Ho Shy Min jәne Kólbay
Almatydaghy «Orhon» baspa ýii «úly túlgha» seriyasymen kitaptar shygharudy qolgha alyp (jazushy Didahmet Áshimhannyng jobasy) «Dyng Shau Piyndi» jaryqqa shygharghany esimizde. Endi mine, Vetinamnyng kósemi, tәuelsizdik jolynda basyn bәigege tikken otanshyl, orman jolbarysy Ho Shy Min turaly kitap shygharyp, túsaukeserin Abay atyndaghy Últtyq Pedagogikalyq uniyversiytette ótkizdi.
Jinalysqa elshilikterden, joghary oqu oryndarynan, Jazushylar odaghynan ókilder qatysty. Ortamyzda Bas elshi Doan Thy Suan Hiyen hanym bastaghan bes kisi otyrdy. Vizitkasyn (ózderek) óz qolymen taratqan hanym «Atym Hiyen» dep iyildi. Jiyn óz retimen ótip jatty... Eki saghatqa sozylghan basqosudan jazushy Kólbay Adyrbekting bir auyzdan audartyp Vetinamdyqtargha jetkizgen sózderi bәrimizge mayday jaqty.
- Biz qazaqstandyqtar Vetinam elining kósemi Ho shy mindi óte jaqsy bilemiz. Bala kýnimizde ol kisi turaly kóp estip, kóp oqydyq. Elderiniz, aldynda Fransuzdardyng otarynda, artynan Amerikandyqtardyng shapqynshylyghynda onbay esengiredi. Sonday bir últ basyna qasiret úyalap, memleket qúryp joghaludyng az-aq aldynda túrghanda tarih sahnasyna kýndey kýlimdep Ho Shy Min shyqty. Ýmit pen kýdik arasynda alparysqan, ortasynan oza shauyp artyq tughan abzal jan tútas bir halyqty tyghyryqtan alyp shyqty. Sol kezde Kenester odaghy, әsirese Qazaqstan alysta jatsa da, internatsionaldyq ruhpen jylu jinap elderinizge joldady. Tilektestigin bildirdi. Sonyng ishinde qarshaday bolghan mende bar edim!.. Keyin zamannyng beti beri qarap Vetinam birlikke keldi. Armandarynyz oryndalyp tәuelsizdikterinizdi aldynyzdar.
1959 jyly Kenester odaghyna saparlay kelgen Ho Shy Min Almatygha at basyn búrdy. Qazaqstan kompartiyasynyng birinshi hatshysy Dinmúhamet Ahmetúly Qonaev anyzgha ainalghan adamdy qarsy alyp ýlken qúrmet kórsetken bolatyn. Ózi ertip jýrip Ghylym Akademiyasyn kórsetti, Talghar audanynyng sharuashylyq alandaryn aralatty. Ol kisining Almatyda izi bar, dәmimizdi tatyp, suymyzdy ishken. Bizding asyl azamatymyz Dimashpen birge alataudyng auasyn jútqan. Últ ýshin, jer ýshin tabanyn oiyp, taghdyryn arnap, tarihyna taghlym jazghan Mahatma Gandi, Mústafa Kemal Ata Týrik, Sún Yatsin (Sún Jong San), Mahathir Múhammad, Bizding Álihan Bókeyhanov sekildi Hu Shy Minde әlemdik dengeydegi túlgha.
Mening saqalymnyng joqtyghy demesender, aumaghan Ho Shy Minning ózimin. Al sizde, qazaqtyng qaratory Qarlyghashynday bir qyzysyz. Bizder otarlyqtyng dәmin әbden tatqamyz. Sizderdi jaqsy týsinemiz! Mine qazir Egemen elmiz!.. Qarapayym, enbekshil, namysshyl, qaytpas, taghdyrlas Vetinam halqyn jaqsy kóremiz, Hiyen hanym, sizdi jaqsy kóremiz!.. - dedi.
Búl sózderdi estip kózi núrlanyp, jýzi balbúl janghan Hiyen hanym ornynan túryp Kólbay aghama bettedi... Kólbay aghamda qarap túrmay, elshi hanymdy bauyryna qysyp emirene sýidi.
Dәuletbek Baytúrsynúly
Facebook-tegi paraqshasynan