ەۋرازيالىق ادەبي فورۋمدا قانداي شەشىمدەر قابىلداندى؟
ەۋرازيالىق ادەبي فورۋمنىڭ رەزوليۋتسياسى
ءبىز، "زاماناۋي الەمدەگى ءسوز ەنەرگياسى" ەۋرازيالىق ادەبي فورۋمىنىڭ قاتىسۋشىلارى، ۇيىمداستىرۋشىلار - قازاقستان جازۋشىلار وداعى مەن مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنە العىس بىلدىرە وتىرىپ، دۇنيەجۇزىلىك قاۋىمداستىقتىڭ ساياسي، رۋحاني ءھام مادەني ومىرىندە تۋىنداعان وتكىر قارسىلىقتار مەن جاڭاشىل وزگەرىستەر تۇسىندا وسىنداي شارالار ۇيىمداستىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعى مەن وزەكتىلىگىن اتاپ وتكىمىز كەلەدى.
ءوزارا قۇرمەت پەن تۇسىنىستىك اتموسفەراسىندا وتكەن فورۋم بارىسىندا، كەلەشەكتە ادەبيەت، كوركەم اۋدارما جانە باسپا ءىسى سالالارى بويىنشا حالىقارالىق بايلانىستاردىڭ جان-جاقتى دامۋىنىڭ نەگىزى بولۋى ءتيىس وي-پىكىرلەر ايتىلدى.
ححI عاسىردا ادەبي پروتسەسستەر قۇرىلىمى، ادەبيەت مارتەبەسى ءھام جالپى ادەبيەتتىڭ ءوزى وزگەرىسكە ءتۇستى. بىراق كىتاپ رۋحاني-ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردىڭ قاينار كوزى بوپ قالىپ وتىر.
تاريحي كەزەڭدەر، جاڭا زامان، ۇلت تاعدىرى كوركەم ءسوز شەبەرلەرىنىڭ ايتۋلى شىعارمالارىنداعى باس كەيىپكەرلەردىڭ تاعدىرلارى ارقىلى ايشىقتالادى. پروزا مەن پوەزيادا، دراماتۋرگيا مەن پۋبليتسيستيكادا جاڭا كوكجيەكتەر كورىنىپ، وزگەشە رەڭكتى، كوركەم مازمۇندى تاقىرىپتار پايدا بوپ، ادەبي فورمالار مەن ستيلدەر قالىپتاسۋدا. سوڭعى كەزدەرى كىتاپ مەن مونيتوردىڭ، سونىمەن قاتار اقسۇيەكتىك-بۇقارالىق بەللەتريستيكانىڭ ارا-قاتىناسىنىڭ جاقىنداي تۇسكەنىن دە انىق بايقاۋعا بولادى. اقپاراتتىق تەحنولوگيالار كىتاپ شىعارۋ ءىسىنىڭ دامۋىنا ايتارلىقتاي اسەر ەتىپ، ينتەرنەت-باسىلىمداردىڭ كوپتەپ پايدا بولۋىنا اكەپ سوقتىردى. اقىن-جازۋشىلار الدەقاشان ءوز وقىرمانىمەن ينتەرنەت-فورۋمدار ارقىلى ديالوگ جۇرگىزە باستادى. وسى تۇستا، ءسوزسىز، ادەبيەتتەگى كاسىبي سىننىڭ جەتىسپەۋشىلىگى بايقالىپ جاتىر.
زاماناۋي ۇلتتىق ادەبيەت ۇلتتىڭ مادەني كودى مەن ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتايدى. ولار قوعام حال-احۋالى، كوڭىل-كۇيىنىڭ كورسەتكىشى، رۋحاني بارومەترى بولىپ، الەمنىڭ ۇلتتىق بەينەسىن ايقىنداپ تۇرماق.
