Úlghayghan suarmaly jer mol ónimning kepili
Ontýstik Qazaqstan oblysy auylsharuashylyghy basqarmasynyng mәlimetinshe aghymdaghy jyldyng 9 aiynda auyl sharuashylyghy enbekkerleri ýlken kórsetkishterge qol jetkizip otyr. Biyl 788,6 myng gektargha daqyldar egilip, egin sharuashylyghynyng týsimi artty. Ótken jylmen salystyrghanda egistik kólemi 12,8 myng gektargha jetip, onyng ishinde jemis-jiydek pen jýzim 30 myng gektargha egildi. Qarqyndy bau kólemi 2,1 myng gektargha jetti.
Aghymdaghy jyly dәndi daqyldardan ortasha týsimdilik gektaryna 26 sentnerdi qúrap, Qazaqstannyng tәuelsizdik kezeninen beri bolmaghan rekordty ónim alyndy. Nәtiyjesinde qambagha 676 myng tonna astyq qúiyldy. Sonymen qatar, kókónisten – 963 myng tonna, baqshadan - 1 mln. 413 myng tonna, kartoptan – 277 myng tonna, jemis-jiydek – 126 myng tonna, jýzimnen 63 myng tonna ónim jinaldy. Bir quanarlyghy, týsken ónim kólemi jyldan-jylgha úlghayyp keledi. Osyghan qaray sapasy da jogharylay týsude. Óitkeni, naryqtyq ekonomikada tabystyng kózi súranysta ekenin týsingen sharualar ony údayy arttyryp otyru ónimning sapasyna baylanysty ekenin biledi.
Respublika boyynsha óndiriletin maqtanyng – 100 payyzy, jýzimning – 65 payyzy, baqshanyng – 66 payyzy, maqsarynyng – 40 payyzy, jemis-jiydekting – 31 payyzy, kókónisting 24 payyzy bizding oblystyng enshisinde. Sondyqtan Ontýstikting býkil respublika túrghyndaryn otandyq auyl sharuashylyghy ónimderimen qamtamasyz etuge tolyq mýmkindigi bar.
Songhy ýsh jylda jerdi jana әdispen iygeru júmystary jýrgizilude. Aghymdaghy jyly tereng qopsytu tehnologiyasy 86 myng gektargha engizildi. Maqtadan gektaryna orta eseppen 26–27 sentner ónim alynsa, tereng qopsytu tehnologiyasyn engizgen sharuashylyqtar gektar berekeliligin 40–45 sentnerge bir-aq arttyrdy. Atalghan tehnologiyanyng topyraq ylghaldylyghyn saqtaudaghy tiyimdiligin eskere kele, ony basqa da daqyldar men tәlimi jerlerge qoldanu úsynyldy.
Oblysta 463 myng gektar suarmaly jer bar. Suarmaly jerding kólemin úlghaytu is-sharasy nәtiyjesinde 2012–2016 jyldary 86,4 myng gektar jer janadan ainalymgha qosyldy. Biyl suarmaly egistik kólemi 5,2 myng gektargha artyp otyr. 533 shaqyrymdy qúraytyn 47 su nysanyn qalpyna keltiru ýshin oblystyq budjetten 3,7 mlrd. tenge bólinip, osyghan oray tiyisti júmystar jýrgizilude. Aldaghy uaqytta kanaldar jóndelip bitse, 30 myng gektar jerding irrigasiyalyq jýiesi jaqsaryp, qosymsha 1,5 myng gektar suarmaly jer paydalanugha berilmek.
Suarmaly egistikterdi úlghaytu maqsatynda eki iri investisiyalyq jobany jýzege asyru josparlanuda. Qyzylqúm alqabyn iygeru arqyly Otyrar audany men Arys qalasyna qarasty 60,5 myng gektar jerdi suarmaly egistikke ainaldyrugha mýmkindik tumaq. Jaushyqúm alqabyna kanal tartylsa, suarmaly egistik kólemi 15,2 myng gektargha arta týsedi. Atalghan jobalardy iske asyru ýshin 72,6 mlrd. tenge qajet. Osyghan baylanysty 2017-2019 jyldargha arnalghan memlekettik su resurstaryn basqaru baghdarlamasy shenberinde Ýkimetke arnayy úsynys joldandy.
Abai.kz