- Соңғы уақытта арнау өлеңдерге қомақты жүлде тігіліп жүр. Алды джип мәшинесі, болмаса 1 миллион теңге. Әйтеуір әдебиетті қолдап жатыр ғой деп бұған да қуанамыз. Алайда, арнау өлең әдебиеттің жүгін қаншалықты арқалай алады? Жалпы дастархан басында болмаса арнау өлеңге емешегіміз езіле қоймайтыны рас қой. Сіздің арнау өлеңге көзқарасыңыз қандай?

- Соңғы уақытта арнау өлеңдерге қомақты жүлде тігіліп жүр. Алды джип мәшинесі, болмаса 1 миллион теңге. Әйтеуір әдебиетті қолдап жатыр ғой деп бұған да қуанамыз. Алайда, арнау өлең әдебиеттің жүгін қаншалықты арқалай алады? Жалпы дастархан басында болмаса арнау өлеңге емешегіміз езіле қоймайтыны рас қой. Сіздің арнау өлеңге көзқарасыңыз қандай?

- Бұл сұрағың арнау өлеңнен гөрі мүшәйра жанрының табиғатына қатысты сияқты. Себебі, мүшәйра қандай тақырыпқа жарияланса, ақындар сол тақырыпты жырлайды. Бұл тұрғыдан алғанда мүшәйра тақырыптық айтыспен тоқайласып, арналасады. Мүшәйра мен айтысқа тігілген жүлде арнау өлеңге тігіле бермейді. Екеуін шатастырмаған абзал. Мысалға Астанаға, Өскеменге арналып жарияланған мүшәйралар сол шаһарлар, сол өлкелер туралы небір тамаша жырлардың дүниеге келуіне ықпал етті. Сенбесеңіз, мысалға, биыл «Тұран» баспасы шығарған, ақын Қазыбек Иса құрастырған «Шығыс шынары» атты жинақты парақтап көріңіз. Арнау өлең сіз бен біз қанша тыжырынғанымызбен бұрын да болған, әлі де бола берері аян. Әр ақын өз шама-шарқынша жырлайды. Небір дүлдүлдер де кейде жауһар туынды бере алмауы мүмкін.
Орыс поэзиясының тарихына көз жүгіртсек арнау өлеңнің негізін салған Пушкиннің ұстазы Державин, ал бізде - Махамбет пен Абай. Белгілі бір тұлғаға арналған шығарма мадақ болса да, шенеу болса да арнау жанрына жатады. Дастархан басындағы арнау өлеңді кейде мен де жазамын, бірақ кітабыма қоса бермеймін.

- Әрине, әдебиеттегі арнау жанрын білеміз. Абайдың өзі кезінде Көкпайға өлең арнады. Ақындардың «Г-ға», «Ж-ға» деген сүйікті адамына арнаған өлеңдерін оқып та жүрміз бұрыннан. Қазір белгілі бір облысқа, сол облыстың әкіміне, белгілі бір адамдарға арналған өлеңдер көбейіп кетті. Қалай ойлайсыз, осындай қарекеттерден қаншалықты шынайы поэзия туады?

