-Qaraqat, qazir siz Qazaqstandaghy ataqty әnshining birisiz. Qayda barsanyz da qoshamet kórsetilip jatady. Ataq-danq adamgha qalay әser etedi?
- Ataqtyng on, ne teris әser etui әrkimning ózine baylanysty. Adam ózining orynyn, dengeyin bilui tiyis. Tym astamsyp, dandaysyp ketuge bolmaydy. Eng әueli, óz-ózine syny kózben qarap, jetistigi men kemshiligin aiyryp, saralay bilu kerek. Mine, osynday adam ghana ersi qylyqtargha barmaydy. Keybireulerding tym artyq ketip jatatyn tústaryn bayqaymyz. Áriyne, Allanyng bergen ónerin baghalap, alaqanyna salyp, ayalap, qolpashtap, qoldap jatatyn halqyma myng tәuba. Múnday aq peyil, aqjýrektilik bizding últtan basqada joq. Ónerime tәnti bolyp, qyzyghyp, eliktep jatady. Osynday auyr jýkti, dәstýrli ónerding tuyn jyqpaydy degen zor senimin arqalay biluimiz kerek. Úly ónerding aldyndaghy jauapkershilikti sezinemin. Men de - ýlken izdeniste jýrgen kóp pendening birimin. Alladan súraytynym, óle-ólgenshe osy ónerime adal bolyp, halyqtyng yqylasyna layyq bolsam eken.

-Qaraqat, qazir siz Qazaqstandaghy ataqty әnshining birisiz. Qayda barsanyz da qoshamet kórsetilip jatady. Ataq-danq adamgha qalay әser etedi?
- Ataqtyng on, ne teris әser etui әrkimning ózine baylanysty. Adam ózining orynyn, dengeyin bilui tiyis. Tym astamsyp, dandaysyp ketuge bolmaydy. Eng әueli, óz-ózine syny kózben qarap, jetistigi men kemshiligin aiyryp, saralay bilu kerek. Mine, osynday adam ghana ersi qylyqtargha barmaydy. Keybireulerding tym artyq ketip jatatyn tústaryn bayqaymyz. Áriyne, Allanyng bergen ónerin baghalap, alaqanyna salyp, ayalap, qolpashtap, qoldap jatatyn halqyma myng tәuba. Múnday aq peyil, aqjýrektilik bizding últtan basqada joq. Ónerime tәnti bolyp, qyzyghyp, eliktep jatady. Osynday auyr jýkti, dәstýrli ónerding tuyn jyqpaydy degen zor senimin arqalay biluimiz kerek. Úly ónerding aldyndaghy jauapkershilikti sezinemin. Men de - ýlken izdeniste jýrgen kóp pendening birimin. Alladan súraytynym, óle-ólgenshe osy ónerime adal bolyp, halyqtyng yqylasyna layyq bolsam eken.

