýlgide jasalghan. Yaghny jabuy ýsh qabat. Suyqta da, aptap ystyqta da ishinde jýrip júmys isteuge ynghayly. Ári ishin jylytu da, salqyndatu da onay. Tamshylatyp suaru tehnologiyasy men arnayy jylytu qondyrghylary ornatylghan.

– «Yassy-Nesiye» kredittik seriktestigi ashylghannan beri birge júmys istep kelemin. Býgingi kýnge deyin eki-ýsh ret nesie aldym. Býginde 2 million tenge qarajatty 5 jylgha alyp, óz iygiligime paydalanudamyn. Nesiyening sharualargha tiyimdiligi kóp. Bir jyl tólemaqy tóleuden bosatady. Múnyng ózi – ýlken jenildik. Kóptegen auyl túrghyndary «Yassy-Nesiye» kredittik seriktestigining qyzmetin tútynu arqyly júmysyn jandandyryp, jaghdaylaryn jaqsartyp otyr. Osy iygi isti qolgha alghan basshylyqqa túrghyndar atynan rizashylyghymdy bildirip, alghysymdy aitamyn, –deydi sharua qojalyghynyng basshysy Uәlihan Asaev.

Jylyjay 20 sotyq jerde ornalasqan. Ár kókónisten jylyna eki ret ónim alynady. Qyzanaqtan – 18-19 tonna, qiyardan jyl boyy 16-17 tonna ónim jinalghan. Alghashqy jyl bolghandyqtan, limon 30-40 kelidey ghana ónim beripti.

Al, Abduroim Musaev «Yassy-Nesiye» kredittik seriktestiginen nesie alyp, mal sharuashylyghymen ainalysuda. Jeke kәsipker iri qara mal, qoy ósiredi. Býginde iyeleginde 450-ge juyq iri qara mal men 1000-nan astam uaq mal bar. Endigi jerde sharua et óndiru, mal bordaqylau isterin de qolgha almaq.

«Agrarlyq nesie korporasiyasy» AQ-nyng qoldauymen qúrylghan «Yassy-Nesiye» kredittik seriktestigi 2003 jyldan bastap júmys istep keledi. Alghashynda 14-15 qatysushyny tirkep, júmys istegen úiymda qazirgi kezde 770 mýshe bar. Korporasiyanyng ótken jylghy reytingileu nәtiyjesi boyynsha «Yassy-Nesiye» elimizdegi 171 kredittik seriktestik arasynda eng ýzdik dep tanyldy.

– Bizden nesie alu ýshin sharualar kepilge mal-mýlki men depozittegi qarjysyn qoysa bolady. Auyldaghy ýilerdi de alamyz. Al, nesie 14 payyzben, qoyylghan kepilding baghasyna qarap beriledi. Onyng 7 payyzy subsidiyalanady dep kýtilude. Sonda bizden nesie alghan sharua tek 7 payyzyn ghana tóleytin bolady. Býginde nesie alushylardyng barlyghy da uaqtyly tolyq tólem jasap otyr, – deydi kredittik seriktestik tóraghasy Karimjan Gaybishov.

«Agrarlyq nesie korporasiyasy» AQ-nyng qoldauymen qazirgi kýni elimizding 13 oblysyndaghy 163 audanda 171 kredittik seriktestik qúrylghan. Býginde kredittik seriktestik jýiesi 12 myngha juyq auyl sharuashylyghy tauar óndirushilerining basyn biriktirip otyr. 2015 jyly seriktestik qúramyna 2 mynnan asa jana qatysushy tartylghan. 15 jyl ishinde kredittik seriktestik jýiesi qatysushylaryna 160 mlrd. tengeden asa qaryz berilip, 120 myngha juyq jana júmys orny ashylghan.

Qayrat ZAYNIYShEV

Abai.kz