Қуаныш ӘБІЛДӘҚЫЗЫ. Ұлттың болашағы балабақшаға тіреліп тұр
Еліміздің ертеңі - бүгінгі жас ұрпақтың қолында. Сондықтан егемендігіміз баянды болып, ел ертеңі жарқын болсын десек, ұлт ұрпағына дұрыс тәрбие беру - парыз! Яғни «Ел боламын десең, бесігіңді түзе»! Сондықтан балаға бала деп қарамай, құйттай күнінен бастап оның елін сүйер бүлдіршін, ұлтын ұлық тұтар ұлан, мақтанышымызға айналар отаншыл азамат болып қалыптасуына тырысуымыз қажет. Бала бойына тәрбиенің ұрығын себетін, ең алдымен, ата-анасы болса, одан кейін, балабақшасы. Тіпті есін білер-білмес шағынан бастап күнұзаққа балабақшада жүретін бала үшін балабақшаның ықпалы басымдау десек те болады. Ендеше, балабақшаларымыз балалардың ұлтына сай азамат болып қалыптасуы жолында тәлімді тәрбие бере алып отыр ма?!
Еліміздің ертеңі - бүгінгі жас ұрпақтың қолында. Сондықтан егемендігіміз баянды болып, ел ертеңі жарқын болсын десек, ұлт ұрпағына дұрыс тәрбие беру - парыз! Яғни «Ел боламын десең, бесігіңді түзе»! Сондықтан балаға бала деп қарамай, құйттай күнінен бастап оның елін сүйер бүлдіршін, ұлтын ұлық тұтар ұлан, мақтанышымызға айналар отаншыл азамат болып қалыптасуына тырысуымыз қажет. Бала бойына тәрбиенің ұрығын себетін, ең алдымен, ата-анасы болса, одан кейін, балабақшасы. Тіпті есін білер-білмес шағынан бастап күнұзаққа балабақшада жүретін бала үшін балабақшаның ықпалы басымдау десек те болады. Ендеше, балабақшаларымыз балалардың ұлтына сай азамат болып қалыптасуы жолында тәлімді тәрбие бере алып отыр ма?!
Өкінішке қарай, бүгінгі балабақшаға берілетін білім стандарты, тәлім-тәрбие бетімен кеткен десек те болады. Бетімен кеткені емей немене, балабақшадағы былдыр-былдыр тілі енді шыққан балаларымызға бірі келіп қытай, араб, ағылшын тілін тықпаласа, енді бірі келіп есін білмейтін сәбилерімізге хиджаб кигізіп, сүре жаттатқызып әуре. Шыны керек, өзіміз әлі күнге «қазақ тілін үйретуді балабақшадан бастау керек» деген құр ұраннан әрі аса алмай, бақшадағы балаларға қазақ тілін үйретудің жөнді жүйесін бір ізге түсіре алмай жүргенімізде көрші Қытай елі еліміздегі балабақшаға ғана емес, қазақстандық мектептерге арналған «Қытай тілі» оқулығын арнайы басып шығарып үлгерген. Қытайдың Шыңжаң оқу-ағарту баспасынан жарық көрген балабақшаға арналған оқулығында: «Балабақшаға арналған «Қытай тiлi» - Қазақстандағы 5-7 жастағы балалар үшiн арнайы құрастырылған оқулық. Бұл оқулық қазақ балаларының жанды суреттер арқылы, қарапайым сөз-сөйлемдер арқылы, қызықты ойын қимылдары арқылы олардың кiшкентайынан бастап қытай тiлi жөнiнде алғашқы танымы мен әуестiгiн қалыптастырып, қытай тiлiн үйренулерi үшiн негiз қалауына пайдасын тигiзедi», - деп жазылған. Қысық көз көршінің не ойлағанын қайдам, қазақ үшін бұл оқулықтан титтей де пайда жоғы анық. Онсыз да балабақшадағы баланың миын «қазақ, орыс, ағылшын тілін тең меңгерейікпен» қатырып жүргенімізде қытай тілін қосып оқыған баланың миы не болады? Ертеңгі күні көршіміздің «Қытай тілі» оқулығын баз біреулер балабақшаның оқу стандартына қосып жіберсе, түк те таңғалмайтын шығармыз. Өйткені балабақшаның бақылаусыз қалуы жағдайды ушықтырып тұр. 4-5 жасынан бастап сан тілді зорлап меңгерген баланың ертеңгі күні дүбәра ұрпақ болып қалыптаспасына кім кепіл?!
