AMERIKALYQ PA, AMERIKANDYQ PA?
Adamnyng ya zattyng qay elden shyqqanyn bildiru ýshin jaghrafiyalyq ataugha júrnaq jalghanady.
Mysaly mynaday bir keremet sóz tirkesin aghylshyn tildi elder “american dream», al orystar «amerikanskaya mechta» deydi.
Bizde búny «amerikalyq», nemese «amerikandyq» arman dep alyp jýrmiz. Sonda osyndaghy amerikalyq pen amerikandyqtyng qaysysy dúrys?
Orystargha qarasaq, olar «american» sózin tútas transliyterasiya jasaghan da, sonyna “–skaya” júrnaghyn jalghaghan.
Bizdikiler de keyde osy joldy ústanyp «amerikan+dyq» dep alyp jýr.
Baz bireulerimiz týbir sózdi negiz etip «amerika+lyq» dep aludy jón sanaymyz.
Qaysysynyng dúrys, qaysysynyng búrys ekenin aiqyndap beretin bizding óz sóz jasau zandylyghymyz bolsa kerek. Mysaly, Almaty+lyq, Astana+lyq, Semey+lik degendey.
“American-nyn” týbiri “America”. America+n – tútas AQSh әlemin aiqyndap túrghan zattyng sipatyn bildiretin syn esim, yaghny amerikalyq nemese amerikandyq degendi bildiredi. Endeshe sóz tudyrushy júrnaqty týbirge jalghauymyz kerek qoy. Oryssha núsqasyna (amerikan+skaya) jabysugha esh negizimiz joq. Olardyng tildik zandylyqtary ózderine ghana jýredi.
Demek dúrysy amerikalyq arman, amerikalyq әsker, amerikalyq eriktiler...
Sol siyaqty, italiyalyq, meksikalyq, japoniyalyq, ukrainalyq... bolyp júrnaq týbir sózge jalghansa kerek.
Naghyz Qapshyqbayúly
Abai.kz