- Кезінде бала кезімізде біз Көкшетау мен Жетісуді көрмесек те, оларды қастерлейтін өлең-жырлар арқылы көзге елестетіп, бір көруге құмар болғанымыз рас қой. Сондай-ақ Мұзафар аға жазған «Маралдым» қандай!
Әкімін білмеймін, өңірі жырлауға лайық болса шабыты келген ақынның жырлауына кім қарсы болмақ?!. Оның үстіне жүлде тігіп, мүшәйра жариялап жатса... Ал ол жазғаны шынайы поэзия болып шыға ма, жоқ па, ол екінші мәселе.
Тәуелсіздіктің жиырма жылында біздің ақын-жазушылар қаламақысыз қалды. Жазған шығармасы мен кітабына соқыр тиын алмайды, ала қалса - жарытымсыз. Олар да адам баласы, олар да әрқайсысы бір үйлі жанды асырауы керек. Шығармашылық адамына қаламақы қажет емес деп кім айтты? Міне, мүшәйралардың жүлдесін белгілі бір деңгейде сол қаламақының өтеуі деуге болады. Бірақ бәрібір жүлде қаламақыны алмастыра алмайды, әрине.
Арнау өлеңнің хас шебері деп біз әдетте Тұманбай Молдағалиев ағамызды айтатын едік. Жақында Жүрсін Ерманов та «Арнадым саған» деген атпен арнау өлеңдерінің жеке кітабын шығарып, осы жанрды жаңа бір белеске шығарып тастағандай болды. Жалпы, бізде арнау өлеңдер мен сансыз мүшайраларда дүниеге келген жырлар әлі зерттелген емес, ғылыми, көркем сыннан өз бағасын алған жоқ.
Қасым Аманжоловтың «Абдолла» поэмасын, Қадыр Мырза Әлінің «Данышпан» поэмасын, Төлеген Айбергеновтің «Маңғыстау мұнаралары», «Правда» газеті туралы ой» сияқты өлеңдерін, Мұқағали ақынның «Мавр», «Ильич», «Аппассионата», «Чили - шуағым менің» сияқты дастандарын, «Әбділдаға» сияқты өлеңдерін, Жарасқанның «Құлпытас» топтамасын, Несіпбектің қаһармандық дастандарын, Есенғалидың Мұхамед-Салық Бабажановқа арналған «Сары өзен» поэмасын, Ғалым Жайлыбайдың Жаяу Мұса өмірін жырға қосқан «Ақ сиса» поэмасын, Әбубәкір Қайранның «Хан Кене» поэмасын, Маралтайдың кейінгі туындысын арнау жанрына балап, поэзия емес деп ешкім де айта алмас. Вердидің «Аидасының» мәтіні де, әуені де тапсырыстан туған, Суэц каналының іске қосылуының салтанатына арналып жазылған. Нағыз дарын нені толғаса да жүрек домнасынан өткізіп жазады. Дей тұрсақ та, сенің сұрауыңның да жаны бар - арнау жанрында бір қайнауы кем түскен мысалдарды көбірек табуға болады. Альбомдық деңгей деген бар. Жұмекен Нәжімеденов ағамыздың: «Ұлы ақындар жазса да, «өлең-итің» нашар болып тууға ұялмайды» дегені сияқты. Ондайда Тайбурылдың да қырық күндік кемдігі білініп қалады...

- «Әдебиетте бәрі жазылып қойған, бүгінгі әдебиетшілер - қайталаушылар» деген пікір бар. Біреулер әдебиетте отыз жеті ғана сюжет бар дейді. Жазушылар сол отыз жеті сюжеттің формасы мен мазмұнын түрлендіріп қайталайды екен. Прозаның жағдайы осындай дейтін болсақ, поэзияның тақырып аясы мүлде тар деген сөз ғой онда. Ақындар табиғат лирикасында төрт мезгілді жырлады дейік. Үш жүз елу ақын болса мәселен, солардың бәрі де төрт мезгілді өлеңге қосады. Және шығармашылығында «Көктем» мен «Күзге» бір емес, бірнеше рет соғады. Айтпағым, ақындар тақырыптан таршылық көріп жүрген жоқсыздар ма?

- Мәскеудің Әдебиет институтының жоғарғы курстарында оқып жүрген кезімізде, сонау сексен төртінші жылы, орыстың атышулы ақыны Евгений Евтушенкомен кездескеніміз есіме түсіп отыр. Ол: «Орыс поэзиясында жазылуға тиістінің бәрін біз жазып қойдық, ендігілерге түк те қалған жоқ» дегенді шімірікпей айтқан еді. Бірақ сол Евтушенкомен орыс поэзиясы аяқталып қалған жоқ қой. Өзіңіз ойлап қараңызшы, бір адамның өмір жолы мен тағдыры екінші адамға ұқсай ма? Жер бетінде қанша адам болса, сонша тағдыр бар, сонша персонаж бар. Бұл - соншама кейіпкер, соншама сюжет бар деген сөз. Тек соны тап басып тауып, тамырын солқылдатып жаза біл. «37 сюжет» дегендей аңызды өмірінде отыз жеті кітап оқымаған адам да айта береді. Ол неге жиырма жеті, немесе қырық жеті, елу жеті емес? Біреудің сарказммен әсірелеп айтқан пікірін шындыққа балай беруге болмайды.
Ақындар төрт мезгілден басқаны жазбайды деген пікір қайдан пайда болды? Ақындар, керек болса, бес мезгілді де жаза береді қиялдан ойлап тауып... Біреуге таптаурын болған тақырып екінші ақынға тың өріс болуы мүмкін. Осы жерде, ерекше ақын Өтежан Нұрғалиев ағамыздың бір сөзі есіме түсіп тұр: «Мен ешқашан тақырып іздеп таусылып, шаршамаймын. Кез келген орта қол ақынның тапқан тың тақырыбын аламын да, өз пешіме салып, қайта қорытып шығара саламын. Ешкім де мені Өтежан пәленшенің тақырыбын ұрлап алыпты деп айта алмайды. Өйткені мен олардың кез келгенінен асырып жазамын», - дейтін еді ол кісі. Бұл - әзіл-шыны аралас сөз. «Тақырыбы тар» деген сын сонау совет әдебиетінің, социалистік реализм дәуірінің сарқыны.

