Jalpy, «Siniy kiyt» siyaqty oiyndardan bastap, pornografiyagha da qatysy bar býkil sayttardy búghattap tastaugha bolady. Búl bastama Bilim ministrligi tarapynan da qoldau tauypty. Al jobany jýzege asyrghan jeke kompaniya baghdarlamany bilim oshaqtaryna tegin ornatugha kelisip otyr.

Ár sayttyng búryshynda jyltyndap túratyn jymysqy siltemelerden bólek, jasóspirimderdi suisidke shaqyratyn «Siniy kiyt» siyaqty oiynnyng da kópshilikti uayymgha salyp qoyghany bar. Oqushylardy ghalamtordaghy sonday qauipti nәrselerden saqtandyratyn baghdarlamany Almatyda alghashqylardyng biri bolyp №12 mektep-gimnaziya ornatqan. Tiyimdiligine kóz jetken son, basqa mektepter de qolgha alypty.

“Siniy kiyt”, taghy basqa  oyyndardyng jasóspirimder arasynda taraluyna baylanysty, búl kompaniyamen baylanysymyzdy ary qaray jalghastyrdyq. Medeu audanyndaghy 28 mektepting qazir 20-syna osy filitr qoyylyp, júmys istep túr”, – deydi Medeu audandyq bilim bólimining basshysy Aqaysha Saparova.

Jana baghdarlama balalardyng ómirine qauip tóndirip, sanasyn ulaytyn saytan sayttardy búghattap otyrady. Ol ýshin baghdarlamanyng qoryna 6 til boyynsha beyәdep sózder men adam ómirine qauip tóndiretin terminder engizilgen. Onyng ishinde qazaq tili boyynsha 3 myngha tarta sóz jýr. Kimde-kim solardyng qaysybirin jaza qalsa, ekranda eskertu shyghyp, sayt ashylmay qalady.

“Qazaq tilining morfologiyasyn qostyq. Qazaq tilining boqauyz sózderi kóp eken, sonyng bәrin qostyq. Qazaq tilinde  bala pornografiya aralasqan sayttardy kóre almaydy. Óz-ózine qol júmsatqyzatyn sayttardy 100 payyz kóre almaydy”, – deydi joba jetekshisi Abylayhan Jaqanov.

Dәl osynday joba Reseyde 12 mynnan astam mektepte ornatylghan eken. Al atyshuly «Siniy kiyt» oiyny turaly kóp aityla bastaghaly beri osy Medeu audanynda bir jasóspirimning sol oiyngha tirkelgeni anyqtalypty. Sondyqtan búnday ghalamtor sýzgisin mektep kompiuterlerine ornatugha jergilikti basshylyq birden kelisken.

Ata-analar men múghalimderding kónilinen shyqqan búl bastamany elimizding Bilim ministrligi de qoldap otyr. Ghalamtordaghy «Siniy kiyt» oiynynan bólek, qarapayym boqauyzgha deyin búghattap tastaytyn baghdarlama әzirge tek mektep qabyrghasynda ghana tegin júmys isteydi. Al balany ýidegi internet keselinen tolyq qorghau ýshin ata-analargha aqy tóleuge tura keledi.

Shynghys Berdiqoja

Abai.kz