ەل امان، جۇرت تىنىشتا  «جاۋ شاپتىلاپ» مالىمدەمە جاساماسا تۇرا المايتىن «لاد» رەسپۋبليكالىق سلاۆياندىق قوزعالىسى پرەزيدەنتتىك سايلاۋ قارساڭىندا بۇرىنعى اۋەنىنە تاعى باستى.

«رۋسسكيە ۆ كازاحستانە» سايتىنا (www.russians.kz) سۇحبات بەرگەن اتالمىش قوزعالىس توراعاسىنىڭ ورىنباسارى پەتر كۋزمەنكو «قازاقستانداعى ورىستار كىمگە داۋىس بەرۋى مۇمكىن؟»  دەگەن ءجۋرناليستىڭ ساۋالىنا بىلاي دەپ جاۋاپ قاتادى: «...نو ي ۆ وتنوشەني پرەزيدەنتا نازارباەۆا (ۇمىتكەرلىگىنە) وبولششاتسيا نە ستويت. ۆ 2005 گودۋ مى ۋجە زا نەگو گولوسوۆالي، س ەدينستۆەننوي نادەجدوي - نە بىلو بى حۋجە. گلاۆنوە - نە حۆاتايتە ناس زا يازىك ي تەم سامىم نە وگرانيچيۆايتە ۆ پراۆاح. ي چتو جە مى، رۋسسكيە، يمەەم نا سەگودنياشني دەن؟ ا يمەەم مى ۆلاستنىي ترەند نا سۆوراچيۆانيە سفەرى رۋسسكوگو يازىكا، توتالنىي پەرەۆود دەلوپرويزۆودستۆا نا كازاحسكي يازىك، تيحۋشنىي پروتسەسس «لاتينيزاتسي»... ۆسە پوشاگوۆو، ي ۆسە - ۆ ستورونۋ ەتنوكراتي...»

ەل امان، جۇرت تىنىشتا  «جاۋ شاپتىلاپ» مالىمدەمە جاساماسا تۇرا المايتىن «لاد» رەسپۋبليكالىق سلاۆياندىق قوزعالىسى پرەزيدەنتتىك سايلاۋ قارساڭىندا بۇرىنعى اۋەنىنە تاعى باستى.

«رۋسسكيە ۆ كازاحستانە» سايتىنا (www.russians.kz) سۇحبات بەرگەن اتالمىش قوزعالىس توراعاسىنىڭ ورىنباسارى پەتر كۋزمەنكو «قازاقستانداعى ورىستار كىمگە داۋىس بەرۋى مۇمكىن؟»  دەگەن ءجۋرناليستىڭ ساۋالىنا بىلاي دەپ جاۋاپ قاتادى: «...نو ي ۆ وتنوشەني پرەزيدەنتا نازارباەۆا (ۇمىتكەرلىگىنە) وبولششاتسيا نە ستويت. ۆ 2005 گودۋ مى ۋجە زا نەگو گولوسوۆالي، س ەدينستۆەننوي نادەجدوي - نە بىلو بى حۋجە. گلاۆنوە - نە حۆاتايتە ناس زا يازىك ي تەم سامىم نە وگرانيچيۆايتە ۆ پراۆاح. ي چتو جە مى، رۋسسكيە، يمەەم نا سەگودنياشني دەن؟ ا يمەەم مى ۆلاستنىي ترەند نا سۆوراچيۆانيە سفەرى رۋسسكوگو يازىكا، توتالنىي پەرەۆود دەلوپرويزۆودستۆا نا كازاحسكي يازىك، تيحۋشنىي پروتسەسس «لاتينيزاتسي»... ۆسە پوشاگوۆو، ي ۆسە - ۆ ستورونۋ ەتنوكراتي...»

«لاد» باسشىسىنىڭ سوزدەرىنەن تۇسىنگەنىمىز، پرەزيدەنتتىككە ۇمىتكەرلەردىڭ بىردە-ءبىرى ونىڭ كوڭىلىنەن شىقپاپتى. سەبەبى، ولار بيلىككە كەلسە، ورىستار مەن ورىستىلدىلەرگە ويران سالادى-مىس. قۇدايعا تاۋبە، قازاقستاندا ماسكەۋ مەن سانكت-پەتەربۋرگ كوشەلەرىندەگىدەي شاشتارىن تىقىرلاپ، وزگە ۇلتتىڭ وكىلدەرىنە تىستەرىن قايراپ، وكتەمدىك جاساپ جۇرگەن، توقپاقتارىن الا جۇگىرگەن اسىرەۇلتشىلداردى كەزدەستىرمەيسىز. «رەسەي - ورىستار ءۇشىن!» دەگەن ۇراننىڭ «قازاقستان - قازاقتار ءۇشىن!» دەگەن بالاماسىن دا ەستىمەيسىز. ولاي بولسا، تاتۋلىقتى تۋ ەتىپ ۇستانعان پرەزيدەنت ن.نازارباەۆتىڭ بيلىگى تۇسىندا كۋزمەنكو كىمنەن، قانداي قيانات كورىپتى؟!