- Тақырыптан таршылық көріп жүрмеген болсаңыздар онда бүгінгі поэзияда құбылыс болар, жаңалық болар оқшау өлеңдер неге жоқ? Басқа ақындарды айтпағанда, сіздің «Қара пимаңыз» әлі күнге халықтың есінде. «Қара пимадай» құбылыс болар өлеңіңіз соңғы уақытта неге жоқ?

- Бүгінгі поэзияда құбылыс болар өлең жоқ деп кім айтты? Құбылыс болатын өлең тақырып таңдамайды. Темірханның «Көк түріктің сарыны» құбылыс емес пе? Серіктің «Қасқыр бабалары», Тыныштықбектің «Ақшам хаттары», Есенғалидың «Құстар мен періштелері» құбылыс емес пе? Нұрлан Мәукенұлы мен Гүлнәр Салықбайдың өлеңдері ше? Маралтайдан, кейінгі Ақберен мен Ерлан Жүністен де құбылыс болатын өлеңдер тауып беруге болады. Құбылыс күнде тумайды. Дүниеге келген құбылысты көретін көз, сезетін көкірек керек. Біздегі әдеби сын - көш соңындағы ілбіп келе жатқан ақсақ түйе секілді. Талғажау ететін жантақ тауып жей алмай жүріп, ол нені көрсін? Жаңа заман өз құбылысын өзі жасайды. Оның тақырыбы қандай болатынын біз әлі білмейміз. Мүмкін ол Азамат Тасқараның қаламынан, бәлкім басқа бір таланттың шабытынан туар? Бұл бір Құдайға ғана аян.
Ал өз басыма келетін болсам, өлең сиреді. Бұрын ағыл-тегіл өзі келетін. Күшеніп жазғым келмейді. Соңғы он жылда жазғаным жүз шақты бола ма, болмай ма? Кейінгі кезде естелік-эсселер жазып жүрмін. Астанадан «Әбілхаят» деген бірінші кітабым жарық көрді. Енді екіншісін қолға алдым.

- Поэзияны, ақындарды жоққа шығарып отыр демессіз. Әйтседе ақындардың үні бәсеңсіп бара жатыр. Есімдері де бұрынғыдай емес, сирек аталады. Өткенде «Айналыстағы ақындар» деп, айналыста жүрген ақындар жайлы мақала жазып едік, ақындардың аяғын басып кеткендей болдық. Көбісі кейіп, ренішін білдірді.

