Қазақстан патриотизмінің әйгісі – спорттық додалар
Бағы замандағы туған жерге, отанға деген махабаттан бастау алған Қазақ паириотизмның ұрпақ жалғастығын сақтап, жаңаша тұғырына қонып, кең қанат жаюы қазіргі әлемдік спорттық додаларда нақты көрініс тауып келеді. Мемлекеттік рәміздерді шетел төрінде паш етіп, жоғары көтеріп жүргендердің алдынғы қатарында олимпияда чкмпиондары тұр.
Қазақстан тәуелсіздігін алғаннан кейін, жеке құрама ретінде бөлініп шығып, олимпиада ойындарына қатыса бастады. Сөйтіп, егемендігін алған еліміз 1994 жылдан бастап қысқы және жазғы олимпиада ойындарына қатысып, жүлделі орындар алып келеді.
Қазақстан 1994 жылы өз тарихында алғаш рет, Норвегия Корольдігінің астанасы Лиллехаммерда ұйымдастырылған қысқы Олимпиада ойындарына қатысты. Еліміз тәуелсіз ел ретінде алғаш рет олимпиада ойындарына қатысып отырғандықтан, бұл кезде қазақстандық спортшылар әлі оң солын дұрыс тани қоймаған еді. Дегенмен, шаңғы спорты бойынша жүзден жүйрік шыққан Владимир Смирнов қысқы олимпида ойындарында Қазақстанға егемендік алғалы жалғыз алтын алқа сыйлады.
Осылайша, Қазақстан тәуелсіз ел ретінде алғаш қатысқан қысқы олимпиада ойындарында шаңғы тебуден Владимир Смирнов алтын алқамен қатар, екі күміс және бір қола медаль алды.
1996 жылғы жазғы олимпиада ойындарының жеңімпаздары
Қазақстан егемендігін алғаннан кейін жазғы олимпиада ойындарына алғаш рет 1996 жылы қатысты. Ол Атлантада (АҚШ) болды. Жазғы олимпиада ойындарына бірінші рет қатысып тұрған Қазақстан тәжірибесі аз болса да, 3 алтын, 4 күміс және 4 қола медальді жеңіп алып, жүлдемен оралды. 96 спортшыдан құрылған ұлттық құрама елге үлкен жеңіспен оралып, тәуелсіз Қазақстанның мемлекеттік туын көкке көтеріп, әнұранын асқақтатты.
Бокстан Василий Жиров – алтын алқа;
Қазіргі бессайыстан Александр Парыгин – алтын алқа;
Грек-рим күресінен Юрий Мельниченко – алтын алқа;
Нысана көздеу және нысананы жатып көздеуден Сергей Беляев екінші орын алып, ел қоржынына 2 күміс алқа сыйлады.
Ауыр атлетикадан Анатолий Храпатый – күміс алқа:
Бокстан ең жеңіл салмақ бойынша Болат Жұмаділов – күміс алқа;
Бокстан Болат Ниязымбетов – қола медаль;
Ермахан Ибрайымов – қола медаль;
Нысана көздеуден Владимир Вохмянин – қола медаль;Еркін күрестен Маулен Мамыров – қола медаль алды.
1998 жылғы қысқы олимпиада ойындарының жеңімпаздары
Кезекті қысқы олимпиада 1998 жылы Жапонияның Нагано қаласында өтті. Бұл жолын қысқы олимпиада ойындарына екінші рет қатысқан Қазақстан екі қола медальді иемденді.
Шаңғы тебуден Владимир Смирнов – қола медаль;
Коньки спортынан Людмила Прокашева – медаль алды.
2000 жылғы жазғы олимпиада ойындарының жеңімпаздары
Қазақстан Австралияның ірі қалаларының бірі Сиднейде өткен 2000 жылғы жазғы Олимпиада ойындарына өз тарихында екінші рет қатысып, үш алтын, төрт күміс медаль қанжығалады. 198 ел қатысқан Сидней олимпиядасына Ұлттық құрамадан 130 спортшы аттанып, жетеуі жеңіспен оралды.
