1. Qytay elining konstitusiyasy men zandaryna sýienu kerek. Árbir Qytay azamaty últyna, dinine qaramastan Qytay konstitusiyasy men zandarynda kórsetilgen «jalpy qytay azamattaryna birdey, ten» talaptar boyynsha aryzdanyp, búzylghan qúqyqtaryn, shektelgen erkindikterin qorghap, qalpyna keltiruge qúqyghy bar. Eger Qytay óz erikterimen qabyldaghan óz elining konstitusiyasyn, óz zanyn ózining atqarushy biyligi ústanbasa, onda ol elden, ol biylikten, ol últtan ne kýtesin? Joq, olar әlemdik qauymdastyq aldynda onday qadamgha ashyq-әshkere týrde bara almaydy. Biraq Qytay biyligi erteng bizge «eshkim aryzdanghan joq, estimedik, kórmedik, onday boluy mýmkin emes» dep qysqa qayyryp jauap berui bek mýmkin. Sol ýshin Qytaydaghy qúqyghy búzylghan, sottalghan, qamalghan qandastardy Qytay ortalyq biyligining qúzyrly organdaryna aryz jazyp, qúqyghyn qorghaugha ýgitteuimiz, kómektesuimiz kerek. (tómendegi Qytay konstitusiyasyn oqynyz)

QYTAY HALYQ RESPUBLIKASYNYNG KONSTITUSIYaSY

4-BAP:

Qytay Halyq Respublikasyndaghy barlyq últtar ten. Memleket azshylyq últtardyng zandy qúqyqtary men mýddelerine kepildik beredi. ... Kez-kelgen etnikalyq topqa qatysty kemsitushilik pen zúlymdyqqa tyiym salynady. ...

41-BAP

Qytay Halyq Respublikasynyn azamattary kez-kelgen memlekettik organdar men memlekettik qyzmetshilerge syn aitugha  jәne úsynystar engizuge qúqyghy bar. Kez kelgen memlekettik mekemeler men memlekettik qyzmetkerlerding zansyz, qyzmetin asyra paydalanu әreketteri ýshin qúzyrly memlekettik organgha shaghym týsiruge, aiyp taghugha nemese әshkerleuge qúqyghy bar. Biraq jalghan aitugha nemese shyndyqty búrmalaugha bolmaydy.

 Árbir jekelegen adamdardyng óz elining konstitusiyasy men zandarynda kórsetilgen talaptardy bәri birdey saqtay bermeytini siyaqty barlyq biylik salasy, barlyq memlekettik organdar, barlyq memlekettik qyzmetkerler de bәri birdey memleketting konstitusiyasy men zandardyn saqtay bermeydi. Sondyqtan, biylik tarapynan (meyli memlekettik organdar bolsyn, meyli jekelegen memlekettik basshylar, lauazym iyeleri bolsyn) qandayda bir zang búzushylyq, konstitusiyagha qayshy kelip azshylyq últtargha  әdiletsizdik, tensizdik jasasa, qysym kórsetip, zúlymdyqqa barsa, onday әsire últshyldyqqa boy aldyrghan jaghymsyz, jangha batatyn, zyghyr qaynatatyn zansyz әreketter,  qúbylystar bayqalghan sәtte olardy pakt retinde amalyn tauyp fotogha týsirip, audio, viydeolargha jazyp qytaydyng memlekettik qúzyrly organdaryna, halyqaralyq qúqyq qorghau úiymdaryna, Qazaqstan syrtqy ister minstrligine, BÚÚ gha aryzdanugha tolyq qúqyghynyz bar. Oghan kózinizdi jetkize týsu ýshin QHR konstitusiyasynyng (jogharydaghy) 41-babyn jәne myna tómendegi baptardy oqynyz.

QYTAY HALYQ RESPUBLIKASYNYNG KONSTITUSIYaSY

5-BAP

Barlyq zandar, әkimshilik reglamentter jәne jergilikti zandar men normativtik aktiler Konstitusiyagha qayshy keluge bolmaydy.

Barlyq memlekettik organdar men qaruly kýshter, barlyq sayasy partiyalar (kommunisttik partiyany da óz ishine alady), barlyq әleumettik toptar, kәsiporyndar men mekemeler Konstitusiya men zandy saqtauy kerek. Barlyq Konstitusiyagha qayshy, zan búzushylyq әreketter oryn alghan jaghdayda tergelui qajet.