- Маған да ақындар үні бәсеңсіп бара жатқандай көрініп еді. Жақында Мұратхан Шоқан, Бақыт Беделхан, Адалбек Ахмадиұлы, Құралай Омар сияқты ақындардың жаңа кітаптарын оқып, көңілім өсіп қалды.
Ал «Айналыстағы ақындар» деген мақалаға келер болсақ, ондағы айтылған пікірлердің мен келісетін де, келіспейтін де тұстары бар. Мұқағали мүшәйрасының төңірегін сөз ете отырып, осындай жарыстардың жүлделеріне неліктен белгілі бір ақындардың қолы ілігетініне жауап іздеген екен. Мақала авторы Айгүл Аханбайқызының: «Мүшәйра дегеннің жұртты жалықтыратындай жиі бола бермейтін бәйге екенін ескеру керек. Мықтаса, жылына үш-төрт мәрте ғана ұйымдастырылатын болар. Сол төрт аламанға одақта мүшелікке тіркелген айтулы ақындардың тең жартысына жуығы қатысады. «Бәйгені кім алар екен?» деп құлағын қайшылап отырғандар олардың орын алғандарының ғана есімін біліп, орын алмағандарынан бейхабар күйі қала береді. Сол себепті болар, мүшәйраға жиі қатысатындар деп, біз жиі орын алатындарды айтамыз» деген пікірінің жаны бар.
Дегенмен осындайда айтыс та еске түседі. «Бір өзі он шақты машина мінетін белгілі айтыс ақындары, «Жүрсіннің жүйріктері» ше? Оларды да «айналыстағы ақындар» қатарына жатқызамыз ба?» деген ойдың да құлағы қылтияды. Сұраныс бар жерде құлшыныс болады. Меніңше, мүшәйраға қатысқан мықты ақындардың өлеңдері қайткенде де бір жүлдені жеңіп алмай қоймайтыны ақиқат. Ал ақындардың мүшәйраға неліктен қатысуға үйір болатынын жоғарыда айтып кеттім. Кейбіреуі үшін бұдан өзге табыс көзі жоқ. Өлеңімен бала-шағасын асырамаса да, бір кетігін бүтіндейді. Бұл туралы «Халық сөзіндегі» мақалада жақсы айтылған. Өткен жолы бір әріптесім: «Жәркен Бөдешұлы биылғы үш мүшәйрадан алған жүлдесін қосқанда миллионнан артық ақша тауыпты. Бәрінен озған - сол!» деп әзілдеп отырды. Озсын, алсын, тапсын! Өз таланты! Өз еңбегі! Мейлі оны сіздер «айналыстағы ақын» десеңіздер де, ол шауып келе жатқан жүйрік. Бабы келіспей жүрген құлагер. Меніңше, қосағы науқастанып жатқан, зейнетақысы жұтаң, жұмыссыз, қаламақысыз, өзі аса дарынды Жәркен ақынның мүшәйраларға қатысып жүлде алғанын да көре алмағандай сөз қылып жазу жөн емес. Ол таланттың нәзік жүрегіне оқ атқанмен бірдей. Бір бірімізді қадірлейік. Адам - адамға әулие. Өткенде Тұмағаңа да жосықсыз тиісіп, жүрегін тырнай берген кейбіреудің де, ол кенеттен дүниеден озғанда, «ет жақын сырласы едім» деп емешегі үзіліп жазғандарын оқыдық.
Жалпы мүшәйра - тапсырыспен жазылатын өлеңдер жарысы. Сондықтан қатысқан ақынның жүлде алған өлеңінің өзі оның поэзиясының деңгейі мен мүмкіндігін толық білдіре алмауы мүмкін. Дегенмен жалпы мүшәйра көбейіп, жүлде қомақтырақ болған сайын «байдың асын байқұс қызғаныпты» дегендей ішіміздегі қызғаныштың қызыл иті де шынжырын үзіп, озғандарды талап тастауға ұмтыла түсетінін мойындайық.

- Аға, бұл сауалды қалай қоярымды білмей отырмын. Мүшәйрадан жүлде алғанымды жыр еттіңдер ғой деп ренжірсіз, бәлкім. Әйтсе де мүшәйра өткен сайын «әжік-күжік» әңгіме бізде біразға дейін айтылады. Қасымның тойындағы мүшәйраның әңгімесі де әлі басылған жоқ. Ақындардың арасында «мүшәйра - ақындар арасындағы жүлде айырбасы» деген сөз бар. «Алдында бір мүшәйрада Ұлықбек ағамыз әділқазы болып Серік Ақсұңқарұлы бас жүлде алып еді. Серік Ақсұңқарұлы төрелік еткен Қасымның мүшәйрасында Ұлықбек Есдәулет жүлде алды», - деп жүр біреулер. Бұған не дейсіз?

