Biz, "Zamanauy әlemdegi sóz energiyasy" Euraziyalyq әdeby forumynyng qatysushylary, úiymdastyrushylar - Qazaqstan Jazushylar odaghy men Mәdeniyet jәne sport ministrligine alghys bildire otyryp, dýniyejýzilik qauymdastyqtyng sayasi, ruhany hәm mәdeny ómirinde tuyndaghan ótkir qarsylyqtar men janashyl ózgerister túsynda osynday sharalar úiymdastyrudyng manyzdylyghy men ózektiligin atap ótkimiz keledi.

Ózara qúrmet pen týsinistik atmosferasynda ótken Forum barysynda, keleshekte әdebiyet, kórkem audarma jәne baspa isi salalary boyynsha halyqaralyq baylanystardyng jan-jaqty damuynyng negizi boluy tiyis oi-pikirler aityldy.

HHI ghasyrda әdeby prosesster qúrylymy, әdebiyet mәrtebesi hәm jalpy әdebiyetting ózi ózgeriske týsti. Biraq kitap ruhani-adamgershilik qúndylyqtardyng qaynar kózi bop qalyp otyr.

Tarihy kezender, jana zaman, últ taghdyry kórkem sóz sheberlerining aituly shygharmalaryndaghy bas keyipkerlerding taghdyrlary arqyly aishyqtalady. Proza men poeziyada, dramaturgiya men publisistikada jana kókjiyekter kórinip, ózgeshe  renkti, kórkem mazmúndy taqyryptar payda bop, әdeby formalar men stilider qalyptasuda. Songhy kezderi kitap men monitordyn, sonymen qatar aqsýiektik-búqaralyq belletristikanyng ara-qatynasynyng jaqynday týskenin de anyq bayqaugha bolady. Aqparattyq tehnologiyalar kitap shygharu isining damuyna aitarlyqtay әser etip, internet-basylymdardyng kóptep payda boluyna әkep soqtyrdy. Aqyn-jazushylar әldeqashan óz oqyrmanymen internet-forumdar arqyly dialog jýrgize bastady. Osy tústa, sózsiz, әdebiyettegi kәsiby synnyng jetispeushiligi bayqalyp jatyr.

Zamanauy últtyq әdebiyet últtyng mәdeny kody men últtyq biregeylikti saqtaydy. Olar qogham hal-ahualy, kónil-kýiining kórsetkishi, ruhany barometri bolyp, әlemning últtyq beynesin aiqyndap túrmaq.

Sonday-aq, últtyq әdebiyet әlemdegi әdeby prosesstermen birigedi. Óitkeni әr últtyng әdebiyeti - onyng tek qana tarih qalyptastyrghan taghdyry emes, kórshi elder men әlem halyqtaryna degen arnauy. Sol sebepti býgingi kýni әdeby jәne mәdeny qatynastyrdy jaqsartu, zamanauy әdeby prosesstegi kórkem audarma mindetterining kommunikativtiligi asa manyzdy. Audarmadaghy jana kórkem shygharmalar jinaqtalghan antologiyalardyng shyghuy óte ózekti. Zamanauy aqparattyq kenistikte әr aluan әdebiyetti tabystyryp, jaqyndastyratyn mindetti әdebiy-kórkem jurnaldar atqarady. Al, kórkem әdebiyet - bizding bir-birimizge shyghatyn tóte jolymyz.

"Zamanauy әlemdegi sóz energiyasy" Eurazilyq әdeby forumnyng qorytyndysynda, jiyn qatysushylary Euraziya halyqtarynyng kórkem әdebiyeti ýlgilerin nasihattau, últtyq mәdeniyet ókildikterining qarym-qatynasyn nyghaytu, birtútas euraziyalyq әdeby kenistik qúru  júmystaryn negizgi mindet qyp ala otyryp tómendegidey úsynystar qabyldady:

– qatysushy memleketterding jazushylar qauymdastyqtarynyng kitap shygharu men audarmagha qatysty birikken jobalaryna qoldau kórsetilui kerek; tiyisinshe, sol arqyly audarma jәne baspa isi damyp, klassikalyq hәm zamanauy últtyq әdebiyetting algha jyljuyna, әlemdik kenistikte tanyluyna jol ashylmaq;

– shetel avtorlarynyng shygharmalaryn TMD elderi men alys-jaqyn memleketterdegi gazet-jurnaldarda basu ýshin әdebiy-kórkem basylymdardyng yntymaqtastyghyn qarqyndy týrde damytyp, әdebiy-kórkem alimanahtar men merzimdi basylym betterinde arnayy taqyryptyq sandar men "Dostyq", "Ýndestik" aidarlaryn ashu;

– halyqaralyq әdeby baylanysty damytu, últtyq audarma mektepterine qoldau kórsete otyryp kórkem audarma salasynyng manyzy men rólin arttyru júmystaryn jandandyru (audarmashylardy taghylymdamadan ótkizu, olardyng biliktiligin arttyru);

– jazushylar delegasiyalarynyng shygharmashylyq baylanystaryn jaqsartu maqsatynda halyqaralyq әdeby forumdargha, kitap jәrmenkelerine, әdeby biyennalelerge túraqty qatysyp túru;

* әdeby syndy damytu;

* әr elding últtyq әdebiyetining ózine tәn ereksheligi men qúndylyqtaryn, sonymen qatar ortaq úqsastyqtaryn saqtay otyryp, olardy janashyl mazmúnmen tolyqtyryp, әldeqashan qalyptasqan dialogin jalghastyru.

Euraziyalyq әdeby forumnyng delegattary

Derekkóz: Ult.kz