- Tyndarmanynyz «yq-ylasqa layyq» kórgen bolar, sizding atynyzgha fanklub (fanattar kluby) ashty emes pe?
- IYә, fanklubqa jazy-lushylardyng qatary kóbeyip kele jatyr. «Kónilden kónil su isher» demekshi, óz tyndarmandarynmen aralasyp túrghan jaqsy. Hat jazyp, habarlasyp, el aralap jýrgen kezimde aldymnan jastar shyghyp, men sizge úqsaghym keledi, әnderiniz únaydy degende, kishkentay da bolsa, kóniling bir serpilip qalady. «Bir auyz sóz qasiretti tiyady, bir auyz sóz jamandyqqa qiyady» demey me halqymyz. Bir auyz sóz adamdy ósiredi, ne óshiredi. Tyndarmanymmen kezdesken sәtte, «shyn mәninde, men osyndaymyn ba, osy yqylas, niyetke layyqpyn ba?» dep oilanyp, odan beter syn kózben qaray bastaymyn. «Ózine sen, ózindi alyp shyghar, aqylyng men enbeging eki jaqtap» deydi Abay múndayda.
- Qazaqstan estradasyna songhy kezde ózbek әnshileri de ýles qosa bastady. Keyingi kezde tipti, olar qazaqsha әn jazyp sizdermen bir «alanda» kezdesip qalyp jýr. Óz әnshilerimiz ishinde búl qúbylys qalay talqylanady?
- Men ol kisilerdi tolyghymen qúptaymyn. Eger qolynnan kelse, kýsh-jigering jetse, tek kórshiles elderdi ghana emes, nege býkil әlemdi ónerinmen jaulap almasqa?!. Olar birtindep óz maqsatyna jetip keledi. Ol bizding qolymyzdan kelmey me, nege biz de solay etpeymiz? Europany demey-aq qoyayyn, kórshiles jatqan qyrghyz, ózbek elin talantyna tamsandyrugha bolatyn siyaqty.
- Ol el sizderdi sahnasynasyna shygharady ma? Óitkeni orystyng Kabzon siyaqty әnshisining ózi qaybir jyldary Ózbekstangha kire almay qoyyp edi ghoy...
- «Olar óitip jatyr, býitip jatyr»,- dep san sabalap, ózgening armanyna kóz alartqansha, óz ónerimizdi damytayyq degim keledi. Yuldashev pen Shahzoda siyaqtylar kóp, biri ketse, ekinshisi keledi. Olardy tyndaushylar da kýn artyp kóbeyip keledi. Nege búlay dep tanghalugha bolmaydy? Óitkeni ózgeni dәripteytindigimiz óz ana tilimizdi syilamaghandyqtan, últymyzdy ózimiz qadirlemegendikten.
- Ánshining qayghysy ne?
- Allagha shýkir, әnshi kóp. Óner iyelerine bar jaghday jasalghan. Biraq qynjyltatyn nәrse - dәstýrli ónerding kenje qalyp qoyyp, estradanyng aldynghy oryngha shyghyp ketkeni.
- Dәstýrli әn dediniz, әnge qatysty bolmasa da dәstýrge qatysty bir súraq: dәstýrdi ýide ústanasyzdar ma? Ásirese bala tәrbiyesinde...
- Er adam týzding adamy bolghandyqtan, balanyng tәrbiyesimen ainalysatyn anasy boluy tiyis. Meninshe, tәrbiyening kózi dinde jatyr. Balany jastan tazalyq pen adaldyqqa ýiretip, әrbir jaman is pen jaqsy qylyghyndy Qúdaydyng kórip túratynyn eskertip otyrsa ghana tәrbie jemisti bolmaq. Adam bir Qúdaydyng barlyghyn jadynan shygharmasa, úrlyq, kózboyaushylyq, ótirik, ósekten aulaq bolady.
Ózim kóp balaly otbasynda dýniyege keldim. Múnday otbasynda tәrbiyelengen bala kópshil, meyi-rimdi, ashyq, qarapayym bolyp keledi. Bala tәrbiyesinde osyny eskeru qajet. Mysaly, óz basym qonaq kýtkendi, qonaqqa barghandy jaqsy kóremin. Bireuden syilyq alghandy, bireuge syilyq bergendi únatamyn. Janymdaghylardy, jaqyndarymdy quantqym kelip túrady. Solardyng nazarynan tys qalmaugha jәne eshkimdi nazarymnan tys qaldyrmaugha tyrysamyn. Aynalamdaghy adamdargha tittey de bolsa, jaqsylyq jasaghym keledi. Kishkentay nәrsege quana bilu, az da bolsa, jetistikke yrza bolu, shýkir etu - bәri qazaqtyng qanynda bar, ananyng sýtimen darityn qasiyet. Osymenen tirligimiz mәndi, ómirimiz maghynaly siyaqty.
Eshkimning esigin ashpaytyn, eshkimdi qonaqqa shaqyrmaytyn, tomagha -túiyq, júrtpen aralaspay jalghyzdan-jalghyz ómir sýretin jandar da bolady. Odan Qúday saqtasyn! Búl - naghyz qazaqqa jat qasiyet. Bir sózben aitqanda, qazaq qonaqjay boluy tiyis. Osy túrghyda alghanda balamnyng tәrbiyesi kónilimnen shyghady, ol kópshil, tez tiltabysqysh. Al, ózgesi - uaqyttyng enshisinde, qalghanyn Alla uaqytynda kórsete jatar.
- «Din» dep otyrsyz. Qazir diny ekstremizm elimiz ýshin asa qauipti. Sondyqtan, búl mәseleni talqylau barlyghymyzgha ortaq dep oilaymyn. Ánshiler arasynda diny qauip talqylanady ma? Ásirese, "uahhabiylikpen" tanyssyz ba?
- IYә, tanyspyn. Jat aghymdarmen sharuam joq.
- Songhy súraghym, gazet oqyrmandaryna aitar tileginiz bar ma?
- Ana tilimizde jaryq kóretin gazet-jurnalgha ýlken qúrmetpen qaraymyn. «Ýsh qiyangha» talghamdarynyz biyik, jaqsy janalyqtarmen quanta beriniz demekpin. Oqyrmangha úzaq ghúmyr, jaqsylyq pen baqyt tileymin.
- Ángimenizge rahmet!

Súhbattasqan
Gýlbanu TAUBOLGhANOVA

Týpnúsqadaghy taqyryp: «…SOLARDYNG NAZARYNAN TYS QALMAUGhA JÁNE EShKIMDI NAZARYMNAN TYS QALDYRMAUGhA TYRYSAMYN»