37-BAP

Prokuraturanyn  nemese sottyn sheshimi bolmayynsha kez-kelgen azamatty (qoghamdyq qauipsizdik organdary) ústaugha, qamaugha alugha qúqyghy joq.

35-BAP

Qytay Halyq Respublikasynyng azamattarynda sóz bostandyghy, basylymdarda jariyalau, jinalu, birlestikter qúru, sherushiler men demonstrasiyalargha shyghu erkindigi bar.

2. Birikken últtar úiymy (BÚÚ) qabyldaghan «Adam qúqyqtarynyng әlemdik deklarasiyasyn» negizge alu jәne sol birikken últtar úiymynyng ózine de senim artu, sýienu kerek. (tómendegi BÚÚ dyng әlemdik deklarasiyasyn oqynyz)

ADAM QÚQYQTARYNYNG ÁLEMDIK DEKLARASIYaSY

7 bap

Zang aldynda júrttyng bәri teng jәne de zang arqyly alalanbay, birdey teng qorghalugha qúqyly.

...

 8 bap

Ár adam, konstitusiyamen nemese zanmen berilgen negizgi qúqyqtary búzylghan jaghdayda, qúqyghyn qúzyretti últtyq sot arqyly tiyimdi týrde qalpyna keltiruge qúqyly.

 9 bap

Eshkimde negizsiz tútqyndalugha, qamauda ústalugha nemese qughyngha úshyratylugha tiyis emes.

BÚÚ qabyldaghan deklarasiya qúr jazyp qoyghan, bastauysh oqyushylarynyng jattauyna arnalghan taqpaq emes shyghar. Eger onday emes bolsa ol qay memleket bolsa da naqtyly ómirde, býgingi qoghamda óz rólin atqaruy kerek. BÚÚ ózine mýshe elderde deklarasiyanyng oryndalu-oryndalmauyn baqylaytyn, zandy qúqyqtary búzylghan etnikalyq toptardyng aryz-shaghymyn qabyldaytyn, óz tarabynan saraptap baghalaytyn, sheshimin aitatyn jәne qúqyghy búzylghan etnikalyq toptardyng zandy qúqyghyn qalpyna keltiruge quzaushylyq jasaytyn mýmkindikteri bolu kerek. Eger eshtene istey almaytyn bolsa, onda BÚÚ dyng Qytaydaghy tughan-tuysqandary sottalghany, sayasy ýirenuge qamalghany ýshin, Qytaygha barghan tughan-tuysqandarynyng pasporttaryn, yqtiyarhatyn qytaydyng jergilikti biyligi tartyp alghany ýshin WatsApp ta mikro top qúryp sol topta bir-birine múnyn aityp jylaghan (qoldan keler qayyry joq ) oralmandardan ne aiyrmashylyghy bar? Eger BÚÚ-dyng adam qúqyghynyng әlemdik deklarasiyasy oryndalmaytyn bolsa, әr el ózderi ant berip qabyldaghan konstitusiyasy, zandary oryndalmaytyn bolsa, onda adamzat qoghamynyng djungliydegi jabayy januarlar әleminen aiyrmashylyghy nede?  Biz adamzat - jabayy januarlardan biyik túratyn, joghary satydaghy,sezimi men aqyl-parasaty damyghan jan iyesi retinde osy basymdylyghymyzdy qalay týsinuimiz kerek? Qay elding tehnikasy damyghan, armiyasy men qyryp-joyghysh qaru-jaraqtary kýshti el bolsa, sonyng degeni bolady dep pe? Joq, әlemdik deklarasiyagha, әr elding konstitusiyasyna  senu kerek pe? Eger kýshti el kýshine sýienip bilgenin isteytin bolsa, BÚÚ әlemge jariyalap deklarasiyasynyn, t.b. qújattarynyng esh róli joq bolghany ma? Onda әr el ózining konstitusiyasyn qayta jazsyn. Álemdegi barlyq memleketter «konstitusiya, zan» degen úghymnyng kózin qúrtsyn. Al eger әlemdik deklarasiyagha, әr elding ózi ant berip qabyldaghan konstitusiyasyna sýienetin bolsa kez-kelgen memleket kýshti әlsizdigine qaramastan, damyghan, damushy, damymaghandyghyna qaramastan ony oryndaugha tiyis. «Adam qúqyqtarynyng әlemdik deklarasiyasy» bar ma oryndau kerek. Eger oryndalmaytyn deklarasiya bolsa, ony qabyldap ne kerek edi. Adam bir jolda eki jolmen qatar jýre almaydy, sondyqtan bir joldy ghana tandap, sol jolda nyq qadam basyp aldygha qaray jýruge tura keledi. Sondyqtan, biz BÚÚ-gha senim artuymyz, kómek súrauymyz kerek. Al keybireuler aityp jýrgen BÚÚ-dyng qolynan týk kelmeydi degeni esh negizi joq bos sóz. (tómendegi BÚÚ dyng әlemdik deklarasiyasyn oqynyz)

