EKSPO-dan keyin kóz tartarlyq konstruksiyalar әlem turisteri aghylatyn ortalyqqa ainalyp jatatyny tarihta bar.

Mysaly, Parijdegi Eyfel múnarasy tórtkýl dýniyening turister eng kóp keletin ortalyqtarynyng biri. Búl múnara EKSPO-gha arnap salynghan eken.

Astanada EKSPO ýshin salynghan әlemdegi eng alyp shar tәrizdes ghimarat Parijding Eyfel múnarasynyng jetistigin qaytalay ala ma? Astana sferasy jana ghasyrdyng arhiytekturalyq simvolyna ainala ma?  

Tarih kórsetkendey, kez kelgen bastama, janalyq,  qúrylys ózinin  bastapqy kezinde qoghamnyng qyzu talqysyna, synyna úshyraydy. Ol sonysymen de, qyzyghushylyqty odan sayyn arttyra týsedi. Magnit sekildi tartady,adamdardy. Ony barlyghy kórgisi keledi. Ol turaly shyndyqqa janasatyn, janaspaytyn gu-gu әngimeler de aitylady, taraydy. Olay emes denizshi...

Arhiytekturalyq simvol – kez kelgen qalanyng tólqújaty ispettes. Dýnie júrty nazaryna úsynylatyn negizgi nysan bolady. Balamasy joq búnday ghimarattar keyinirek elding ekonomikasyna týsim әkeletin, infraqúrylym men turizmdi damytugha ýlken sep bolatyn, sonysymen halyqtyng ómir sýru dengeyin kóteretin negizgi faktorgha ainalady.

Eyfel múnarasy óz kezinde mәdeni, ruhany qarama-qayshylyqtargha qaramastan, býginde Fransiya mәdeniyetining ajyramas bóligine ainalghan. Ras, qazir Parij dese birden Eyfel eske týsedi. Ol 19 ghasyr sonyndaghy tehnikalyq jetistik edi.

Eyfelding qúrylysyna 7,8 million frank júmsalghan eken. Al kórme kezinde 2 milliongha juyq turist tamashalaghan.  2006 jyly Parijding basty ghimaratyna 6 719 200 turist kelipti. Túrghyzylghan uaqytynan 2007 jylgha deyin 236 445 812 sheteldik turist tirkelipti.

Eyfel múnarasy әlemdik dengeydegi óner tuyndysy. Dәl osy sekildi EKSPO kórmesine arnayy Astanada salynghan shar tәrizdes shyny ghimaratta әlemdik arhiytekturalyq tuyndy ekeni dausyz.

Qazirding ózinde kólemi jaghynan dýnie jýzinde tendesi joq. Yaghni, әlemdegi eng alyp shynydan salynghan sfera – Astanada. Biyiktigi – 100 metr, eni 80 metr.

Arhiytekturalyq tuyndynyng avtory – kishi Albert Shpeerding aituynsha, shar tәrizdes ghimarat jer betindegi eng songhy tamshy múnaydyng belgisi eken. Astana EKSPO kórmesining negizgi taqyryby – bolashaqtyng energiyasy ekenin eskersek, aktualdylyghy joghary ekeni taghy dausyz.

Ayta keteyik, Astana EKSPO kórmesining bas ghimaraty – kórme ayaqtalghan song da turister ýshin júmys isteytin bolady. Úiymdastyrushylardyng aituynsha, búl ghimaratta bolashaq energiyasyna arnalghan Muzey ornalaspaq. Onda eng songhy ghylymy jetistikter ornalasatyn bolady.

Pavilionda segiz qabat bar. Birinshi qabatta Qazaqstannyng últtyq ortalyghy ornalassa, eng songhy qabatta Astana qalasynyng maketi qoyylmaq.

Sonymen qatar, kórme ayaqtalysymen, EKSPO territoriyasynda qarjy ortalyghy boyy kótermek.

-Bolashaqta kórme kompleksining barlyq nysandaryn bos qaldyrmaymyz. Ghimarattardyng jarty bóligi kenselerge beriledi.  Sonday-aq, «Astana» qarjy ortalyghy qúrylady, - deydi «Astana EKSPO-2017» ÚK AQ basqarma tóraghasy Ahmetjan Esimov.

-EKSPO-2017-ning basty nysany 80 metrlik shar ghimarattyng dýniyejýzilik tanymaldylyqqa ie boluy – jergilikti biylikke baylanysty. Qazirgi effekt – naghyz óner tuyndysy, - deydi paviliondar boyynsha Fransiyanyng bas komissary Paskali Loro.

Esterinizge sala keteyik, «EKSPO-2017» kórmesine әlemning 115 memleketi men 22 halyqaralyq úiym qatysady dep kýtilude.  Sonday-aq, kórmeni 5 milliongha juyq turist tamashalaydy dep josparanghan.

Abai.kz