- Сұрақты саралап, біліп қойған жөн. Мәселенің басын бірден ашып алалық: Қасымның мүшәйрасында төрелік еткен - ешқандай да Серік Ақсұңқарұлы емес, топырағы әлі суып үлгермеген, марқұм, ақын Тұманбай Молдағалиев ағамыз болатын. Айтыңызшы, болмағанды болды деп, қарағандылық болғаны үшін, Қасым тойына жүгіргені үшін ғана Серікті ағаш атқа мінгізіп күстаналауға бола ма? Ал Шығыстағы бас жүлдені ол бірауыздан топ жарып алды. Өзіңіз ойлаңызшы, жеті кісілік жюриде қарқарадай болып қасқайып төрде отырған Қадыр Мырза Әлі, Тұманбай Молдағалиев, Темірхан Медетбек сияқты мүйізі қарағайдай мықты дөкейлер менің дегеніме көне қоя ма? Кімнің болсын бұра тартуына жол беріп, еркіне жібере ме? Сол кісілер бас жүлдеге Серіктің өлеңін өздері ұсынды, мен қолдадым. Өскеменде Серік Ақсұңқарұлы жарқылдап өлеңін оқыды. Төмендеу орын алып қалған екі ақыннан басқа, жүлдегер 14 ақын түгел мойындады. Сыртынан «пыш-пыштап» жүргендер Серік Ақсұңқарұлындай классик ақынның бір өлеңіндей өлең жазып берсін, қолынан келсе! Ешкімге де «пыш-пыш» жараспайды. Ал жаны жәннатта болғыр жарықтық Тұманбай аға Қасым ақынның тойына барғанда маған: «Мүшәйрада «Аманжол құдығына» жететін өлең болған жоқ. Оқылғанда қазылар алқасы бірауыздан бас жүлде беруге ұйғардық. Сенің өлеңің екенін абсолютно білген жоқпын. Конвертін ашқанда бір-ақ естіп қуандым», - дегенін ұмытпаймын. Өз өлеңім жөнінде өзім не айта аламын? Олай десем мақтанып жатыр, былай десем ақталып жатыр деп шықпайсыздар ма тағы. Біздің қазаққа жағу қиын. Анық-қанығын ендігі Тұмағаңнан сұрай алмасаңдар, Қасым мүшәйрасындағы қазылар алқасының басқа көзі тірі мүшелері көрнекті ақын Ақұштап Бақтыгереева, академик Сейіт Қасқабасов, біздің өкшемізді басып қалған Жарас Сәрсек жер басып жүр ғой, әне, солардан сұрап алғандарыңыз жөн болар деп ойлаймын. Немесе «Қасым.кз» сайтындағы академик Ғарифолла Есімнің «Қасым сабағы» атты эссесіндегі менің өлеңім туралы пікірін оқып шығуға кеңес беремін. Онда ол: «Тойдан кейінгі жылдарда есте қаларлық жай, ақын Ұлықбек Есдәулетовтің «Қасым құдығы» деп аталатын өлеңі, ол - шын мәнінде біртума үлгі (шедевр). Қасым аруағына нағыз тарту. Ендігі жерде «Қасым құдығы» рәміздік мазмұнға еніп, ел баратын жерге айналары сөзсіз. Бұл - ақын тойының тәбәрігі» деп жазған екен. 
Өйткені той кезінде менің өлеңімді тыңдағаннан кейін, жұрт үш тікұшақпен Көшен тауындағы Аманжол құдығын көруге аттанды. Көргісі келіп қызыққандар көп болды. Енді сол әулиелі жерді көркейтіп, Қасым туған үйін қалпына келтіріп, көпшілік зиярат ететін туристік орынға айналдырмақ екен деп естідім. Өлеңім әсерсіз, сәтсіз, лайықсыз болса сонша жұрт жүз жыл бойы елеусіз жатқан құдықты бір көруге аяқ-астынан алып-ұшып ұмтылар ма еді? Олардың арасында Қасым Аманжоловтың өз ұрпақтары да болды. Өз басым бұл өлеңді шығармашылығымның шыңы деп есептемеймін. Ол бас жүлдені нағыз шедевр болғандықтан емес, мүшәйраға түскен өлеңдердің ішіндегі ең әсерлісі болғандықтан, Қасым ақынға қатысты тарихқа, өмірбаянына үңіліп, жан бітіргендіктен алды деп санаймын. Әдетте ұзақ жазбайтын басым, неге екенін білмеймін, осы балладаны қысқарта алмадым. Қысқартпақ болсам, жаңа шумақ қосылып кете берді. Бір жағынан уақыт қысып, тезірек өткізуге мәжбүр болған едім. «Әттеген-айы» бар болуы мүмкін. Ішім сезеді. Ыстық-суығы басылған соң, міні көзіме көрінер, сонда қайта қолға алсам деймін.
Сосын, маман журналист ретінде, оқырман ретінде сіздерден өтінішім, мақала, сұхбаттарыңызды өздеріңіз айтқандай «әжік-күжік», «қыбыр-сыбыр», «пыш-пышқа» сүйеніп жазбауға тырыссаңыздар екен. Жақсы жазудың жолы көп қой. Әйтпесе, «Халық сөзі» деген жанымызға жақын тамаша атау келе-келе қаңқу сөздің баламасына айналып кетуі мүмкін. Орыстың «вульгарная пресса» деген сөзі абыройлы баға емес.

