4-6 қыркүйек күндері Нұр-Сұлтан қаласында Қазақстан Жазушылар Одағының ұйымдастыруымен «Азия елдері қаламгерлерінің I форумы» өтеді. Оған 44 мемлекеттің қаламгерлері мен ҚР Жазушылар Одағының өкілдері қатысады.

Тұңғыш рет ұйымдастырылып отырған бұл форум Азия континентінде орналасқан елдер арасындағы әдеби-мәдени байланыстарды нығайту, одан әрі дамыту һәм Тәуелсіз еліміздің бүгінгі кескін-келбетін, Қазақстанның әдебиетін, рухани құндылықтарын паш ету, әдеби үдерістің дамуына қатысты Азия елдерімен тәжірибе алмасу сынды бірқатар мақсат-міндеттерді көздейді.

Азия елдері қаламгерлерінің І форумында аталмыш құрлықты мекен еткен 44 мемлекеттен әлемге беделді халықаралық сыйлықтардың жүлдегерлері, ұлттық, мемлекеттік сыйлықтардың иегерлері һәм Жазушылар одағы мен ассоциацияларының Төрағалары сынды 260 қаламгер мен 1500-ге жуық қонақ келеді деп күтілуде.

Айта кетейік, аталған форумның алғашқы қонақтары Нұр-Сұлтан қаласына келе бастады. Сонымен, Азия қаламгерлерінің форумына шетелден кімдер келеді? Біз шолып шықтық...

Қытайдан:

Мажит Акбар

Жазушы. Қытайдың Мемлекеттік сыйлығының иегері. Абайдың қарасөздерін қытай тіліне аударған.

Лю Лян Чен

Жазушы. Шыңжаң Жазушылар одағы басқармасы төрағасының орынбасары, 20-дан астам кітаптың авторы. «Фенг Му», «Лу Шун», «Бай Хуа» атты әдеби сыйлықтардың иегері.

Cюй Кэ

Жазушы. Лу Шун атындағы Әдебиет институты директорының орынбасары. Оннан астам кітаптың авторы. «Лу Шун» әдеби сыйлығының иегері.

Моңғолиядан:

Гун Ажавын Аюрзана

Жазушы. Он роман, сегіз өлең кітабы, көптеген ғылыми мақалалар мен аудармалар авторы.

Оңтүстік Кореядан:

Ко Ын

Көрнекті ақын. прозаик. Әдебиет номинациясы бойынша Нобель сыйлығына бірнеше рет үміткер болған. «Манхэ», «Алтын тәж», Гриффин поэтикалық жүлделерінің иегері.

Бангладештен:

Акбар Ахсан

Атақты бангладеш ақыны және жазушысы. Дакка әдеби фестивалінің директоры.

Үндістаннан:

Митра Амар

Үндістанның көрнекті жазушысы. Ол «Дурбапутра» романы үшін Сахитя Академиясы сыйлығымен марапатталған. «Банким пураскар» Оңтүстік Азия халықаралық сыйлығының лауреаты.

Брунейден:

Алиас Ааммтон

Атақты Бруней жазушысы. Бруней әдебиетіндегі қазіргі заманның ең жарқын өкілі. 23 кітаптың авторы. «Be the 1 percent» жобасының авторы және жетекшісі.

Мохд Дауд Катрина

Брунейдің танымал жазушысы. Бруней-Даруссалам университетінің өнер және әлеуметтік ғылымдар факультетінің доценті.

Непалдан:

Похрель Суман

Жазушы, аудармашы, полиглот. SAARC Халықаралық Оңтүстік-Шығыс Азия әдебиеті сыйлығын екі рет алған жалғыз жазушы. Ол Оңтүстік Азияның ең маңызды шығармашылық дауыстарының бірі болып саналады. Parikalpna сыйлығының иегері. «Непал жылының адамы» атағының иегері. Оның поэзиясы Трибхуван университеті мен Непалдағы Пурванчаль университетіндегі тіл мен әдебиетті зерттеу бағдарламасына енген.

Субеди Абхи

Ақын, драматург, тіл маманы. SAARC әдеби сыйлығының лауреаты. Оңтүстік Кави Сиддихаран сыйлығының иегері.

Ауғаныстаннан:

Мохаммади Мохаммад Реза

Ауғанстан Жазушылар одағының төрағасы. Беделді ұлттық және халықаралық марапаттардың лауреаты. Пуштун тілінде жазатын ең оқылымды авторлардың бірі.

Шри-Ланкадан:

Муданнаяке Сурреш

Шри-Ланканың әйгілі жазушысы және сценарисі. Мемлекеттік Шри-Ланка әдеби сыйлығының лауреаты. Гратиен халықаралық сыйлығына ұсынылған. Оңтүстік Азия әдебиетіне қосқан үлесі үшін Үнді DSC сыйлығының лауреаты.