Жеңіл атлетикада Ольга Шишигина – алтын алқа;
Бокстан Бекзат Саттарханов – алтын алқа;
Ермахан Ибрайымов – алтын алқа;
Мұхтархан Ділдәбеков – күміс алқа;
Болат Жұмаділов – күміс алқа
Велоспорттан Александр Винокуров – күміс алқа;
Еркін күрес бойынша Ислам Байрамуков – күміс алқа иемденді.
2004 жылғы жазғы олимпиада ойындарының жеңімпаздары
Қазақстан 2004 жылғы жазғы олимпиада ойындарында ҚР Ұлттық олимпиада комитеті басқарған делегация құрамын ұсынды. Сөйтіп, 2004 жылғы олимпиада ойындарына аттанған 119 спортшының 8-і жүлдемен оралды.
Бокстан Бақтияр Артаев – алтын алқа алып, чемпион атанды.
Геннадий Головкин – күміс алқа;
Ауыр атлетикадан Сергей Филимонов – күміс алқа;
Грек-рим күресінен Георгий Цурцумиа – күміс;
Еркін күрестен Геннадий Лалиев күміс алқа;
Он сатылы жеңіл атлетикадан Дмитрий Карпов – қола медаль;
Бокстан Серік Елеуов – қола медаль;
Грек-рим күресінен Мхитар Манукян – қола медаль алды.
Осылайша, медальдік кестеде Қазақстан құрамасы 40-шы орынды иеленді. Бірақ, Сиднейде өткен Олимпиадаға қарағанда, команда 18 сатыға төмендеді.
2004 жылғы жазғы олимпиада ойындарының жеңімпаздары
2008 жылғы олимпиада Бейжіңде өтті. Қытай астанасында өткізілген XXIX олимпиада ойындарында Қазақстан қоржынына 1 алтын, 3 күміс, 4 қола медаль салынды.
Бокстан Бақыт Сәрсекбаев – алтын алқа;
Әйелдер арасындағы ауыр атлетикадан Алла Важенина – алтын алқа;
Әйелдер арасында қатарынан үш рет секіріп түсуден Ольга Рыпакова – күміс;
Дзоюдодан Асхат Жіткеев – күміс:
Грек-рим күресінен Нұрбақыт Теңізбаев қарсыласынан допинг табылуға байланысты – күміс алқа алды.
Әйелдер арасындағы еркін күрестен Елена Шалыгина – қола медаль;
Ерлер арасындағы еркін күрестен Марид Муталимов – қола медаль;
Бокстан Еркебұлан Шыналиев – қола медаль;
Ерлер арасындағы таэквондодан Арман Шылманов – қола медаль алды.
2010 жылғы қысқы олимпиада ойындарының жеңімпазы
2010 жылғы қысқы олимпиада Ванкуверде өтті. Бұл жылғы қысқы олимпиадада Қазақстанның атынан үш спорт түрі бойынша 37 спортшы қатысып, тек біреуі ғана жүлдемен оралды.
Биатлон бойынша жеке жарыста Елена Хрусталёва – күміс алқаны қоржындады;
2012 жылғы жазғы олимпиада ойындарының жеңімпаздары
2012 жылғы жазғы олимпиада ойындары Ұлыбритания астанасы Лонданда өткен болатын. Бұл кезде Қазақстан медаль саны бойынша 24 орынды алды.
Велоспорттан ерлер арасындағы топтық шоссей жарысында Александр Винокуров – алтын алқа;
Әйелдер арасында үш қарғып секіру бойынша Ольга Рыпакова – алтын алқа;
Бокстан Серік Сәпиев – алтын алқа;
Бокстан Әділбек Ниязымбетов – күміс алқа;
Грек-рим күресінен Даниял Гаджиев – қола жүлдегер;
Олимпиада тарихында алғаш рет ұйымдастырылған әйелдер боксында Марина Вольнова – қола жүлдегер;
Әйелдер арасындағы еркін күрестен Гузель Манюрова – қола жүлдегер;
Бокстан Иван Дычко – қола жүлдегер;
Еркін күрестен Ақжүрек Таңатаров – қола жүлдегер;
Әйелдер арасындағы ауыр атлетикадан қарсыласынан допинг табылуға байланысты Анна Нурмухамбетова – қола жүлдеге ие болды.
