Taldyqorghan qalasyn  basqaryp jyly ornynan jyljymay otyrghan Sәken Jylqaydarovtyng biylghy júrt aldyndaghy esebinde ýlken talqygha salynar jaghday boldy. Sonymen birge songhy jyldary qys bolsa dirdektep shyghatyn qalalyqtar sonyng sebebin bilgendey boldy.

Taldyqorghan qalasyn  basqaryp jyly ornynan jyljymay otyrghan Sәken Jylqaydarovtyng biylghy júrt aldyndaghy esebinde ýlken talqygha salynar jaghday boldy. Sonymen birge songhy jyldary qys bolsa dirdektep shyghatyn qalalyqtar sonyng sebebin bilgendey boldy.

Búl jolghy esep beru de búrynghy jattandy qalpynan arylmaghan kýiinde bastaldy. Aryz-shaghymyn jetkizgisi kelgenderding kóbi syrtta qaldy. Ákimning esep beruin mәslihattardyng sessiyasyna ainaldyryp jibergender, basshy júmysyna syn aitady-au degenderding ornyn budjettik mekemelerding qyzmetkerlerimen, jyldar boyy jaghympazdyqtyng jay-japsaryn mengerip alghan jandarmen toltyrdy. Jiyngha qatysyp otyrghan oblys әkimi men basqalardyng aldynda oblys ortalyghynyng ótken jylghy azdy-kópti jetistigin jelpinte aityp, keyingi kezderi jiyilep ketken jaghymsyz kórinister men baqyrayyp kórinip túrghan kemshilikterdi ainalyp ótken qala әkimining jyp-jylmaghay bayandamasynan song minberge shyghyp sóilegenderding deni oblystyng búrynghy әkimi Serik Ábikenúly men qalanyng eks- әkimi, qazirgi oblys әkimining orynbasary Sәken Eginbayúlyn sypyra maqtaumen boldy. Olardyng sózine qarasan, Qyzylaghashty túrghyzghan - oblys әkimi, Taldyqorghandy týrlendirgen - qala әkimi. Býginde shii shyghyp jatqan júmystardyng barlyghy memleket qazynasyn qúraytyn qarapayym salyq tóleushilerding qarjysyna emes, әkimderding jeke qarajatyna istelgen siyaqty kórinedi eken múndayda.
Osynday jappay jaghympazdyqtyng jigin, minberge shygha salasymen qala әkimine shýilikken «Núrza» JShS-nyng diyrektory, kәsipker Núraly Janyqbaev búzdy.
- Qúrmetti Serik Ábikenúly, maghan deyin sóileushilerding barlyghyna juyghy qala basshysynyng júmysynan min tappay qinaldy. Úsaq-týiek problemalardy ghana aitqansydy. Mening pikirim boyynsha, qala әkimining júmysy óte nashar. Qazirgi kezde onda janalyqqa úmtylys, tyng iydeya joq. Qalanyng tazalyghy da syn kótermeytin halge jetti. Kósheler ailap tazalanbaydy. Kýn sәl jylyp edi, qar astynda qalghan jyrtyq-tesikter andaghaylap shygha keldi. Jylugha qatysty da jyl sayyn problema bolady. Ony aitasyz, men әkimning ainalasyn sybaylas jemqorlar jaylap alghan degendi batyl jetkize alamyn. Sózim dәleldi bolu ýshin óz basymnan ótken jaghdaydy bayandayyn. Byltyr oblys ortalyghyn jylumen qamtamasyz etuge qajetti kómirdi memlekettik satyp aludyng tәrtibi boyynsha konkursqa qatysugha bel budym. Óitkeni búl salada tәjiriybem de, mýmkindigim de jetkilikti ekenin osynda otyrghandardyng barlyghy biledi. Sonymen, konkursqa eki ýmitker qatystyq. Onyng biri - Taldyqorghan qalasynda ornalasqan mening seriktestigim bolsa, ekinshisi - Semey qalasynda tirkelgen «Gornyaky