Жаясекара Прематилака

Жазушы. Сыншылар мен оқырмандардың жоғары бағасына ие болған бес әңгімелер жинағының және бес романның авторы. «Ikbithiwa ohu Marapiha» романы Godage әдеби фестивалінде жылдың үздік романы деп танылды. Оның барлық дерлік кітаптары өз елінде өткізілген әйгілі әдеби фестивальдердің қысқа тізімінде болған.

Мянмадан:

Вин Тин Тин

Жазушы. Мемлекеттік әдеби сыйлықтың, Тау Пайр Лей Аунг Зайдың «Аспанның үстіндегі жаңбыр және басқа да қысқа әңгімелер» әңгімелер жинағы үшін ұлттық әдеби сыйлықтың иегері.

Малайзиядан:

Ахмад камал Абдуллах

Ақын, новеллист, драматург, әдеби сыншы. Малайзияның Ұлттық жазушысы. «Раздумье», «Передача дел», «Медитация», «Эра», «Кактусы», «Маятник», «Белая гавань» жинақтарының авторы. Малайзия ұлттық жүлдесінің үш дүркін жүлдегері. Оңтүстік-Шығыс Азия, Мастра әдеби жүлделерінің иегері.

Саллех Мухаммад Хаджи

Жазушы. Мынадай көрнекті жүлделердің иегері: ASEAN әдеби сыйлығы; Оңтүстік-Шығыс Азия әдеби сыйлығы; Мастра әдеби сыйлығы. Малайзияның халық жазушысы.

Филипиннен:

Пинтеро Алдрин

Филиппиндік ақын. Ұлттық беделді әдеби сыйлықтардың лауреаты. Linangan sa Imahen, Retorika, at Anyo (LIRA) Поэтика ұйымының директоры.

Альмарио Вирджилио

Ақын, сыншы және аудармашы. Wikang Filipino (KWF) комиссия төрағасы. Мәдениет және өнер жөніндегі ұлттық комиссияның төрағасы. Linangan sa Imahen, Retorika, at Anyo (LIRA) ақындар ұйымының негізін қалаушы.

Индонезиядан:

Курния Антон

Жазушы және аудармашы. 2017 жылы Индонезия өкілі ретінде Вьентьяндағы (Лаос) ASEAN жазушылар симпозиумына қатысты. Набоковтың Лолита және тағы басқа романдарын аударған. Кітаптары: «Gerimis Kenangan» «Insomnia» «Sweet Poisonous Love».

Саерози Хабибуррахман

Индонезиялық жазушы және ақын. Эстрадалық әдебиеттің жетекші шеберлерінің бірі. Марапаттары: Pena Award (Премия «Перо»); The Most Favorite Book and Writer; IBF Award.

Лаодан:

Луанграт Субанх

Субанх мырза қазір 20-ға жуық өлеңдер мен балалар кітабының, соның ішінде Хеуа Хаокардтың, Хонглин Пхенмеуангтың, Супхасит Чарканың авторы. Ол қазір Лао Жазушылар қауымдастығының вице-президенті және өмірінің жартысынан көбін әдеби істерге арнағаннан кейін балалар мәдени орталығының директоры қызметін атқарады.

Тайландтан:

Чутима Севикуль

Жазушы. Журналист. Белгілі журналдар мен журналдарда жарияланған бірнеше кітаптардың және басқа әдеби шығармалардың авторы.

Питпреча Джирананд

Жазушы, кино продюсері.

Камбоджадан:

Самманг Чан

Камбоджа Корольдігі Кхмер жазушылар қауымдастығының мүшесі.

Пранит Проенг

Камбоджа Корольдігі Кхмер жазушылар қауымдастығының президенті.

Вьетнамнан:

Кью Бич Хау

Жазушы. Вьетнам Жазушылар қауымдастығының мүшесі. Вьетнам Жазушылар қауымдастығы Халықаралық қатынастар бөлімінің атқарушы көмекшісі. Марапаттары: 1992 ж. «Тянь-Фонг» газеті мен Нгуен Ду мектебінің жастарға арналған әдеби сыйлығы. 2007 жылы «Әдеби газет» ұйымдастырған қысқа әңгімелер байқауындағы екінші орындағы сыйлық. Кітаптары: «Махаббат жолы», «Қызықты арман», «Өмірді өзгерту», «Ақылды әйел».

Хуан Дук

Жазушы. Вьетнам Жазушылар қауымдастығының мүшесі. Әдебиет саласындағы сыйлықтары: «Желсіз есік» романы үшін Вьетнам Жазушылар қауымдастығының әдеби сыйлығы; «Тегі жоқ адам» кітабы үшін Ішкі істер министрлігінің сыйлығы. Қорғаныс министрлігінің екі әдеби сыйлығы; Өнер және әдебиет саласындағы мемлекеттік сыйлық. «Немесе есік», «Тегі жоқ адам», «Адамның профилі», «Ауыл бөліктері», «Бір аяқты қола мүсін» романдарының авторы.