ADAM QÚQYQTARYNYNG ÁLEMDIK DEKLARASIYaSY

7 bap

Zang aldynda júrttyng bәri teng jәne de zang arqyly alalanbay, birdey teng qorghalugha qúqyly. Barlyq adam osy Deklarasiyanyng erejelerin búzatyn kemsituden jәne kemsituge aparyp soghatyn arandatudyng barlyq týrinen teng qorghalugha qúqyly.

8 bap

Ár adam, konstitusiyamen, nemese zanmen berilgen negizgi qúqyqtary búzylghan jaghdayda, qúqyghyn qúzyretti últtyq sot arqyly tiyimdi týrde qalpyna keltiruge qúqyly.

3. Qazaq eli. Elbasy, syrtqy ister minstrligi, dýniyejýzi qazaqtarynyng qauymdastyghy. Árbir últ, әr bir el ekinshi bir eldegi qandastarynyng sol elding konstitusiyasy kepildik bergen zandy qúqyn qorghaugha ótinish (BÚÚ dyng bergen týsiniktemesi boyynsha ol ekinshi bir elding ishki isine aralasqan bolyp tabylmaydy) bere almasa, qandastarynyng sol eldegi konstitusiya, zang ayasynda alansyz (ýrey-qorqynyshsyz), erkin, óz últtyq mәdeniyetin damytyp, tili men dәstýrli dinin saqtap qalypty ómir sýruine degen tilektestigin aita almasa ol elmen qaysy dostyqty, yntymaqtastyqty aityp jýrmiz. Ayta ketu kerek Szyan Szeminning túsyna deyin onday biraz mýmkindikter bolghanyn da joqqa shyghara almaymyz. (tómendegi BÚÚ dyng әlemdik deklarasiyasyn men Qytay konstitusiyasyn oqynyz)

ADAM QÚQYQTARYNYNG ÁLEMDIK DEKLARASIYaSY

13 bap

 Ár adam kez kelgen elden, sonyng ishinde ózining tughan elinen, basqa elge qonys audarugha jәne óz eline qaytyp oralugha qúqyly.

15 bap

Eshkimdi de azamattyghynan nemese azamattyghyn ózgertu qúqyghynan eriksiz aiyrugha bolmaydy.

QYTAY HALYQ RESPUBLIKASYNYNG AZAMATTYQ ZANY

10-bap

(Qytayda túryp sol elding azamattyghynan bas tartugha bolady) Qytay azamattary tómende kórsetilgen sharttardy qanaghattandyrghan jaghdayda ótinish jazyp QHR azamattyghynan bas tartugha bolady. 1) Sheteldik  azamattardyng jaqyn tuys-tughany bolyp tabylatyn Qytay azamattary. Yaghni, shetelde (mysaly, Qazaqstanda) tuys-tughany bar Qytaydaghy qazaqtar ótinish jazyp Qytay azamattyghynan shyghyp ketuine bolady. 2) azamattyghy Qytaydiki bolghanmen ózi shetelde túrsa. 3) basqa da aqylgha qonymdy sebepteri bolsa.

