El aman, júrt tynyshta  «jau shaptylap» mәlimdeme jasamasa túra almaytyn «Lad» respublikalyq slavyandyq qozghalysy preziydenttik saylau qarsanynda búrynghy әuenine taghy basty.

«Russkie v Kazahstane» saytyna (www.russians.kz) súhbat bergen atalmysh qozghalys tóraghasynyng orynbasary Petr Kuzimenko «Qazaqstandaghy orystar kimge dauys berui mýmkin?»  degen jurnalisting saualyna bylay dep jauap qatady: «...No y v otnosheniy preziydenta Nazarbaeva (ýmitkerligine) obolishatisya ne stoiyt. V 2005 godu my uje za nego golosovali, s edinstvennoy nadejdoy - ne bylo by huje. Glavnoe - ne hvatayte nas za yazyk y tem samym ne ogranichivayte v pravah. Y chto je my, russkiye, iymeem na segodnyashniy deni? A iymeem my vlastnyy trend na svorachivanie sfery russkogo yazyka, totalinyy perevod deloproizvodstva na kazahskiy yazyk, tihushnyy prosess «latinizasiiy»... Vse poshagovo, y vse - v storonu etnokratiy...»

El aman, júrt tynyshta  «jau shaptylap» mәlimdeme jasamasa túra almaytyn «Lad» respublikalyq slavyandyq qozghalysy preziydenttik saylau qarsanynda búrynghy әuenine taghy basty.

«Russkie v Kazahstane» saytyna (www.russians.kz) súhbat bergen atalmysh qozghalys tóraghasynyng orynbasary Petr Kuzimenko «Qazaqstandaghy orystar kimge dauys berui mýmkin?»  degen jurnalisting saualyna bylay dep jauap qatady: «...No y v otnosheniy preziydenta Nazarbaeva (ýmitkerligine) obolishatisya ne stoiyt. V 2005 godu my uje za nego golosovali, s edinstvennoy nadejdoy - ne bylo by huje. Glavnoe - ne hvatayte nas za yazyk y tem samym ne ogranichivayte v pravah. Y chto je my, russkiye, iymeem na segodnyashniy deni? A iymeem my vlastnyy trend na svorachivanie sfery russkogo yazyka, totalinyy perevod deloproizvodstva na kazahskiy yazyk, tihushnyy prosess «latinizasiiy»... Vse poshagovo, y vse - v storonu etnokratiy...»

«Lad» basshysynyng sózderinen týsingenimiz, preziydenttikke ýmitkerlerding birde-biri onyng kónilinen shyqpapty. Sebebi, olar biylikke kelse, orystar men orystildilerge oiran salady-mys. Qúdaygha tәube, Qazaqstanda Mәskeu men Sankt-Peterburg kóshelerindegidey shashtaryn tyqyrlap, ózge últtyng ókilderine tisterin qayrap, óktemdik jasap jýrgen, toqpaqtaryn ala jýgirgen әsireúltshyldardy kezdestirmeysiz. «Resey - orystar ýshin!» degen úrannyng «Qazaqstan - qazaqtar ýshin!» degen balamasyn da estimeysiz. Olay bolsa, tatulyqty tu etip ústanghan Preziydent N.Nazarbaevtyng biyligi túsynda Kuzimenko kimnen, qanday qiyanat kóripti?!

Qazaqtyng mýddesine kelgende kejegesi keyin tarta qalatyn ladtyqtardyng lanyna qúlaghymyz ýirengeli qashan?!. Biraq Kuzimenkonyng osy jolghy kýnirenuining súrqy bólek siyaqty. Búryndary basqarushy biylikting әreketin qansha ghaybattasa da, onyng sózderi naqty bir adamnyng «adresine» emes, «tiyse terekke, tiymese bútaqqanyn» kebimen jalpylama joldanyp jatatyn. Sóitsek, Elbasynyng juyrda ghana Qazaqstan halqyna arnaghan joldauynda aitylghan birqatar mәseleler Petr Nikolaevichting shydamyn tauysyp, shiqanynyng auzyn júlyp ketipti. Áytpese, «Lad» basshysy: «...Preziydent Nazarbaev v poslednem svoem poslaniy narodu povtoril svoego ministra, glavnogo iydeologa kazahskogo nasstroiytelistva Kul-Muhameda. Sitirui: «Nasha zadacha sostoit v tom, chtoby k 2017 godu chislo kazahstansev, ovladevshih gosudarstvennym yazykom, dos-tiglo ne menee 80 prosentov, a k 2020 godu - ne menee 95 prosentov». Bez kommentariyev», dep short keser me edi?!

«Russkie v Kazahstane» saytyndaghy osy súhbatty oqy otyryp, Qazaqstandaghy orystar men orystildilerding biylik tarapynan ezgige úshyrap otyrghany, kinoprokatqa qazaq tilin engizu qolgha alynghany, «sheteldik» sputniktik teletaralymgha qarsy kýres bastalghany» Kuzimenkonyng jýregin jaralaghanyn anghardyq. Qay jerde jayly ómir bar ekenin oisha izdestirip jýrgen janday, ol  Qazaqstan men Qyrghyzstandaghy orystardyng jay-kýiin de salystyrghan. Eki elde de «kazahizasiya» men «kirgizizasiya» nauqany qyzyp túrghanyn, korrupsiya qaulaghanyn, «agashka»-lar, «radikalnyy nasionaliys»-ter bar ekenin aita kelip sóz sonynda «Hotya, ya by skazal, v Kirgiziy dela obstoyat poluchshe, chem v Kazahstane» degen qorytyndy jasapty. Sirә, Qazaqstanda tynyshtyqty búzugha qúmartyp jýrgenine qaraghanda, Kuzimenkogha Alatoonyng ar jaghyndaghyday alasapyranda ómir sýru únaytyn bolsa kerek?!

Aytpaqshy, Kuzimenko songhy on jyl ishindegi Qazaqstandaghy orystardyng qatary 15 payyzgha azayyp ketkenin, «eng songhy orys mamandary men kәsibiylerining ketip jatqanyna qazaq biyligi alandamay otyrghanyn» aityp múnyn shaghady. Basqasyn qaydam, mәsele qazaqtyng mýddesine tirelgende attandap qarsy shyghatyn Petr Kuzimenko sekildiler «ketem» dep júlqynyp jatsa, qazaq biyligi de, qazaq halqy da eteginen basyp toqtatpaytyndyghyna bek senimdimiz. «Tamaghyn iship, tabaghyn tepkendi» qay jerde de syilay qoymaytyny anyq!

«Núr Astana» gazeti