ORTAQ VALUTADAN ONAShA TENGEMIZ ARTYQ
«Tengemizding taghdyry talapaygha týsip ketti ghoy!» dep qapalanyp jýrgen halyqtyng qúlaghyna sýiinshi habar kep jetti!
Elimizding Últtyq ekonomika ministrining orynbasary býgin ortaq valuta turasynda bylaysha kesip aitty: «Biz búl súraqty talqylamaymyz. EAEO kelisim-shartynda birynghay últtyq valuta engizu qarastyrylmaghan».
EAEO-gha tuysyn tapqanday quana enip ketken biylikke razy bolmaghanyma biraz bop jýr edi. Al dәl osy kesimdi pikirge bir quanyp qaldym.
Qútty bolsyn, aghayyn!
Múnyng ózi jaqsylyqtyng nyshany dep bilemin, yaghny bizding biylikting ishinde de Tәuelsizdigimizding túghyrly talaptaryna tәu etetin túlghalar da bar eken ghoy. Ol degeniniz janadan qalyptasyp kele jatqan sheneunikter qauymyna myqty signal: kórshi alpauyt memleketting basshysy Astananyng tórinde otyryp jariya etken asa manyzdy mәlimdemege óz memleketining mýddesi ýshin qarsy shyghugha bolady eken!
Moyyndau kerek, bir ministrlikting ókili joghary jaqtyng rúqsat ne tapsyrmasynsyz múnday, sayasy astary ghana emes, salmaghy bar sózdi aita almaydy! Soghan qaraghanda EAEO-gha qatysty sayasy sheshim qabyldaytyn toptardyng ishinde de últtyq mýddeni joghary qoyatyn kýshter yqpalgha ie bola bastaghany-au. Úzaghynan sýiindirsin!
Áytpese, ortaq valutagha qarsy shyghushylar tek oppozisiya qatarynda ma dep keldik emes pe. Dep kelgende, biylikke jaqyn toptardyng ishinen osy taqyrypta pikirin ashyq jariyalaghan Últtyq kәsipkerler palatasy tóraghasynyng orynbasary Raqym Oshaqbaevqa qalay razy bolmaysyn?
Jaqynda valutalyq odaq qúru mýmkindigi turaly taqyrypty talqylaghan jiyngha qatysqanym bar. Úiymdastyrghan – Altynbek Sәrsenbaev atyndaghy qor. Sonda qarjy salasynyng mamandary tәp-tәuir bayandamalar jasady. Taqyrypty býge-shigesine deyin ashyp, «valutalyq odaq Qazaqstan ekonomikasyna tiyimsiz» degen tújyrymgha keldi.
Bazbireuler mysal retinde keltirip jýrgen Euroodaqtaghy ortaq valuta – euro turaly, ondaghy jaghdaydyng EAEO-men mýldem ózgeshe ekenin dәleldep berdi.
Bәlkim, mamandardyng osy jәne basqa da pikirleri biylikting qúlaghyna jetken bolar.
Sonymen, bir pәleden qútylghan siyaqtymyz.
Desek te, kónilde eki týrli kýdik әli bar.
Birinshiden, jogharyda atalghan sheneunigimiz taqyrypty odan әri jalghastyra kele: «Sonymen qatar, EEAO ayasynda 2025 jylgha deyin biz qarjy naryghyn túraqtandyru ayasyndaghy zannamany ýilestirudi jýzege asyramyz», - degendi taghy da aityp otyr.
Batys sanksiyalarynyng astynda qalghan, onsyz da tәltirektep túrghan Resey rubli men eshkim de ústaghysy kelmeytin Belarusi rubli – «zaychikpen» birge jýrip, tengemizding túraqtylyghyn qamtamasyz ete alamyz ba? Sol «ýilestirudin» ózi qajet pe bizge? Sony oilansaq.
Ekinshi kýdikting sayasy tehnologiyagha qatysy bar. Gollivudtyng bir filimi bar. Sujeti mynaday:
AQSh preziydentining saylauyna ýsh kýn qalghanda onyng qarsylastary ony masqara etetin bir fakt tauyp alyp bedeldi bir gazette jariyalayyn dep jatady. Ol maqala shyghyp ketse, preziydent sózsiz jenilip qalady. Preziydentting ózi Qytayda saparmen jýr. Ne isteu kerek?
Kómekke onyng ejelgi bir dosy keledi.
«Soghys ashu kerek!» - deydi ol.
«Kimmen?»
«Albaniyamen!»
«Nege Albaniyamen?»
«Óitkeni, ol eldi kóp adam bile bermeydi!»
Sóitip, Gollivudtyng bir rejisserin shaqyryp, kinostudiyada AQSh-tyng Albaniya halqyna kómekke kelip, soghys ashqany turaly beynesujetter jasap, kelesi kýni tanertende barlyq telearnalardan kórsetedi. Osyny kórgen amerikalyqtar ana gazettegi bir maqalany bayqamay da qalady. Sóitip, preziydent qaytadan óz ornyna saylanady.
Yaghni, bir taqyrypty ekinshi bir taqyryp arqyly tasalap qoigha bolady.
Mening aitayyn degenim mynau: qarjy odaghyna kirmeytin boldyq dep alaqaylap jýrip, Euraziyalyq Odaqqa qatysty ortaq pozisiyamyzdan airylyp qalmayyq, aghayyn!
Ámirjan QOSANOV
Abai.kz