Ол аздай соңғы кездері сәнге айналған халал стандарты балабақшаларға да жетті. «Балаңызға халал тәрбие береміз» деп, интернетте ашықтан-ашық жарнама жүргізіп, балаларға діни тәрбие беріп жатқан балабақшалардың әрекеті де тұман. Айтпақшы, халал балабақшалар балаларға араб тілін меңгертуді қолға алған. Сана-сезімі әлі толық қалыптаспаған баланың аптасына екі рет араб тілі сабағын өтіп, иман сабақтарында дұғалар мен сүрелер жаттауы бала санасына зиян емес пе?! Өмірдің ащы-тұщысын басынан өткермеген, періштедей пәк сәбилерге дін ұстануға қандай қажеттілік бар? Өмірді танып-білмеген бүлдіршіндер дінді қалай түсінеді? Мұны бақылап отырған ешкім жоқ. Небір діни ағымдар аранын ашқан аждаһа заманда «Әл-Кәусар», «Ахляқ» атты халал балабақшалардың бақылаусыз әрекеті де шошытпай қоймайды.
Жақында Тәжік елі кәмелетке толмағандардың мешітке жұма намазға баруына тыйым салды. Яғни олар оңы мен солын танымаған жастардың санасын сақтандырып, ертеңгі күні бұрыс жолға түсіп кетпеуін, орта жолдан әлдебір ағымдардың жетегінде кетпеуін осылайша қамтамасыз етіп отыр. Ал біз ақыл-есі толық жетілмеген балаға сан тілді меңгертіп, қазақ тілінен бұрын араб тілін ұқтыруға зорлап кірісіп жатырмыз. Осылайша балаларымыздың басын басқа тілмен қатырып, санасын дінмен аямай-ақ шырмаудамыз. Кәмелетке толмағандарды дінге тартудың қаншалықты дұрыс-бұрыстығы заңымызда да анық көрсетілмеген. Осы орайда жеке кәсіпкердің құжатын алып, халал балабақша ашып, заңсыз тірлік істеп отырғандарды тексеру үшін тиісті орындарға алдымен прокуратураның рұқсаты керек екен. Алайда тиісті құзырлы орындар прокуратураның рұқсатын алып, халал балабақшалардың ұлтқа қаншалықты адал қызметін тексеруге құлықсыз. Сондықтан «балабақша иелері өзге ағымдардың сойылын соғып жүргендер емес пе? Балабақшадағы діни тәрбие дұрыс сенімге құрылған ба?» деген сұрақтарға жауап берер ешкім жоқ. Осылайша еліміздің балабақшаларындағы білім беру жүйесі құзырлы орындардың да, Білім және ғылым министрлігінің де назарынан тыс қалып отыр. Яғни «халал» деген атына қызығып, арыстанның аузына балаларымызды өзіміз салып беріп отырмағанымызға ешкім де кепіл емес...
Бейресми ақпарат көздеріне сүйенсек, елімізде діни 5-6 балабақша бар көрінеді. Бір анығы - мұндай жекеменшік халал балабақшалар тиісті орындардан лицензия да алмайды екен. Ендеше, ертеңгі күні қолына қару алып, адам қанын жүктеуден тайынбайтын терроршылар лицензиясыз, халал балабақшалардың «жемісті өнімі» боп шықса, қайтпекпіз?!
Оңғар қажы ӨМІРБЕК, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының баспасөз хатшысы:
- Мұсылмандық білім беретін балабақшалардың ашылуы өте жақсы. Бар мәселе олардың қаншалықты дұрыс тәлім-тәрбие беруінде болып тұр. Сондықтан тиісті орындар еліміздегі барлық балабақшаларды бақылауға алып, білім беру стандарттарының қатаң сақталуын талап етуі керек.
Ғалия ҚАЙДАУЫЛҚЫЗЫ, ҚР білім беру ісінің үздігі, этнопедагог:
- Діни бағдарлама бойынша балабақшада білім алған балалар мектепке барғанда мүлдем басқа ортаны көреді. Мектептегі білім беру жүйесі мүлдем басқаша. Ал бұл - бала санасына ауырлық түсіреді. Сондықтан балабақшадағы дінге тез арада қатаң тыйым салу қажет. Оның үстіне бүгінгідей қоғамымызды сан түрлі секта шырмаған заманда халал балабақшалар мүлдем қажет емес. Есесіне ұлт боламыз десек, ұлттық сипаттағы, яғни салт-дәстүріміздің аясындағы балабақшалардың санын арттырған жөн. Біз балаларымызға діни тәрбие бергеннен ұтылуымыз мүмкін, ал ұлтын сүюге баулудан ешқашан ұтылмаймыз. Қазақ ертегілері мен ұлттық музыканы құлағына сіңіріп, ұлттық тағамдармен тамақтанып өскен ұрпақтың ертеңгі күні ұлт ұстанымына лайық болары да сөзсіз. Сондай-ақ балабақша мәселесі мемлекеттің өз құзырындағы іс болуға тиіс. Өйткені ел боламын деген ел ең алдымен ұрпақ мәселесін алдыңғы орынға қояды.
«Алаш айнасы» газеті