2014 жылғы қысқы олимпиада ойындарының жеңімпаздары
2014 жылдың 7-23 ақпан аралығында Сочиде өткен 2014 жылғы қысқы олимпиада ойындарына Қазақстан да қатысты. Бірақ, Қазақстанның ұлттық құрамасында болған 58 спортшының тек біреуі ғана медаль алды. Ол қола жүлдені иеленген Денис Тен.
Мәнерлеп сырғанаудан Денис Тен – қола медаль алды.
2016 жылғы жазғы олимпиада ойындарының жеңімпаздары
Ал 2016 жазғы олимпиада ойындарындары Қазақстан үшін сәтті болды. Бразилияның Рио-де-Жанейро қаласында өткен 2016 жылғы жазғы Олимпиада ойындарында ел қоржынына жалпы 17 алқа салынды.
Брасс әдісі бойынша 200 метрге суға жүзуден Дмитрий Баландин – алтын алқа;
Ауыр атлетикадан Ниджат Рагимов – алтын алқа;
Бокстан Данияр Елеусінов – алтын алқа;
Дзюдодан Елдос Сметов – күміс алқа;
Әйелдер арасында ауыр атлетикадан Жазира Жаппаркуль – күміс алқа;
Бокстан Василий Левит – күміс алқа;
Бокстан Әділбек Ниязымбетов – күміс алқа;
Әйелдер арасында күрестен Гюзель Манюрова – күміс алқа;
Дзюдодан Отгонцэцэг Галбадрах – қола жүлдегер;
Еркектер арасында ауыр атлетикадан Фархад Харки – қола жүлдегер;
Әйелдер арасында ауыр атлетикадан Карина Горичева – қола жүлдегер;
Әйелдер арасында жеңіл атлетикадан үш қарғып секіру бойынша Ольга Рыпакова – қола жүлдегер;
Ауыр атлетикадан Александр Зайчиков – қола жүлдегер;
Әйелдер арасында еркін күрестен Эльмира Сыздыкова – қола жүлде;
Екатерина Ларионова – қола жүлде;
Бокстан Иван Дычко – қола жүлде;
Әйелдер арасында бокстан Дариға Шакимова – қола жүлде;
2018 жылғы қысқы олимпиада ойындарының жеңімпазы
2018 жылғы қысқы олимпиада Кореяның Пхенчхан қаласында өтті. Былтыр өткен қысқы олимпиада ойындарында Қазақстан 4 спорт түрінен 46 спортшысын ұсынған болатын. Бірақ, өкінішке орай қазақстандық спортшылар бұл жылы белсенділік таныта алмайды. 2018 жылғы қысқы олимпиада ойындарында Қазақстан қоржынына 1 қола медаль ғана салынды.
Фристайл спортынан Юлия Галышева – қола медаль иеленді.
Бұлардың қатарына боксшы Геннади Галовкинді, Қанат Исламды, Жәнібек Әлімханлын құрметпен қосуға болады. Ережесіз жекпе жек шеберлері де осал емес. Патриотизмның үздік үлгісін көрсетіп жүр. Отансүйгіштіктің мазмұны деңгейі бейбіт өмірдегі спорттық сайыстарда ғана көрініс тауып қоймай, бар сала да кеңіннен қанат жаюда. Ғылым жолын таңдап, Роботтар жасап жүрген оқушылар да елдің нағыз патриоттары, ел ертеңі. Әнші, сазгерлер де осал емес. Олардың елге. жерге деген щексіз махабатынан туындаған «Көк тудың желбірегіні», «Қазақ болып тумағанда не етер ем?!» қатарлы әндер ле патриоттық сезімді оятады. Қазақ әнімен әлемді бағындырған, Жастардың кумеріне айналған Димаш Құдайберген де нағыз патриоттың жарқын үлгісі.
Abai.kz