4. Taptalghan óz qúqyqtaryn qorghay alu ýshin Qytaydaghy qandastardyng ózara birligi, qúqyqtyq sauatynyng jogharlyghy, batyldyghy óte qajet. Birlik ishki jan dýniyedegi ózara tilektestik, tileulestikpen shektelmeui kerek. Árbir adamnyng qúqyghy men mýdesi qorghalu ýshin ainalasyndaghy tuys-tughan, dos-jaran, kórshi-qolang qandastarynyng kómegi auaday qajet bolady. Birlikting negizgi bir mәni ekining birining basyna tónip túrghan qiynshylyq pen әdiletsizdik aldynda birigu bolsa kerek. Sondyqtan, Qytaydaghy әrbir qazaq ózinin, tuysqanynyn, dosynyn, jerlesining basyna týsken isti, sayasy jazalar men aiyptaulardy, taghylghan kinәlardy jasyryp qalmay, amalyn tauyp tuysqandaryna dos-jarandaryna, qandastaryna jәne Qazaq elining azamattary men aqparat qúraldaryna aita bilui, jetkize bilui kerek. Sonda ghana ainalasyndaghylar, tuysqandaryn, dos-jarandaryn, qandastaryng oghan súrau salyp kómegin tiygize alady. «Jylamay balagha emshek bermeydi» degendey ótirik namystanyp, ne orynsyz joq nәrseden qorqyp, jergilikti sholan-shoshyrang uchaskelik polisiyalardyng aitqanyna kónip júmghan auzyn ashpasa kimnen kómek bolushy edi. Onday jaghdayda ol  adamdar tirisinde de, ólgennen nemese óltirilgennen keyin de esh súrausyz keteri, eshkimning esinde de bolmaytyny anyq. (tómendegi BÚÚ dyng әlemdik deklarasiyasyn men Qytay konstitusiyasyn oqynyz)

ADAM QÚQYQTARYNYNG ÁLEMDIK DEKLARASIYaSY

8 bap

Ár adam, konstitusiyamen, nemese zanmen berilgen negizgi qúqyqtary búzylghan jaghdayda, qúqyghyn qúzyretti últtyq sot arqyly tiyimdi týrde qalpyna keltiruge qúqyly.

 9 bap

Eshkim de negizsiz tútqyndalugha, qamauda ústalugha nemese qughyngha úshyratylugha tiyis emes.

QYTAY HALYQ RESPUBLIKASYNYNG KONSTITUSIYaSY

36-BAP

Qytay Halyq Respublikasynyng azamattarynda dinge senu bostandyghy bar.

Birde-bir memlekettik organ, qoghamdyq úyym nemese jeke túlgha azamattardy dinge senuge nemese dinge senbeuge mәjbýrleuge bolmaydy. Dinge senushi jәne dinge senbeushi azamattardy kemsituge jol berilmeydi.

Memleket qalypty diny әreketterdi qorghaydy.　

5. Últy Qazaq, jany Qazaq el ishindegi azamattardyng belsendiligi. Qytayda jazyqsyz, sottyng sheshimisiz ústalyp, sottalyp, sayasy ýirenuge, týrmege toghytylyp jatqan Qazaqtar Qazaqstandaghy oralmandardyng bireuining tuysqany, qúdasy; bireuining dosy, klastasy, auyldasy bolyp kelgendikten, oghan bey-jay qaray almaytyny, tynysh úiyqtay almaytyny anyq. Songhy kezde әr kýnimiz, әr saghatymyz Qytaydaghy tuysqandardyn, qandastardyng mýshkil jaghdayyn oilaumen ótip jatyr. Sondyqtan, Qytaydan kelgen "oralmandardyn" ol jaqtaghy (arghy bettegi) tuysqan qandastarynyng búzylghan qúqyqtaryn qorghaugha mәlimet (naqty dәlel faktiler) jinauy jәne isti (delony), jinalghan dәlel-faktilerdi qúqyq qorghaushy qúzyrly oryndargha (Qytaydaghy, Qazaqstandaghy jәne halyqaralyq qúqyq qorghau úiymdaryna) jetkizuge qozghaushylyq ról atqarugha mәjbýr. Búdan keyinde mәlimetter jinau jalghasty jýrgizile beredi. Kerek bolsa Qytaydaghy 3 million Qazaqtan 3 qazaq qalghansha jinay beru kerek. Fakt-dәleling bolmasa, shyndyqtyng ózi jalghangha ainalady. Sonynda ózing «arandatushy» bolyp shygha kelesin. Ol qalpaqty Qytaydan búryn ózimiz-aq kiygize saluymyz da mýmkin. Ayta ketu kerek Qydyrәli Orazúly, Jarqyn Jeti, Qayrat Baytollaúly, aty atalmaghan t.b. bastaghan «ATAJÚRT» últjandy belsendi jastar toby osyghan deyin biraz mәlimetter jinap QHR ortalyq biyligine jәne QR syrtqy ister ministrligine joldaghany bәrimizge belgili. Áli de jalghasuda. Qytaydaghy qandastarynyng zandy azamattyq qúqyghyn qorghaugha at salysatyn belsendi azamattar qarasy kóbeyse eken dep ýmittenemin.

