Beysenbi, 31 Qazan 2024
Janalyqtar 2904 0 pikir 15 Qantar, 2011 saghat 09:36

Almas Ábdikerimúly. Sarbaz qanday әn salyp jýr?

Ýnemi túiyq jýretin Ýsen әskerden boyynda ózine degen senimdiligi men kýsh-qayraty mol jigit bolyp oraldy. Áskery tәrtipting ong әser etkenine quandym. Sol dosymmen jaqynda synyptastarmen bas qosqanda kezdestim. Otyrystyng qyzghan shaghy, Ýsenning әn bastap jibermesi bar ma... Mekteptegi әn sabaghynda «әu» dep kórmegen búl jigitting múnysyna bәrimiz de tan-tamasha qaldyq.

- Ou, Ýseke, múnday ónerinning baryn bilmeppin, - dedim men tandanysymdy jasyra almay.

- IYә, әskerde ýirendik qoy, - dedi ol. Sóitti de mahabbat taqyrybyndaghy әnderdi birinen song birin qúiqyljytty-ay kelip. Birazdan keyin:

- Biz әskerde osy әnderge «shagayti» etetinbiz. Sondyqtan bәrin jattap aldym, - dedi. Búl jolghy mening tandanysymda shek joq:

- Qalay sonda, «Qyzyl gýlim-ay, qyzyqtyrdyn-ay», «Solayda, solay qaraghym, otyzdan asyp baramyn» dep әndetip sapta jýrdinder me?!

- IYә, mahabbat turaly әnderdi kóp aitatyn qazirgi qazaq әnshilerinen biz de qalyspaytynbyz. Áskerde múnday әnder «hiyt», - dep qarap túr.

Ýnemi túiyq jýretin Ýsen әskerden boyynda ózine degen senimdiligi men kýsh-qayraty mol jigit bolyp oraldy. Áskery tәrtipting ong әser etkenine quandym. Sol dosymmen jaqynda synyptastarmen bas qosqanda kezdestim. Otyrystyng qyzghan shaghy, Ýsenning әn bastap jibermesi bar ma... Mekteptegi әn sabaghynda «әu» dep kórmegen búl jigitting múnysyna bәrimiz de tan-tamasha qaldyq.

- Ou, Ýseke, múnday ónerinning baryn bilmeppin, - dedim men tandanysymdy jasyra almay.

- IYә, әskerde ýirendik qoy, - dedi ol. Sóitti de mahabbat taqyrybyndaghy әnderdi birinen song birin qúiqyljytty-ay kelip. Birazdan keyin:

- Biz әskerde osy әnderge «shagayti» etetinbiz. Sondyqtan bәrin jattap aldym, - dedi. Búl jolghy mening tandanysymda shek joq:

- Qalay sonda, «Qyzyl gýlim-ay, qyzyqtyrdyn-ay», «Solayda, solay qaraghym, otyzdan asyp baramyn» dep әndetip sapta jýrdinder me?!

- IYә, mahabbat turaly әnderdi kóp aitatyn qazirgi qazaq әnshilerinen biz de qalyspaytynbyz. Áskerde múnday әnder «hiyt», - dep qarap túr.

Mine, sodan beri birshama uaqyt ótse de, dosymnyng sol aitqandary kókeyimnen ketpey qoydy. Áskerde jauyngerding ruhyn kóteretin, onyng Otanyna degen sýiispenshiligin arttyratyn patriottyq әnder aitylushy emes pe edi? Osy súraqtyng jauabyn aldymen kenestik kezende әskerde bolghan aghalardan súrastyrdym. Olardyng barlyghy birdey: «Mahabbat taqyrybyndaghy әnder kóp aityla bermeytin. Biz «Vot priyedu s pobedoiy», «Projektor shariyt», «U soldata vyhodnoy», «Ne plach, devchonka» syndy orys әnderin shyrqaytynbyz» desti. Endi búl kisiler әskery boryshyn kenes zamanynda ótegender ghoy.

Al, Qazaqstan tәuelsizdikke qol jetkizgennen keyin әskerlerimiz nege óz elin, óz jerin maqtan etetin, otansýigishtik taqyryptaghy әnderdi shyrqamaydy? Qaru-jaraq asynyp, qatargha túrghan jauyngerlerimizding «Aq shaghalany» anyrata aityp, qúdalyqta jýrgendey «Kýmis qúmghan-aylaghany» jarasa ma, aitynyzshy?! Álde әskeriyler auyz toltyryp aitatynday, sap týzegen sarbazdargha senim men jiger beretindey әskery saptyq әnderimiz joq pa?

Osyghan baylanysty biz Respublikalyq «Úlan» 0112 әskery bólimining bólimshe basshysy Qadyr Núrmahanovpen әngimelesken edik, ol: «Bizde mahabbat әnderinen góri «Jigitter, jigitter», «Sarbaz», «Saryarqa», «Qazaghym» sekildi patriottyq janrdaghy әnder kóbirek shyrqalady», deydi. Áytse de, Qadyr Seyithanúlynyng aituynsha әli de sarbazdyng ruhyn kóteretin patriottyq әnder jetkiliksiz kórinedi. Ol olqylyqqa qazirgi kompozitorlar kinәli dep eseptep, patriottyq әnder sausaqpen sanarlyq ekenin jetkizdi. Alayda sazgerlerimiz búl pikirmen kelispeydi.

Qayrat Jýnisov, kompozitor:

- Telearnalardy qossanyz, arzanqol, toy-tomalaqta aitylatyn әnderdi estiysiz. Patriottyq әnder biren-saran ghana aitylyp qalady. Qazir әnderimizdi telearnagha beru mýmkin bolmay qaldy. Áytpese, patriottyq taqyryptaghy, әskeriylerge arnalghan әnderimiz kóp-aq. Maqtanghanym emes, bas-ayaghy 50 shaqty patriottyq әnim bar. Osyghan deyin 3 jinaghym jaryq kórdi. Aytayyn degenim, әskery әnderge jarnama jetispeydi. Osy mәseleni Mәdeniyet ministrligi qolgha alyp, nasihattap jatsa, kez kelgen әskery bólim sol әndi izdestirip, tauyp alady. Olargha birinshiden, brend bolyp túrghan әndi shyrqau ózderine de, bólimge de tiyimdi. Ekinshiden, osy taqyrypta jazatyn kompozitorlar kóbeyip, ruhty kóteretin jaqsy әnder payda bolady. Mine, osynday isterdi tezirek qolgha almasa, «Aq shaghala», «Kýmis qúmghan-ay»-dyng dәuiri jýre beredi.

IYә, shynynda sarbaz jóni týzu әn salsyn desek, patriottyq әnderding jarnamasyn jaqsylap jasau kerek shyghar, bәlkim. Álde, sol sýidim-kýidimnen góri Otangha degen mahabbatyn kóbirek jyrlaytyn azamatty tәrbiyeleudi әrbir otbasydan, balabaqsha men mektepten bastaghan dúrys pa? Búl súraqtyng jauabyn kim berer eken?!

«Núr Astana» gazeti

 

0 pikir