KEMELDI KELEShEKKE — KEMENGER BASShYMEN
Memleket basshysy N.Nazarbaevtyng Ontýstik Qazaqstan oblysyndaghy saparynan keyin el ishinde birqatar jyly pikirler qaldy. Sonyng bir parasyn gazet betine jariyalap otyrmyz.
Tәuelsizdikke qol jetkizgen jyldary bizding qazaq halqy ózgelerge qaraghanda, erekshe quandy. Sondyqtan da shyghar, elding ensesin tiktep, egemendikting qazyghyn nyqtap qaqty. Áriyne, búl kósh tizginin qolgha ústaghan Elbasy enbegining jemisi deuge bolady. Óz aldyna otau tikken Qazaqstan halqy ashtyqtyn, qatty kýizelisting azabyn tartqan joq. Óz arbasyn ózi sýiretip, qatargha qosyldy. Mal sanyn kóbeytti, jer jyrtyp, egin ekti. Sóitip jýrip dastarhanyn dәnge toltyrdy. Búl halyqtyng yntymaghyn úiystyrdy. Qazaq degen elding qonaqjay peyilin, dalasynday darqan minezin ózgeler de moyyndady.
1992 jyly Elbasy N.Nazarbaev Týrkiyanyng sol kezdegi preziydenti Sýleymen Demiyreldi ertip, Arystanbabqa tәu etti. Sol jerde eldin aqsaqaly retinde eki Preziydentke "ózdering biylegen elding kósegesin kógertinder" dep bata bergen edim. Sol ýmit oryndaldy dep aitugha býgin tolyq negiz bar. Ár qogham óz damuyn rettegen, jolgha qoyghan óz túlghasyn dәriptep jatsa, búl keyingi úrpaqqa ýlken sabaq. Múny keshe Týrkistangha kelgen Týrkiya Preziydenti de atap ótti. Ol Elbasygha biylikting ejelgi belgisi - asa tayaqty tabys ete túryp, Memleket basshysyn týrkitildes halyqtardyng kóshbasshysy dep tanitynyn jetkizdi.
Memleket basshysy N.Nazarbaevtyng Ontýstik Qazaqstan oblysyndaghy saparynan keyin el ishinde birqatar jyly pikirler qaldy. Sonyng bir parasyn gazet betine jariyalap otyrmyz.
Tәuelsizdikke qol jetkizgen jyldary bizding qazaq halqy ózgelerge qaraghanda, erekshe quandy. Sondyqtan da shyghar, elding ensesin tiktep, egemendikting qazyghyn nyqtap qaqty. Áriyne, búl kósh tizginin qolgha ústaghan Elbasy enbegining jemisi deuge bolady. Óz aldyna otau tikken Qazaqstan halqy ashtyqtyn, qatty kýizelisting azabyn tartqan joq. Óz arbasyn ózi sýiretip, qatargha qosyldy. Mal sanyn kóbeytti, jer jyrtyp, egin ekti. Sóitip jýrip dastarhanyn dәnge toltyrdy. Búl halyqtyng yntymaghyn úiystyrdy. Qazaq degen elding qonaqjay peyilin, dalasynday darqan minezin ózgeler de moyyndady.
1992 jyly Elbasy N.Nazarbaev Týrkiyanyng sol kezdegi preziydenti Sýleymen Demiyreldi ertip, Arystanbabqa tәu etti. Sol jerde eldin aqsaqaly retinde eki Preziydentke "ózdering biylegen elding kósegesin kógertinder" dep bata bergen edim. Sol ýmit oryndaldy dep aitugha býgin tolyq negiz bar. Ár qogham óz damuyn rettegen, jolgha qoyghan óz túlghasyn dәriptep jatsa, búl keyingi úrpaqqa ýlken sabaq. Múny keshe Týrkistangha kelgen Týrkiya Preziydenti de atap ótti. Ol Elbasygha biylikting ejelgi belgisi - asa tayaqty tabys ete túryp, Memleket basshysyn týrkitildes halyqtardyng kóshbasshysy dep tanitynyn jetkizdi.
Jalpy, eki elding yntymaqtastyghy sonau 90-shy jyldary tәuelsizdik alghan kýnnen bastalghan. Sodan beri bizde úly dostyqtyng belgisindey Halyqaralyq qazaq-týrik uniyversiyteti boy kóterdi. Bauyrlas qalalardyng sany kóbeydi. Búl yntymaqtastyq bolashaq úrpaq ýshin mәngi dostyqtyng kepili bolyp qalatyndyghy dausyz.
Ádiham ShILTERHANOV,
jazushy, soghys jәne enbek ardageri.
