ادامنىڭ يا زاتتىڭ قاي ەلدەن شىققانىن ءبىلدىرۋ ءۇشىن جاعرافيالىق اتاۋعا جۇرناق جالعانادى.

مىسالى مىناداي ءبىر كەرەمەت ءسوز تىركەسىن اعىلشىن ءتىلدى ەلدەر “american dream»، ال ورىستار «امەريكانسكايا مەچتا» دەيدى.

بىزدە بۇنى «امەريكالىق»، نەمەسە «امەريكاندىق» ارمان دەپ الىپ ءجۇرمىز. سوندا وسىنداعى امەريكالىق پەن امەريكاندىقتىڭ قايسىسى دۇرىس؟

ورىستارعا قاراساق، ولار «american» ءسوزىن تۇتاس ترانسليتەراتسيا جاساعان دا، سوڭىنا “–سكايا” جۇرناعىن جالعاعان.

بىزدىكىلەر دە كەيدە وسى جولدى ۇستانىپ «امەريكان+دىق» دەپ الىپ ءجۇر.

باز بىرەۋلەرىمىز ءتۇبىر ءسوزدى نەگىز ەتىپ «امەريكا+لىق» دەپ الۋدى ءجون سانايمىز.

قايسىسىنىڭ دۇرىس، قايسىسىنىڭ بۇرىس ەكەنىن ايقىنداپ بەرەتىن ءبىزدىڭ ءوز ءسوز جاساۋ زاڭدىلىعىمىز بولسا كەرەك. مىسالى، الماتى+لىق، استانا+لىق، سەمەي+لىك دەگەندەي.

“American-نىڭ” ءتۇبىرى “America”. America+n – تۇتاس اقش الەمىن ايقىنداپ تۇرعان زاتتىڭ سيپاتىن بىلدىرەتىن سىن ەسىم، ياعني امەريكالىق نەمەسە امەريكاندىق دەگەندى بىلدىرەدى.  ەندەشە ءسوز تۋدىرۋشى جۇرناقتى تۇبىرگە جالعاۋىمىز كەرەك قوي. ورىسشا نۇسقاسىنا (امەريكان+سكايا) جابىسۋعا ەش نەگىزىمىز جوق. ولاردىڭ تىلدىك زاڭدىلىقتارى وزدەرىنە عانا جۇرەدى.

دەمەك دۇرىسى امەريكالىق ارمان، امەريكالىق اسكەر، امەريكالىق ەرىكتىلەر...

سول سياقتى، يتاليالىق، مەكسيكالىق، جاپونيالىق، ۋكراينالىق... بولىپ جۇرناق ءتۇبىر سوزگە جالعانسا كەرەك.

ناعىز قاپشىقبايۇلى

Abai.kz