6. Qazaqstan jәne sheteldik aqparat qúraldary. Qazaqstandyq jәne sheteldik sayasatkerler, zangerler men qogham qayratkerlerining kómegine sýienu. Qoghamda bәri oidaghyday bolsa, bәri konstitusiyada, zanda jәne BÚÚ deklarasiyasynda aitylghanday bolsa BAQ-tyng jazary qalmastay bolar edi, qanshama jurnalistter júmyssyz qalar edi. Meyli qay elding qoghamy bolsyn jurnalistterding bir mindeti ondaghy zansyzdyqtardy, әdiletsizdikterdi, jauyzdyqtardy jariya etu, halyqty, әlem júrtshylyghyn odan habardar etu, oryn alyp jatqan zansyzdyqtargha, әdiletsizdiktterge narazdylyghyn tudyru, tiyisti sharalar qoldanugha týrtki bolu. Sondyqtan, múnday iske tek Qazaq tildi aqparat qúraldary ghana emes zansyzdyqqa, әdiletsizdikke qarsy túratyn, adamzatqa tәn asyl qasiyetterdi jaqtaytyn barlyq BAQ atsalysuy kerek.

7. Qazaqstan jәne shetelde túratyn qazaqtardyng әlemdik mashtabtaghy birligi. Bir-birimen tyghyz qarym-qatynasta boluy. Elbasymyz da aityp jýretindey «bәrimiz – birimiz ýshin, birimiz – bәrimiz ýshin» dep júmys isteudi zamannyng ózi talap etip otyrghan siyaqty. Býgingi әr memleket óz últynyng býgini men bolashaghyn oilaghan zamanda – birlik, úiymshyldyq qalasaq ta, qalamasaq ta barugha tiyisti qadam dep oilaymyn. Joghary da aityp ótkendey birlik ózara syilastyq, tileulestik retinde ishki jan dýniyemizde kórinbey, qamalyp túrmauy tiyis. Birligimizdi aqyl-parasatymyz, qúndy pikirlerimiz, jaqsy úsynystarymyz, qoldan kelgen kómegimiz, naqty is-әreketimiz arqyly ózge el, ózge halyqqa kórsete aluymyz kerek. Olar (ózge el, ózge halyq) bizdi qay elde, qay jerde jýrse de kemsite almaytynday, basyna almaytynday, azamattyq qúqyghymyzdy taptay almaytynday, syilaytynday dengeyge kóteruimiz kerek. Qazaqta «albasty kirpikke qaray basady» dep beker aitylmaghan. Bilimdilik, aqyl-parasatpen qosa birlik pen batyldyq ta últty myqty kórsetetin kýsh.

8. Qor qúru. Sheteldegi qandastardyng sol elding konstitusiyasynda kórsetilgen zandy qúqyqtaryn qorghau el ishindegi azamattardyng qúqyghyn qorghaudan góri anaghúrlym kýrdeli, aghaghúrlym japaly keledi. Onysymen qoymay múnday isti jekelegen nemese toptasqan týrdegi últjandy azamattar aqysyz isteytindikten, keyde óz qaltalarynan aqsha shygharugha mәjbýr boluda. Al keybir oralman otbasynyng otaghasy Qytayda týrmede nemese sayasy ýirenu atty týzetu lagerinde bolghandyqtan Qazaqstanda asyraushysyz әieli men jas balalary qaldy, Áyelin Qytay jibermey aiyrylyp jas balalaryn qarap әkesi ýige qamaldy. Áke-shesheleri qytayda týrmede nemese sayasy ýirenu lagerinde bolghandyqtan keybireulerining tek balalary ghana Qazaqstanda tiri jetim bolyp otyr.. Eki jaqqa bólingen keybir otbasynda jeytin nany, otqa jaghatyn kómiri qalmay qalghan jandar da kezdesude. Qytaydaghy Qazaqtardyng qysym kóruine baylanysty osynday neshe ondaghan, jýzdegen týrli qiynshylyqtardyng beleng aluy qor qúrugha mәjbýr etude. Qor qúru kerek.

