Biylghy jyly on altynshy mәrte beriletin Memlekettik stiypendiyanyng 50 iyegerining esimi Mәdeniyet ministrliginde maqúldanyp qoyylghan. Olardyng kimder ekendigi qarapayym «pendelerge» jaqyn kýnderi Preziydentting ókimi shyqqannan keyin mәlim bolmaq.

Jalpy, Mәdeniyet salasyndaghy memlekettik stiypendiya kimderge, qanday enbekteri ýshin beriledi? Osy jóninde az-kem derekti ortagha sala otyrayyq. El arasynda «Preziydenttik stiypendiya» atalyp ketken stiypendiyany beruge qatysty qatyp qalghan erejede aitylghanday, oghan layyq bolu ýshin halyq jazushysy, halyq әrtisi, halyq suretshisi, Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri nemese әdebiyet pen óner salasyndaghy memlekettik syilyqtyng sahiby degen mәrtebeli ataghynyz, sonday-aq qazaq әdebiyetine, mәdeniyetine sinirgen ózindik qoltanbanyz boluy shart.

1994 jyly taghayyndalghan stiypendiyanyng túnghysh «shәkirtteri» qatarynda Qadyr Myrza-Áli, Qalmúqan Isabaev, Qalihan Ysqaqov, Hadisha Bókeeva, Qasym Jәkibaev, Biybigýl Tólegenova, Ámen Haydarov syndy koriyfeyler boldy. Sodan beri elding mәdeniyeti men әdebiyetine ýles qosqan 50 adamnyng esimi jazylghan tizim jyl sayyn azdy-kópti janaryp, tyng esimder qosylyp otyrady. Stiypendiyany birneshe jyl boyy túraqty týrde alatyndar da bar.

Biylghy jyly on altynshy mәrte beriletin Memlekettik stiypendiyanyng 50 iyegerining esimi Mәdeniyet ministrliginde maqúldanyp qoyylghan. Olardyng kimder ekendigi qarapayym «pendelerge» jaqyn kýnderi Preziydentting ókimi shyqqannan keyin mәlim bolmaq.

Jalpy, Mәdeniyet salasyndaghy memlekettik stiypendiya kimderge, qanday enbekteri ýshin beriledi? Osy jóninde az-kem derekti ortagha sala otyrayyq. El arasynda «Preziydenttik stiypendiya» atalyp ketken stiypendiyany beruge qatysty qatyp qalghan erejede aitylghanday, oghan layyq bolu ýshin halyq jazushysy, halyq әrtisi, halyq suretshisi, Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri nemese әdebiyet pen óner salasyndaghy memlekettik syilyqtyng sahiby degen mәrtebeli ataghynyz, sonday-aq qazaq әdebiyetine, mәdeniyetine sinirgen ózindik qoltanbanyz boluy shart.

1994 jyly taghayyndalghan stiypendiyanyng túnghysh «shәkirtteri» qatarynda Qadyr Myrza-Áli, Qalmúqan Isabaev, Qalihan Ysqaqov, Hadisha Bókeeva, Qasym Jәkibaev, Biybigýl Tólegenova, Ámen Haydarov syndy koriyfeyler boldy. Sodan beri elding mәdeniyeti men әdebiyetine ýles qosqan 50 adamnyng esimi jazylghan tizim jyl sayyn azdy-kópti janaryp, tyng esimder qosylyp otyrady. Stiypendiyany birneshe jyl boyy túraqty týrde alatyndar da bar.

Elbasynyng jeke qorynan bólinetin stiypendiya iyegerlerining ishinde Túrsynbek Kәkishev bastaghan aqsaqaldar, Serik Aqsúnqarúly, Túrsynjan Shapay, Svetqaly Núrjan, Maraltay Ybyraev, Ámirhan Balqybek, Aygýl Kemelbaeva syndy aqyn-jazushylar men synshylar, Dulygha Aqmolda, Erbolat Qúdaybergenov siyaqty akterler men әnshiler, Aqtoty Smaghúlovaday suretshiler bar. Jalpaq júrt olardy stiypendiya iyegerleri retinde ghana emes, óz salasyndaghy daryndar sanatynda bileri haq.

311 myng tengeni (Ótken jyly osy mólsherde bolghan - A.A.) qúraytyn qarjylay qoldau qarabayyr tirligi qalamyna túsau bolyp jýrgen jastardyng baghyn ashsa qúba-qúp! Búl qarajat jastardy úshpaqqa shygharyp jibermese de, ensesin tikteuine yqpal etip, ruhany túrghyda kýsh-jigerin jany týseri sózsiz.

Aytpaqshy, әuel basta elding múnyn múndap, joghyn joqtaudan jalyqpaytyn jurnalister qauymy da bolghan «eluliktin» qatarynda. Mәdeniyet salasyndaghy myrzalar jurnalisterge jalaqysy men qalamaqysy da jetedi dedi me eken, әiteuir, toqsanynshy jyldardyng sonyna taman jurnalister syrttap qaldy. Aqiqatyn aitqanda, «Arqalaghany altyn, jegeni jantaq» jurnalister qauymynyng qazaqtyng kem-ketigin týgendep jýrgen enbegin eshkim joqqa shyghara almaq emes. Qazaq qoghamynyng qay qaltarysyna ýnilseniz de, jurnalisterding qalamy tiymegen, ýni jetpegen jer kemde-kem ekenin angharasyz. Basqasyn aitpaghanda, biylik dәlizindegi túlghalardy da, aqyn-jazushylardy da, óner qayratkerlerin de halyqqa tanystyryp, jaqyndastyryp, ekeuining arasynda altyn kópir qyzmetin atqaru mindeti - jurnalisterding iyghyndaghy jýk. Osy esil enbek qúzyrly mekemeler tarapynan elenbey jýrgeni ókinishti-aq. Qysqasy, memlekettegi kez kelgen sharuanyng PR-yn jurnalister jasaydy da, stiypendiyasyn basqalar alady. Paradoks.

Biylikting astauynan jem jese de, qoghamnyng jýgin arqalaghan sýbeli tuyndylardy dýniyege әkelgen túlghalar tarihta az emes. Mәselen, Gogoli «Óli jandaryn» jazu ýshin Reseyden jyraqtap Italiyagha ketip, ol ýshin I Nikolay patshadan qayta-qayta qaryz súrap alypty. Jazushy qaryzyn patshagha qaytaryp ýlgermegen. I Nikolaygha eki dýniyede de «qaryzdar» bolghandardyng arasynda Pushkin de bar. Tipti, danyshpan aqyn ómirden ótkennen keyin patsha әuleti onyng otbasyn asyraudy óz moynyna alghan eken. Áytse de, osy qalamgerler patsha bergen qarjygha ólmeytin dýniyeler tudyrdy. Orys klassikterining degdarlyghy qazaq mәdeniyeti men әdebiyetining ókilderine júghysty bolsyn deymiz-daghy.

«Núr Astana» gazeti