Preziydent qay ónirge barsa da jergilikti barlyq salagha ýlken serpilis әkeledi. Týrkistandaghy kezdesude Elbasy bilim sapasy turaly taghy da erekshe toqtaldy. Mening oiymsha, balabaqshadan bastap, mektep, arnauly, joghary oqu oryndary arasynda sabaqtastyq, kәsiptik kózqaras qalyptasqany jón. Shyny kerek, bilim salasynda sannan sapagha, qúr sózden iske kóshetin kez keldi. Ghylym salasynda ozyq jetistikke jete bilsek, sonda ghana әlem júrty ózinen-ózi qazaq tilin ýirenuge úmtylady. Bizge tehnokrattyq oi-óris qajet. Árbir qazaqtyng úl-qyzy kompiuterdin, joghary tehnikanyng qúlaghynda oinasa ghana keleshegimiz kemeldenedi. Últ sapasy men sanasyn kóteruge Preziydent barlyq jaghday jasap otyr. «100 mektep, 100 auruhana» baghdarlamasy ayasynda dýniyejýzindegi ozyq mektepterden kem emes bilim oshaqtary boy kóterude. Eldegi joghary oqu oryndaryna әlemning jetekshi uniyversiytetterining reytingine enuge úmtylu jóninde talap qoyyp otyr. Barlyq joghary oqu oryndary jana ghasyr talabyna say, jahandyq bәsekege qabiletti mamandardy әzirleui tiyis.
Taghy bir aita keterligi, Elbasy әlemdik kenistik ayasynda týrki dýniyesining alatyn orny turaly ýnemi aityp kele jatyr. Ruhany birligi bar memleketter ghana integrasiyalyq jýiege kirige otyryp, elderding irgesin myqtap, mәdeniyetin ornyqtyra alady. Kenes ókimeti túsynda týrkitildes elderding bir-birimen yntymaqtasugha mýmkindigi bolmady.
Jana Qazaqstan Ortalyq Aziyadaghy memleketter arasynda kóshbasshy memleketke, onyng Preziydenti N.Nazarbaev týrki әlemining liyderine ainalyp otyr. Keshe ghana Týrkiya Preziydenti Abdullah Gýl óz sózinde Elbasynyng týrki elderin biriktirudegi qajyrly enbegin baghalap, týrki әlemining kóshbasshysy ekenin aighaqtaytyn asatayaq ústatty. Búl qazaq eline degen ýlken qúrmet dep bilemin.
Onalbay AYaShEV,
pedagogika ghylymdarynyng doktory, professor.
Qazaq jeri -- týrki әlemining tamyry, ejelden mәdeniyetterding toghysqan alany. Qazaqstan Preziydenti 2006 jyly Antaliyada ótken sammitte týrkitildes memleketterding assambleyasyn jәne aqsaqaldar kenesin qúru qajettigin úsynghan bolatyn. Mine, býgin sonyng jemisi men nәtiyjesin kórip kelemiz. Týrik eli bauyrlas, tamyrlas el qazaqtarmen bәsekeles emes, qayta kerisinshe, Qazaqstannyng kýsheygeni jalpy týrki әlemi ýshin olja. Al, Preziydent N.Nazarbaev Týrkiya Preziydenti Abdullah Gýlmen kezdesuinde Qazaqstanda Týrki dýniyesi akademiyasy ashylatynyn mәlimdedi. Ondaghy maqsat - týbi bir tuystas elderding tarihi, mәdeni, ruhany múrasyn zertteytin ghylymy ortalyq qúru. Ári qazaq jerining geosayasi, geografiyalyq ornalasuy týrki әlemining ortalyghy bolugha layyqty. Býgingidey jahandanu kezeninde týrki tektes últtar tarihyn janghyrtu kerek ekeni ras. Búl Preziydent N.Nazarbaevtyng keleshekke әrqashan sergek qaraytynyn kórsetedi. Yaghni, Qazaqstannyng Memleket basshysy týrki әlemining kóshbasshysy ekenin ispen dәleldep keledi.
Qos el Preziydenti bas qosqan jiynda qazaq elining basshysy N.Nazarbaev joghary oqu ornynda sapany kóteruge baylanysty tapsyrma berdi. Biz osy baghytta keshendi týrde júmys isteytin bolamyz. Jyl sayyn Týrkiyadan 50-ge juyq professor kelip sabaq berude. Uniyversiytetting ghylymy әleueti ýlken. Qazir oqu ornynyng filialdaryna talapkerlerdi qabyldap jatqan joqpyz. Búrynghy studentter oqu ornyn ayaqtaghan song filialdar týgel jabylady. Oqu ornyn damytu jóninde 2012 jylgha deyingi strategiyalyq baghdarlamamyz bar. Osy baghdarlama ayasynda Elbasy N.Nazarbaevtyng tapsyrmasyn oryndaymyz.
Mahir NAKYP,
Q.A.Yasauy atyndaghy HQTU-ding birinshi viyse-preziydenti,
menedjment ghylymdarynyng doktory, professor.