9. Press konferensiya ótkizu. Ár retki press konferensiya ótkizu biraz qarajat júmsaudy qajet etedi. Oghan budjetten qarajat qarastyrylmaghandyqtan últjandy, belsendi, qaltaly azamattar aqsha jinap tóleuge nemese arnauly qúrylghan qordyng aqshasynan paydalanugha tura keledi. Basqa mýmkinshilik joq siyaqty.

10. WhatsApp, facebook t.b. әleumettik jelilerde toptar qúru arqyly halyq arasynan Qytayda qúqyghy taptalghan qandastar jayly mәlimetter jinau, talqylau, rettep bir izdilikke týsiru júmystary qajet dep oilaymyn. Qazaqstan egemendik alghan 1991 jyldan beri 200 mynnan astam qytaydaghy qandastar tarihy otanyna  oraldy degen mәlimetterdi estip jýrmiz. Árbir 5 adamdy bir otbasy dep eseptesek 40 myng otbasy oraldy degen sóz. Eger bir WhatsApp tobyna 250 adam ghana toptyng mýshesi bolyp tirkele alady desek, 40 myng otbasy ýshin 160 WhatsApp tobyn (bir otbasynan bir adam topqa mýshe bolyp tirkelse) qúrugha tura keledi. Al qazir qytayda qúqyghy taptalyp, zәbir kórip jatqan qandastar ýshin qúrylghan top mening biluimde 10 neshe toptan aspaydy. Búl óte az kórsetkish. Topta ol jaqta qúqyghy taptalghan, sayasy ýirenuge qamalghan, sottalghan, pasporty tartyp alynghan qandastardyng mәlimetin jinau, sanau, aty-jónin, meken-jayyn anyqtau, ie bolghan mәlimetterdi jazba, audio, viydeo formatynda saqtau әri sol әrbir mәlimet boyynsha qúzyrly oryndargha aryz týsiru isin jýieli týrde qolgha alu kerek. Sebebi, qazir arghy bette qansha qazaq sottaldy, kimder sottaldy, ne ýshin sottaldy, olardyng qanday aiyby bar ekeni, týrmedegiler kýni qalay ótude, týrli azaptaular kórip jatqan joq pa, múnyng barlyghy  belgisiz, júmbaq bolyp qaluda. Bir sózben aitqanda olar súrausyz bir qauym júrtqa ainaldy.  Biz qazaq búzylghan qúqyghymyzdy qorghau ýshin, tensizdikpen, әdiletsizdikpen, zúlymdyqpen qajymay-talmay kýresetinimizdi, ólispey berispeytinimizdi Qytaygha da, әlem elderine de kórsetuimiz kerek. (tómendegi BÚÚ dyng әlemdik deklarasiyasyn men Qytay konstitusiyasyn oqynyz)

QYTAY HALYQ RESPUBLIKASYNYNG KONSTITUSIYaSY

35-BAP

Qytay Halyq Respublikasynyng azamattarynda sóz bostandyghy, basylymdarda jariyalau, jinalu, birlestikter qúru, sherushiler men demonstrasiyalargha shyghu erkindigi bar.

Barlyq etnikalyq toptar ózderinin tili men jazuyn qoldanugha jәne damytugha erkindigi bar, barlyq últtyn  ózderinin әdet-ghúryptaryn saqtaugha nemese reformalaugha mýmkindikteri bar.

ADAM QÚQYQTARYNYNG ÁLEMDIK DEKLARASIYaSY

19 bap

Ár adam nanym-senim bostandyghyna jәne óz kózqarasyn erkin bildiruine qúqyghy bar; búl qúqyq óz nanym-senimin kedergisiz ústanu erkindigin jәne memlekettik shekaralar tәrtibine tәueldi bolyp qalmay, aqparattar men iydeyalardy erkin izdep, kez-kelgen qúraldar arqyly taratu bostandyghyn da qamtidy.

20 bap

Ár adamnyng beybit jinalystar jәne assosiasiyaalardy qúru bostandyghyna qúqyghy bar.

..., ...

28 bap

Ár adam osy deklarasiyada bayandy etilgen qúqyqtar men bostandyqtardy tolyq jýzege asyra alatyn әleumettik jәne halyqaralyq tәrtipke qúqyly.

Kenjebek Qúdysúly

Abai.kz