Priirtyshiya» kompaniyasy. Men kómirdi Qaraghandydaghy «Bórli» kenishinen jetkizbek bolyp, tonnasyn 3700 tengeden, semeylikter tonnasyn 5500 tengeden úsyndy. Alghashynda konkurs ótpedi dep tanyldy. Arada ýsh kýn ótkennen keyin men «Gornyaky Priirtyshiya» kompaniyasynyng jeniske jetkenin bildim. Osylaysha, taldyqorghandyqtargha bir jylytu mausymyna qajetti 150 myng tonna kómirding baghasy birden 1800 tengege qymbattap shygha keldi. Sonyng kesirinen kómir birden 280 million tengege qymbattap qana qoymay, Almaty oblysynda qalugha tiyisti 100 mln tengege juyq qosymsha qún salyghy shyghysqazaqstandyqtardyng budjetine týsti. Mәnisin súraghanymda, qaydaghy bir syltaulardy aitady. Eger, men jetkizetin kómir jaman bolsa, Reseyding Kemerovosy syndy kómirli ónirindegi «Viktoriya», Tomskidegi «Geomaks» syndy kompaniyalar menimen kelisimshart jasap, әr tonnagha 4 myng tengeni qinalmastan úsynar ma edi? Men eshteneden útylghanym joq. Qala túrghyndarynyng qaltalary júqaryp, jyludyng óz dengeyinde bolmauynan japa shegude. Múny - sybaylastyqtyng kórinisi demeske amal joq», - degen «Núrza» JShS diyrektory qajet bolghan jaghdayda sózin dәleldeytin barlyq qújattardy kórsete alatynyn jetkizdi.
Qala әkimi ózine taghylghan aiypqa qarsy uәj aita almady. Onyng bar degeni, Qaraghandy kómirinen kýlding kóp shyghatyndyghy boldy. Al Semeyden tasylghan kómirding úshqyndylyghy tym artyq ekendigi jәne soghan say qauipti bolyp sanalatyndyghyna toqtalmady. Jalpy, qalagha qajetti kómirge qarastyrylghan 662 799 600 tengening maqsatty júmsaluyna jәne tenderding zandylyghyna qatysty aitylghandar qúqyq qorghau organdarynyng qúlaghyna jeter degen ýmit bar. Onyng nәtiyjesin de uaqyt kórseter. Qalay bolghanda da, oblys ortalyghynyng jyluy biyl ilda-aldamen әreng shyqty. Qatyp qalmasaq ta, qonyrsalqyn pәterlerde býrsendep jýrgen jayymyz bar. Al alda-jalda úsaq-týiek apat bola qalsa, apattyq qyzmetti aptalap kýtuge tura keledi. Ol kezdegi sening jaghdayyng eshkimning basyn auyrtpaydy. Jóndeushilerding aituynsha, «Taldyqorghanjyluserviste» dәnekerleu apparaty men myqty mamandar jetispeytin kórinedi. Kóptegen ýilerdegi elevatorlardyng dúrys júmys istemeuining saldarynan ystyq su ainalymy dúrys bolmaghandyqtan, jylu jýiesinen shyghatyn ystyq su  su aghatyn kәriz qúbyrlaryna jalghanghan. Kýnine myndaghan tekshemetr ystyq su osylaysha aidalagha ketip jatyr. Búl da ainalyp kelgende qarapayym túrghyndardyng qaltasyna salmaq týsiredi.
Degenmen osynyng barlyghyn kórmeytin bas shúlghyghyshtar qala әkimining júmysyna «qanaghattanarlyq» degen bagha berip, oblys basshysy da osyny qostady... Sóitip qala әkimi Sәken Jylqaydarov oblys әkimning orynbasary qyzmetine, al Serik Ýmbetov Preziydent kensesining basshysy bolyp ósip ketti.

Aydar BEKOV,
Almaty oblysy

«Abay-aqparat»

P.S. Qújattardan  «Núrza» JShS diyrektory Núraly Janyqbaevtyng shaghymyn qúzyrly oryndar Jylqaydarovtyng paydasyna jyghyp bergenin kóremiz.