Alla qalasa, Últ Kóshbasshysy Núrsúltan Nazarbaev 6-10 mausym kýnderi Qytaydyng Sindao qalasynda ótetin Shanhay yntymaqtastyq úiymy (ShYÚ) memleket basshylarynyng kezekti kezdesuine qatysady.

Shynyn aitu kerek, Elbasymyzdyng osynau saparyn, basqany bylay qoyghanda, әlemning әr shalghayynda taryday shashyrap jýrgen bes million qazaq demin ishine tartyp, kýtip otyr. Eki jylgha tayau uaqyttan beri Qytayda jýrgizilip jatqan sayasy qysymgha úshyrap, taghdyry qyl ýstinde túrghan Shynjang ólkesindegi qandastarymyzdyng jalghyz ýmiti tek qana Núrsúltan Ábishúlynyng osy saprayna baylanyp túr! Ýmit pen kýdikting alma-kezek sharpysuy týn úiqymyzdy qashyruda.

El bolghan song múnday qiyn sәtte әrtýrli pikirler men boljamdardyng aityluy sózsiz. Bireu eki el basshylarynyng kezekti kezdesuinde búl mәsele  kóteriledi dese, ekinshi biru ony joqqa shygharyp, zәrendi úshyrady.

Búl jerde bir nәrse anyq: Qazaq Kóshining – avtory Elbasy. Onyng ýstine, Kóshi-qon – Últ Kóshbasshysy Núrsúltan Nazarbaevtyng EL tәuelsizdigin jaryalaudan búryn jolgha qoyghan TÚNGhYSh hәm ÚLY sayasaty!  Núrsúltan Ábishúlynyng kemenger túlgha, kóregen basshy ekenin tórtkýl dýniyege birden tanytqan da – osy alysta jýrgen aghayyndy Atajúrtqa shaqyru turaly shygharghan BATYL әri TARIHIY sheshimi! Qysqasy әlemdegi barsha qazaqtyng atasy da, iyesi de taghy sol Núrsútan Nazarbaev! Sol ýshin de mәrtebeli Preziydentimiz Qazaq kóshi turaly túnghysh Qauly shyqqan 1991 jyldyng 18 qarashasynan beri sheteldegi qandastaryn Atajúrtyna «Kel-kel!» dep, shaqyrumen keledi.  Sóz Qytaydaghy qazaqtar turaly bolyp otyr ghoy, Elbasymyz osynau alyp kórshimizge barghan әr saparynda, QHR-dyng qay basshysymen kezdesuinde bolsyn, ol eldegi qazaq mәselesin nazardan tys qaldyrghan emes. Tipti, Qúljagha deyin kelip, qandastarynyng dastarqanynan dәm tatqany da bar...

Mysaly, kórnekti qogham jәne memleket qayratkeri, ataqty diplomat Qasym-Jomart Toqaev 1995 jyldyng qyrkýiek aiyndaghy Elbasymyzdyng Qytaygha jasaghan saparyn, sol kezdegi Qytay Halyq Respublikasynyng Tóraghasy Szyan Szeminimen kezdesuin eske alyp, óz kitabynda bylay dep jazady: «... degenmen, búl mәsele jóninde de prinsipti uaghdalastyqqa qol jetkizdik: Qazaqstangha túraqty túrugha kóshkisi keletin últy qazaq QHR azamattaryna Qytay ýkimeti tarapynan eshbir kedergi jasalmaydy. Búl manyzdy kelisim Qytaydan kóship kelem degen oralmandar sanyn arttyra týsuge jәrdemdeseri anyq» (Q.Toqaev, «Belasu» kitaby, 212-bet).

Ózimizding osynau oraydy qoldan jiberinkirep almaghanymyz bolmasa, Tәuelsizdikting 27 jylynda, beker obaly ne kerek,  Últ Kóshbasshysy Núrsúltan Nazarbaev  qandastaryn jat júrtta qaldyrmaugha tyrysyp-aq baqty...

Qazaq «Nar jolynda jýk qalmaydy» deydi, tughan halqynyng baghyna tughan azamat «Qytaydaghy qandastarymyzdyng býgingi qiyn taghdyrynan habarsyz, ShYÚ sәmiytinde Sy Szinipinmen bolatyn ekeu ara kezdesude búl mәsele kóterilmeydi» degenge óz basym senbeymin, Szyan Szeminimen sóilesken preziydent Sy Szinipinmen de kelisimge keledi. Shynjandaghy qazaqtar turaly әngime sózsiz qozghalady, qozghaluy kerek!

Jalpy Shanhay yntymaqtastyq úiymy, bir sózben aitqanda, maqsat-mýddesi әldeqashan aiqyndalghan, júmysy bir izge týsken qúrylym ghoy. Kezekti bas qosuda da sol ótkendi saralap, jana jaghdaygha baylanysty is-qimyl jasaudyng tetikteri qarastyryluy mýmkin. Al, mening kónil týisigimde Elbasymyz búl joly atalghan jinalysqa arnayy Shynjandaghy qandastarymyzdyng mәselesi ýshin ketip bara jatqanday seziledi!

Onyng ýstine, jaqynda ghana (4 sәuirde) Qytay Halyq Respublikasynyng tóraghasy Sy Szinipinning Memleket basshysy Núrsúltan Nazarbaevtyng atyna   alghys hat joldap,  «Sizding kóregen basshylyghynyzdyng arqasynda eliniz əleumettik ýilesim men túraqtylyqty saqtau, ekonomikany damytu jəne halyqtyng əl-auqatyn jaqsartu isinde mol jetistikterge jetti. Býginde Qazaqstan halyqaralyq arenada zor bedelge ie bolyp otyr. Men ekijaqty qarym-qatynasty damytugha erekshe mən beremin, tabysty baylanystarymyz ben berik dostyghymyzdy qadir tútamyn. Elimiz ben halqymyzdyng iygiligi ýshin jan-jaqty strategiyalyq əriptestikke baghyttalghan Qytay-Qazaqstan qarym-qatynasyn jana dengeyge kóteru jolynda Sizben birlese kýsh júmyldyrugha dayyn ekenimdi bildiremin. Shanhay Yntymaqtastyq Úiymynyng sammiytinde Ózinizben taghy da jýzdesudi asygha kýtemin», – degeni esimizde!

"...Jýzdesudi asygha kýtip" jýrgen QHR basshysymen QR Preziydenti geoekonomikalyq mәselelermen qatar biz jogharyda sóz qylghan qazaq kóshi turaly da kezekti ret keleli әngime qozghap, kelisimderge qol qoyady dep seneyik. Endeshe, Elbasymyzdyng sapary sәtti bolsyn!

Auyt Múqiybek

 05.06.2016

Astana

Abai.kz