«Ózbek kerek qylmaghan generaldy qazaqtyng ózi layyqty úlyqtasa iygi» - respublikalyq basylymdargha sholu
«Qazaqstan Parlamentining Mәjilisi keshegi jalpy otyrysyn «bir minut ýnsizdikpen» bastady. Qalaulylar Resey astanasy Mәskeudegi Domodedovo әuejayynda bolghan lankestik aktide qaza tapqandardy osylaysha aza tútty. Úshaqpen eng kóp saparlaytyndardyng biri deputattar ekendigi mәlim. Sondyqtan búl qandy oqigha qalaulylardyng tóbe shashyn tik túrghyzghan. Keshegi jiyndy ashqan Tómengi palata spiykeri Oral Múhamedjanov osyghan oray kónil aitu jedelhaty reseylik Parlamentke joldanghanyn mәlimdedi», - dep jazady «Ayqyn» gazeti býgingi nómirinde. Sonday-aq basylymnyng atap ótuinshe, osydan keyin Mәjilis deputaty Beken Álimjanov bilim qughan jastardyng nege ózderine arnalyp, budjetten bólingen nesiyege qoly jetpeytindigine airan-asyr ekendigin jetkizgen, yaghny kóptegen shәkirtter bilim nesiyelerin aluda eleuli qiyndyq kórude eken. Deputattyng aqparynsha, byltyrghy 1 qazandaghy jaghday boyynsha «Qarjylyq ortalyq» AQ jalpy somasy 479 miyllion tenge bolatyn 3 834 kepildi mindetteme bergen. Onyng ishinde jenildikti bilim nesiyeleri bar-joghy 1 780 mindettemeni (jalpy somasy 275 million tenge) qúraghan eken. Al halyq qalaulysynyng dereginshe, nesie alugha zәru studentterding qatary 40 myn. Búl jayynda egjey-tegjeyli bilginiz kelse, basylymnyng beysenbilik nómirindegi «Qyryq myng student nesie alugha zәru» degen maqalgha kóz jýgirtiniz.
«Qazaqstan Parlamentining Mәjilisi keshegi jalpy otyrysyn «bir minut ýnsizdikpen» bastady. Qalaulylar Resey astanasy Mәskeudegi Domodedovo әuejayynda bolghan lankestik aktide qaza tapqandardy osylaysha aza tútty. Úshaqpen eng kóp saparlaytyndardyng biri deputattar ekendigi mәlim. Sondyqtan búl qandy oqigha qalaulylardyng tóbe shashyn tik túrghyzghan. Keshegi jiyndy ashqan Tómengi palata spiykeri Oral Múhamedjanov osyghan oray kónil aitu jedelhaty reseylik Parlamentke joldanghanyn mәlimdedi», - dep jazady «Ayqyn» gazeti býgingi nómirinde. Sonday-aq basylymnyng atap ótuinshe, osydan keyin Mәjilis deputaty Beken Álimjanov bilim qughan jastardyng nege ózderine arnalyp, budjetten bólingen nesiyege qoly jetpeytindigine airan-asyr ekendigin jetkizgen, yaghny kóptegen shәkirtter bilim nesiyelerin aluda eleuli qiyndyq kórude eken. Deputattyng aqparynsha, byltyrghy 1 qazandaghy jaghday boyynsha «Qarjylyq ortalyq» AQ jalpy somasy 479 miyllion tenge bolatyn 3 834 kepildi mindetteme bergen. Onyng ishinde jenildikti bilim nesiyeleri bar-joghy 1 780 mindettemeni (jalpy somasy 275 million tenge) qúraghan eken. Al halyq qalaulysynyng dereginshe, nesie alugha zәru studentterding qatary 40 myn. Búl jayynda egjey-tegjeyli bilginiz kelse, basylymnyng beysenbilik nómirindegi «Qyryq myng student nesie alugha zәru» degen maqalgha kóz jýgirtiniz.
«Ayqyn» gazetining býgingi nómirinde «20 sekund sayyn bir adam ózine-ózi qol júmsaydy. Búl dert jasóspirimder arasynda kóbeyip barady» degen maqalada basyldy. «Ótken jyly Almatynyng irgesindegi Túzdybastau auylynda oryn alghan qayghyly oqigha - órimdey jasóspirim eki oqushynyng ózderine ózderi qol saluy - auyl túrghyndary men osyndaghy ústazdar qauymyn ghana emes, býkil oblys sheneunikterin әbigerge týsirgeni belgili. Bauyr eti balalary - qos qúlynshaghynan andausyzda kóz jazyp qalghan qos otbasyndaghy qos ata-ananyng kýtpegen qasiretting nelikten oryn alghanyn jәne ony kimnen kórerin bilmey dal bolghany anyq. «Qoy ýstine boztorghay júmyrtqalaghan» myna zamanda elimizde oqushylardyng suisid oqighasy qaptap ketti. Mysaly, Mәjilis deputaty Gýlmira IYstaybekqyzy keltirgen mәlimetke jýginsek, Qazaqstanda 2009 jyly jasóspirimder arasynda 260 suisid oqighasy oryn alypty. Búl az bolghanday, 2010 jyly 237 suisid oqighasy taghy tirkelipti», - delingen maqalada. Basylym osy orayda «on ekide bir gýli ashylmaghan jasóspirimder ózderin ózderi nelikten ólimge qiyady, ómirden nege bezedi, olardy búghan iytermelegen ne, «El aman, júrt tynyshta» talay ata-anany zar jylatyp, bauyr eti balasynan aiyryp jatqan suisid degenning ózi ne, jasóspirimderdi mezgilsiz «jaghadan» alatyn, aityp kelmeytin búl - qanday tajal, suisidting sebebi men saldary qanday?» degen saualdardy bilikti psihologtargha, sonday-aq qogham qayratkerleri men zangerlerge qoyyp, maqalanyng mazmúnyn ashugha tyrysqan.