قازاقتىڭ مۇددەسىنە كەلگەندە كەجەگەسى كەيىن تارتا قالاتىن لادتىقتاردىڭ لاڭىنا قۇلاعىمىز ۇيرەنگەلى قاشان؟!. بىراق كۋزمەنكونىڭ وسى جولعى كۇڭىرەنۋىنىڭ سۇرقى بولەك سياقتى. بۇرىندارى باسقارۋشى بيلىكتىڭ ارەكەتىن قانشا عايباتتاسا دا، ونىڭ سوزدەرى ناقتى ءبىر ادامنىڭ «ادرەسىنە» ەمەس، «تيسە تەرەككە، تيمەسە بۇتاققانىڭ» كەبىمەن جالپىلاما جولدانىپ جاتاتىن. سويتسەك، ەلباسىنىڭ جۋىردا عانا قازاقستان حالقىنا ارناعان جولداۋىندا ايتىلعان بىرقاتار ماسەلەلەر پەتر نيكولاەۆيچتىڭ شىدامىن تاۋىسىپ، شيقانىنىڭ اۋزىن جۇلىپ كەتىپتى. ايتپەسە، «لاد» باسشىسى: «...پرەزيدەنت نازارباەۆ ۆ پوسلەدنەم سۆوەم پوسلاني نارودۋ پوۆتوريل سۆوەگو مينيسترا، گلاۆنوگو يدەولوگا كازاحسكوگو ناتسسترويتەلستۆا كۋل-مۋحامەدا. تسيتيرۋيۋ: «ناشا زاداچا سوستويت ۆ توم، چتوبى ك 2017 گودۋ چيسلو كازاحستانتسەۆ، وۆلادەۆشيح گوسۋدارستۆەننىم يازىكوم، دوس-تيگلو نە مەنەە 80 پروتسەنتوۆ، ا ك 2020 گودۋ - نە مەنەە 95 پروتسەنتوۆ». بەز كوممەنتاريەۆ»، دەپ شورت كەسەر مە ەدى؟!

«رۋسسكيە ۆ كازاحستانە» سايتىنداعى وسى سۇحباتتى وقي وتىرىپ، قازاقستانداعى ورىستار مەن ورىستىلدىلەردىڭ بيلىك تاراپىنان ەزگىگە ۇشىراپ وتىرعانى، كينوپروكاتقا قازاق ءتىلىن ەنگىزۋ قولعا الىنعانى، «شەتەلدىك» سپۋتنيكتىك تەلەتارالىمعا قارسى كۇرەس باستالعانى» كۋزمەنكونىڭ جۇرەگىن جارالاعانىن اڭعاردىق. قاي جەردە جايلى ءومىر بار ەكەنىن ويشا ىزدەستىرىپ جۇرگەن جانداي، ول  قازاقستان مەن قىرعىزستانداعى ورىستاردىڭ جاي-كۇيىن دە سالىستىرعان. ەكى ەلدە دە «كازاحيزاتسيا» مەن «كيرگيزيزاتسيا» ناۋقانى قىزىپ تۇرعانىن، كوررۋپتسيا قاۋلاعانىن، «اگاشكا»-لار، «راديكالنىي ناتسيوناليس»-تەر بار ەكەنىن ايتا كەلىپ ءسوز سوڭىندا «حوتيا، يا بى سكازال، ۆ كيرگيزي دەلا وبستويات پولۋچشە، چەم ۆ كازاحستانە» دەگەن قورىتىندى جاساپتى. ءسىرا، قازاقستاندا تىنىشتىقتى بۇزۋعا قۇمارتىپ جۇرگەنىنە قاراعاندا، كۋزمەنكوعا الاتوونىڭ ار جاعىنداعىداي الاساپىراندا ءومىر ءسۇرۋ ۇنايتىن بولسا كەرەك؟!

ايتپاقشى، كۋزمەنكو سوڭعى ون جىل ىشىندەگى قازاقستانداعى ورىستاردىڭ قاتارى 15 پايىزعا ازايىپ كەتكەنىن، «ەڭ سوڭعى ورىس ماماندارى مەن كاسىبيلەرىنىڭ كەتىپ جاتقانىنا قازاق بيلىگى الاڭداماي وتىرعانىن» ايتىپ مۇڭىن شاعادى. باسقاسىن قايدام، ماسەلە قازاقتىڭ مۇددەسىنە تىرەلگەندە اتتانداپ قارسى شىعاتىن پەتر كۋزمەنكو سەكىلدىلەر «كەتەم» دەپ جۇلقىنىپ جاتسا، قازاق بيلىگى دە، قازاق حالقى دا ەتەگىنەن باسىپ توقتاتپايتىندىعىنا بەك سەنىمدىمىز. «تاماعىن ءىشىپ، تاباعىن تەپكەندى» قاي جەردە دە سىيلاي قويمايتىنى انىق!

«نۇر استانا» گازەتى