Kýnderding kýni kelinning asqa tәbeti soqpay, qaltarysqa jii baryp loqsyp jýrgenin kórgen әielderding biri onyng enesine kelip, «kelininizding qúrsaghy aqqa jarypty» nemese «kelininiz aq alghysty bolypty» dep kelinning jerik ekenin әdemilep, astarlap jetkizedi.

Quanyshty habardy alghash jetkizgen adamgha jón biletin ene kónil rizashylyghyn bildirip, «qúlaq sýiinshisin» beredi. Jaydy úghar jaqsy ene kópten kýtip jýrgen jýrekjardy habardy estigen song bir sharshy aq oramaldy qara shanyraq sanalatyn sol әuletting ýlken ýiining ong bosaghasyna aparyp baylaydy. Búl – túnghysh perzenti boyyna bitken kelindi «ata-babalar ruhy qoldap-qorshap jýrsin» degen izgi niyetten tughan yrym әri kelinning ayaghy auyr ekenin basqalargha da jetkizip, jaqsylyqty jariyalau.

Sol aq oramal belgisinen bastap, auyldyng ýlken-kishisi kelinge bolashaq ana retinde qarap, kónil demeuin, qol kómegin kórsetudi ózderine paryz sanaghan. Parasatty ene arnayy dastarqan әzirlep, «qúrsaqshashu» nemese «qúrsaqtoy» dep atalatyn dәstýrli qonaqtyqqa auyldaghy әielderdi týgel shaqyrghan. Shaqyrylghan әielder qúrqol kelmeydi, әrqaysysy óz ýilerinen bir-bir tagham әkeledi. 

Ondaghy maqsat – kelinning jerik asyn tabugha jәrdemdesu. «Qúrsaqshashudyn» mәni de osynda jatyr. Eger kelin sol dәmderding birin sýisinip jese, taghamdy әkelgen әielding de quanyshy artyp, kónili asyp-tasyghan. Mýmkindiginshe kelinning jerigi basylghansha sol asty ózi dayarlap bergen. «Qúrsaqshashuda» kelinning ansary aughan dәm tabylmaghan jaghdayda da, jerik asty izdeu toqtatylmaghan. Retin keltirip qalayda tabugha әrekettengen. Búghan tek әielder ghana emes, er-azamattar da shet qalmay atsalysqan. Ásirese kelinshekting qaynylary, kýieuining qúrby-qúrdastary, dos-jarandary annyn, qústyng eti sekildi әues dәmderdi tauyp әkelip, jәrdemdese bilgen. Jerik as keyde tosyn, kýtpegen nәrse boluy da mýmkin. Ol – bolashaq ananyng óz tandauyna baylanysty emes, erkinen tys bolatyn qúpiyaly qúbylys.
El ishindegi anyz-әngimelerde jolbarystyn, qabylannyn, andyn, úlardyng etine jerik bolghan analardan tughan balalar keyin alyp batyr, aqylgóy dana bolghandyghy jayly kóp aitylady.

Áriyne, anyz tarih emes, alayda әr anyzdyng týbinde tarih jatady...

Zeynep Ahmetova, jazushy

Abai.kz