سونداي-اق، ۇلتتىق ادەبيەت الەمدەگى ادەبي پروتسەسستەرمەن بىرىگەدى. ويتكەنى ءار ۇلتتىڭ ادەبيەتى - ونىڭ تەك قانا تاريح قالىپتاستىرعان تاعدىرى ەمەس، كورشى ەلدەر مەن الەم حالىقتارىنا دەگەن ارناۋى. سول سەبەپتى بۇگىنگى كۇنى ادەبي جانە مادەني قاتىناستىردى جاقسارتۋ، زاماناۋي ادەبي پروتسەسستەگى كوركەم اۋدارما مىندەتتەرىنىڭ كوممۋنيكاتيۆتىلىگى اسا ماڭىزدى. اۋدارماداعى جاڭا كوركەم شىعارمالار جيناقتالعان انتولوگيالاردىڭ شىعۋى وتە وزەكتى. زاماناۋي اقپاراتتىق كەڭىستىكتە ءار الۋان ادەبيەتتى تابىستىرىپ، جاقىنداستىراتىن مىندەتتى ادەبي-كوركەم جۋرنالدار اتقارادى. ال، كوركەم ادەبيەت - ءبىزدىڭ ءبىر-بىرىمىزگە شىعاتىن توتە جولىمىز.
"زاماناۋي الەمدەگى ءسوز ەنەرگياسى" ەۋرازيلىق ادەبي فورۋمنىڭ قورىتىندىسىندا، جيىن قاتىسۋشىلارى ەۋرازيا حالىقتارىنىڭ كوركەم ادەبيەتى ۇلگىلەرىن ناسيحاتتاۋ، ۇلتتىق مادەنيەت وكىلدىكتەرىنىڭ قارىم-قاتىناسىن نىعايتۋ، ءبىرتۇتاس ەۋرازيالىق ادەبي كەڭىستىك قۇرۋ جۇمىستارىن نەگىزگى مىندەت قىپ الا وتىرىپ تومەندەگىدەي ۇسىنىستار قابىلدادى:
– قاتىسۋشى مەملەكەتتەردىڭ جازۋشىلار قاۋىمداستىقتارىنىڭ كىتاپ شىعارۋ مەن اۋدارماعا قاتىستى بىرىككەن جوبالارىنا قولداۋ كورسەتىلۋى كەرەك; تيىسىنشە، سول ارقىلى اۋدارما جانە باسپا ءىسى دامىپ، كلاسسيكالىق ءھام زاماناۋي ۇلتتىق ادەبيەتتىڭ العا جىلجۋىنا، الەمدىك كەڭىستىكتە تانىلۋىنا جول اشىلماق;
– شەتەل اۆتورلارىنىڭ شىعارمالارىن تمد ەلدەرى مەن الىس-جاقىن مەملەكەتتەردەگى گازەت-جۋرنالداردا باسۋ ءۇشىن ادەبي-كوركەم باسىلىمداردىڭ ىنتىماقتاستىعىن قارقىندى تۇردە دامىتىپ، ادەبي-كوركەم الماناحتار مەن مەرزىمدى باسىلىم بەتتەرىندە ارنايى تاقىرىپتىق ساندار مەن "دوستىق", "ۇندەستىك" ايدارلارىن اشۋ;
– حالىقارالىق ادەبي بايلانىستى دامىتۋ، ۇلتتىق اۋدارما مەكتەپتەرىنە قولداۋ كورسەتە وتىرىپ كوركەم اۋدارما سالاسىنىڭ ماڭىزى مەن ءرولىن ارتتىرۋ جۇمىستارىن جانداندىرۋ (اۋدارماشىلاردى تاعىلىمدامادان وتكىزۋ، ولاردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ);
– جازۋشىلار دەلەگاتسيالارىنىڭ شىعارماشىلىق بايلانىستارىن جاقسارتۋ ماقساتىندا حالىقارالىق ادەبي فورۋمدارعا، كىتاپ جارمەڭكەلەرىنە، ادەبي بيەننالەلەرگە تۇراقتى قاتىسىپ تۇرۋ;
* ادەبي سىندى دامىتۋ;
* ءار ەلدىڭ ۇلتتىق ادەبيەتىنىڭ وزىنە ءتان ەرەكشەلىگى مەن قۇندىلىقتارىن، سونىمەن قاتار ورتاق ۇقساستىقتارىن ساقتاي وتىرىپ، ولاردى جاڭاشىل مازمۇنمەن تولىقتىرىپ، الدەقاشان قالىپتاسقان ديالوگىن جالعاستىرۋ.
ەۋرازيالىق ادەبي فورۋمنىڭ دەلەگاتتارى
دەرەككوز: Ult.kz