Latyngha kóshu kerek degen әngime tәuelsizdik alghannan bergi uaqytta oqta-tekte aitylyp jýrgenimen, naqty qashan auysatynymyz belgisiz edi. Songhy jyldary preziydent tapsyrmasynan keyin búl iske qarqyndy dayyndyq jýrip jatqanyn kórip quandyq.

Odaqtyng kezinde 42 әrip myidy (my emes — myi) ashytty. Hat degendegi «h» ma әlde qaharman degendegi «h» jazamyz ba dep súraytyn edik bir-birimizden. Gauhar dep jazsa qate dedik,  Gauhar bolady dep.

Noqaty bar «y» ma, noqaty joq «i» bola  ma dep taghy daghdardyq. «» men «» degen mylqau әripter de jýikemizdi júqartty. Osy problemalardan arylatyn boldyq dep quanyp edim óz basym.

Biraq, keybir mәseleler kónilge qayau saldy. Latyngha kóshu isining basy-qasynda jýrgenderding ózi (bәri emes, kóbisi) ne ýshin kóshetinimizdi bilmeytin siyaqty.

Solardyng keybireuine toqtala keteyik...

Preziydentke úsynylghan latyn әlipbiyining 1-jobasyn qarayyq. Sondaghy «Ss», «Chch» degen әripterge tanba berilgeni qatty qynjyltty. Júmys tobynyng basshysy Múrat Tileshev myrza keybir halyqaralyq terminderdi aita aluymyz ýshin «S» degen әripti qaldyrghan dúrys dep sanaydy eken. «Mysalgha sitoplazma degen sóz bar» dep qoyady. (itubta viydeosy bar) .  Ou, ainalayyn,  orystan basqa qay halyq «s» әrpin qoldanady? (Biren-saran el bar shyghar qoldanatyn)  Aghylshyndar sitoplazma, sement, sirkuli,. . . degen sózderdi qalay aityp jýr. . . Týrikter she. . . Sitoplazma, sirkul, sement dep aitsaq bireu úrsa ma bizge?  Latyngha ne ýshin kósheyin dep jatqanymyzdy Tileshev bile me eken? Júmys tobynyng basshysy janaghyday sózdi aityp túrsa onday júmys tobynyng keregi joq. Ekinshi núsqa tipti soraqy bolyp shyqty. Apostroftan qúralghan әlipbiydi qay «ghalym» oilap tapty eken. Apostrof әlipbiyden keyingi shyqqan núsqanyng da jaghdayy mәz emes.

Latyn әlipbiyine qatysty aitylghan oi-pikirlerdi  qarap,  olardyng ishinen tek Ahmet Baytúrsynúly atyndaghy til bilimi institutynda júmys isteytin Nәzira Ámirjanova, Anar Fazyljanova t.b.  til mamandarynyng aitqandary ghana kónilden shyqty. Mektepke baratyn balanyng әlipbiydi onay mengeruin qalaytyn bolsaq, әlipbiyding kózshalymgha jәne qolshalymgha ynghayly boluyn qalasaq,  osy kisilerding aitqanymen kelisuimiz kerek. Bolyp ótken  pikirtalastardan keyin әlipbiymen ainalysugha tek Baytúrsynúly atyndaghy til bilimi institutynyng mamandary qúqyly degen qorytyndygha keldim.
Til bilimi instituty mamandarynyng aitqan pikirlerin negizge ala otyryp myna әlipby núsqasyn jasadym. Kemshilikteri bolsa mamandar týzete jatar.

Abay Aqpan

Týrkistan qalasy

Abai.kz