- Мүшәйра болғасын, қомақты жүлде тігілгесін мұндай әңгімелер айтыла береді ғой, көңіліңізге алмассыз. Дегенмен «күбір-сыбырды» көбейткенше ақиқатын айтқаныңыз да дұрыс болды халыққа. Бірақ аға буын өкілі саналатын ақындардың мүшәйраға қатысқанын түсіне алмаймын кейде. Біздегі үлкен ақындар тісі сарғайғанша мүшәйрадан қалмайды. Сіздер өздеріңізді әлдеқашан мойындатып қойдыңыздар емес пе? Мүшәйраға қатысудың қажеті қанша? Жастарға жол беру керек қой. Алдында мүйізі қарағайдай ағаларының өлеңдері тұрғасын, жастардың мысы басыла береді емес пе? Әділ қазылар да үлкен ақынның атақ-даңқынан, дәрежесінен аса алмай жүрген жоқ па? Өзіңіз де мүшәйраларға төрелік етіп жүрсіз ғой. Осыған жауап беріңізші....

- Екеуміздің осы сұхбатымыз тақырыптан таршылық көріп жатқан жоқ па? Бір ғана мәселені шаңы шыққанша шиырлап, оқырманды шаршатып алып жүрмейік. Мүшәйраға қатысу - ақынның өз мүмкіндігін, қуатын байқап көруі. «Күш атасын танымайды» деген сөз мүшәйраға да қатысты. Айтыста да солай. Тұсынан дүбір шықса, шын жүйрік елеңдемей тұра алмайды. Мұндай аламан жарыстарда ең дарынды деген жастар да топ жарып шығады. Даусыз талантқа қайда да тосқауыл жоқ. Мысалға, Мұқағали мүшәйрасында Мақпал Мыса, «Шығыс шынарында» Әлия Дәулетбаева, Ұларбек Байтайлақ, Азамат Тасқара, Динара Мәлікова сияқты талантты жастар жүлделі орындарды жеңіп алғаны мәлім. «Шығыс шынары» байқауы басталарда мен «қатысушылардың жасы 35-ке дейін болсын» деген шек қоюды ұсынып едім, оған ұйымдастырушы мүшәйра иелері ыңғай бере қоймады. Ережесінде осындай шарт болса, тек жастар ғана қатыса алар еді. Өкінішке орай, мұндай шектеулер ілуде біреу, болмаса, шартқа көп енгізілмей жүр. Маған салса, енді мүшәйра бәйгесіне түспеймін. Бір рет бас жүлде алдым жетпей ме? Қанағат керек. Айтпақшы, 1994 жылы Мағжан ақынның мүшәйрасының да бас жүлдесінің жеңімпазы атанғаным бар, бірақ аты ғана, өйткені ол жолы «Қазақ әдебиеті» газетіне өлеңімізді жариялағаны болмаса, ешқандай сыйлық қоры болмаған.
Ал жалпы қазылар алқасын «әділқазылар» деп атауға мен өз басым қарсымын. Жәй ғана «қазылар алқасы» деген атау аз ба? Оның қара қылды қақ жарар әділдігіне кімнің көзі жетеді? Бес саусақ бірдей емес. Әр қазының өз пікірі, көзқарасы, танымы бар. Сондықтан олар қабылдаған шешімнің бәрі жұрттың ойындағыдай, немесе өз ойлағанындай бола бермеуі мүмкін. Рас, өзіңіз айтқандай, жасы мен атағы үлкен ақынның алдында қазылардың да кішірейіп қалатын кезі кездеседі. Үлкенді сыйлап үйренген қазақы менталитеттің осындай да жағы бар. Кейде қандай да бір жүлденің тағдырын қазылар алқасының ішіндегі ең даукес, немесе ең беделді мүшесі-ақ шешіп кететіні болады. Мұндайды парламентте «лобби» демей ме? Әр жүлделі орын үшін қызыл кеңірдек болып керілдесе беруден кім де болса тайсақтайтын уақыт болады. Өзің төраға болып отырып, көпшілік дауыстан аса алмайтын дәрменсіз кезің де бар. Дегенмен қазылық қылғанда қашан да «үздік өлеңге - үздік жүлде бұйыруы керек» дейтін өз кредомды шамам жеткенінше сақтап қалудамын деп айта аламын.

Сұхбаттасқан - Қарлыға ИБРАГИМОВА http://www.halyksozi.kz/news/view/id/958

Фото: Азаттықтан (baq.kz)