***
«Búdan búryn da Ózbekstandaghy qazaq qandastarymyzdyng kórgen qorlyghyn aityp, Mәjilisting minberinen birneshe mәrte mәsele kótergen deputat Amangeldi Momyshev «ala taqiyaly aghayyngha» taghy da ashyndy. Keshe Mәjilisting otyrysynda deputat general Sabyr Raqymovtyng eskertkishin sýrip tastaghan ózbek biyligining әreketine narazylyq bildirip, soghan qatysty ýkimettik dengeyde tiyisti sheshim qabyldanuyn súrady», dep jazady «Alash ainasy» gazeti býgingi sanyndaghy «Ózbek kerek qylmaghan generaldy qazaqtyng ózi layyqty úlyqtasa iygi» degen maqalasynda.
«Jaqynda Ózbekstan astanasynda Kenes odaghynyng batyry, general-mayor Sabyr Raqymovtyng tórt metrlik eskertkish-monumenti shynjyr tabandy traktormen sýrilip tastaldy. Búl - ózbek biyligining qorlyghy, ony basqasha atau mýmkin emes. Gruziyada ÚOS batyrlaryna arnalghan «Danq memorialy» talqandalyp edi, Resey Syrtqy ister ministrligi әlgi әreketti «qorlaushylyq nemese memlekettik vandalizm aktisi» dep baghalady. Putin dәp Gruziyadaghyday eskertkishti Mәskeude ornatu turaly úsynys jasap, ol jýzege asty. Endeshe «ózbek biyligining әreketine bizding Syrtqy ister ministrligi nege ýnsiz qaldy?» degen saual kóldenendeydi. Nege múnday vandalizmge qarsylyq notasyn jibermeymiz?! Eki milliongha tarta qazaq túratyn Ózbekstanda etnikalyq qazaq bolyp tabylatyn general Raqymovtyng eskertkishin búzu sol últty syilamau faktisi dep qabyldanyp, últaralyq qatynasqa da kirbing týsiretinin úmytpauymyz kerek. Búl - bir ghana fakti emes, general Raqymovtyng qúrmetine berilgen kósheler, mektepter ataulary qazir ózgertilip bitti. Búl ne? Shyghys halyqtarynyng arasynda túnghysh general atanghan danqty qolbasshy S.Raqymovtyng últy qazaq bolsa da, Ózbekstannyng azamaty edi ghoy», - degen A. Momyshev Ýkimetbasynyng atyna joldaghan saualynda.
«Alash ainasy» gazetining jazuynsha, keshe Almatyda 7-Qysqy Aziya oiyndarynyng baspasóz ortalyghy ashyldy. Aziyanyng әr ónirinen jinalatyn eki myng jurnalisting uaqytsha júmys ornyna ainalatyn búl ortalyqtyng ashylu saltanatyna qala әkimi Ahmetjan Esimov qatysyp, lentasyn qiyp bergen. Biraq basylym ortalyqtan eshqanday qazaqylyq kóre almaghanyn qynjyla jazady. «Jalpy baspasóz ortalyghyn tolyq aralap shyqqan qala әkimi atqarylghan sharualargha riza bolyp qaytty. Jurnalisterding de kónili toq siyaqty. Degenmen otandyq baspasóz qyzmetkerlerining nazy bar ekenin aitpay ketuge bolmas. Naqtyraq aitsaq, baspasóz ortalyghynan eshqanday qazaqylyqty kóre almadyq. Esiktegi jazudan bastap, ishtegi zattardyng barlyghy aghylshyn tilinde tanbalanghan. Tipti baspasóz bayandamasynyng ózi aghylshyn tilinde dayyndalypty. Aghylshyn tilinde dayyndalghany dúrys, oghan dauymyz joq, biraq etiyket boyynsha, qasynda memlekettik tildegi audarmasy da boluy kerek qoy. Sebebi Qazaqstanda ótip jatqan dýbirli dodanyng negizgi jankýierleri qazaqtildi auditoriya emes pe?!», - dep jazady basylym. Kóterilgen mәsele jayynda egjey-tegjeyli bilginiz kelse, býgingi nómirdegi «Qazaqylyqtan júrday baspasóz ortalyghy» degen maqalagha nazar audarynyz.
***
«Kazahstanskaya pravda» gazetining jazuynsha, elimizding saualnamagha qatysqan azamattarynyng 91 payyzdan astamy Memleket basshysynyng Preziydenttik ókilettiligin úzartu mәselesi boyynsha referendum ótkizu bastamasyn qoldaydy. Keshe «Núr Otan» HDP Ortalyq apparatynda ótken baspasóz mәslihaty barysynda jariya etilgen «InfoSystem» zertteu ortalyghy» qoghamdyq qorynyn әleumettik zertteuler qorytyndysy osynday. Sonday-aq atalghan qordyng diyrektory Saltanat Ahmedovanyng atap ótuinshe, Qazaqstan halqynyng 94 payyzy Elbasynyng Preziydenttik ókilettigin úzartu jónindegi referendumnan habardar ekendigin aitqan. Saualnama 2010 jyldyng 25 jeltoqsany men 2011 jyldyng 17 qantary aralyghynda ótkizilgen. Oghan elimizding 14 oblysy men respublikalyq manyzy bar Almaty, Astana qalalarynan 18-54 jas aralyghyndaghy 1600 adam qatysty.