Тәжікстаннан:

Келди Гүлназар

Тәжікстанның халық ақыны. КСРО және Тәжікстан Жазушылар одағының мүшесі, Тәжікстан Журналистер одағының мүшесі, Тәжікстан Республикасының Мемлекеттік Гимнінің сөздерінің авторы ретінде танымал. Рудаки Мемлекеттік сыйлығының лауреаты. Турсунзаде сыйлығының иегері. Тәжікстан Комсомол сыйлығының иегері.

Косим Низом

Ақын. Тәжікстанның халық ақыны. Тәжікстан Жазушылар одағының төрағасы. Абуабдулло Рудаки атындағы Тәжікстан мемлекеттік сыйлығының лауреаты, ТМД мемлекетаралық «Достастық жұлдыздары» сыйлығының лауреаты, Өзбекстан Республикасының «Мехнат Шухрати» орденінің иегері. Он бес өлең жинағының, әдеби және публицистикалық мақалалардың авторы.

Қырғызстаннан:

Қалыбеков Нұрлан

Ақын және аудармашы. Қырғызстан Ұлттық жазушылар одағының төрағасы. М.Жұмабаев пен М.Мақатаевтың кітаптарын аударған.

Рыскулов Акбар

Ақын. Қырғызстан Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, Қазақстанның мәдениет қайраткері. «Мезгіл жебесі» поэтикалық жинағының және «Атекеңнің ақ болаты» романының авторы.

Өзбекстаннан:

Хожиматов Минхожиддин

Ақын, жазушы. Өзбекстан Жазушылар одағы төрағасының бірінші орынбасары.

Ресейден:

Анатолий Ким

Жазушы, драматург, аудармашы, сценарист. Қазақстан Республикасының 2-дәрежелі «Құрмет белгісі» орденінің кавалері, сонымен қатар әлемдік мәдениетке қосқан үлесі үшін Корея Республикасы Президентінің Монгонг алтын медалімен марапатталған. «Голубой остров», «Четыре исповеди», «Соловьиное эхо», «Нефритовый пояс», «Собиратели трав», «Вкус терна на рассвете», Будем кроткими, как дети» кітаптарының авторы.

Дмитрий Воденников

Ақын «Территория» фестивалі аясында Ресей ақындарының патшасы болып тағайындалған.

Якутиядан:

Наталья Харлампьева

Якутияның халық ақыны. Якутия Жазушылар одағының Басқарма төрағасы, Ресей Жазушылар одағының хатшысы, Саха Республикасы Руханият академиясының академигі (Якутия). «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты, 25 поэзия және журналистика кітабының авторы.

Татарстаннан:

Данил Салихов

Жазушы, драматург. Татарстан Республикасы Жазушылар одағының Төрағасы. Татарстан және Ресей Республикаларының мәдениет қайраткері. «Ошибки молодости», «Татарская книга», «Случайная остановка», «Магариф» , «Окна Гиляза», Сборник пьес на русском языке, «Каменный сундук», «Татарская книга», «Сборник пьес на башкирском языке», «Башкирская книга» кітаптарының авторы.

Башқұртстаннан:

Заки Алибаев

Жазушы. Башқұртстан Республикасы Жазушылар одағы басқармасының төрағасы.

Йеменнен:

Али Аль Мукри

Белгілі йемен жазушысы. Араб Букерінің номинанты.

Надия Алькокабани

Атақты йемендік жазушы. Аль-Кокабани Йеменде де, одан тысқары жерлерде де бірқатар әдеби марапаттардың иегері. Олардың қатарында Суад ас-Сабах сыйлығы, Йемен президентінің жас жазушыларға арналған сыйлығының және Араб өнері мен мәдениеті қорының грантының иегері.

Кувейттен:

Сауд Аль Саноуси

Атақты кувейт жазушысы және журналист. Араб Букері сыйлығының иегері. Оның әйгілі «Айна тұтқыны» романы Лейла Осман сыйлығына ие болды. Оның иммигранттарға арналған «Бамбук сабағы» атты романы араб көркем әдебиеті халықаралық сыйлығына ие болды.

Аль Есса Ботаина

Жазушы. Оннан астам кітаптардың авторы, екі мемлекеттік сыйлықтың иегері, Шейх Зайд кітап сыйлығының ұзақ тізіміне енген.

Әзірбайжаннан:

Анар Рзаев

Әзірбайжанның халық жазушысы, режиссер және сценарист, қоғам қайраткері. Азербайжан әдебиетін дамытудағы ерекше еңбегі үшін Гейдар Алиев атындағы сыйлықтың иегері. Әзірбайжан Республикасы Президентінің Құрмет грамотасымен марапатталған.

Хаял Рза

Танымал әзербайжандық ақын. Әзербайжан Жазушылар одағының Баспасөз қызметінің жетекшісі. Бес поэтикалық кітаптың авторы. «Жаңа ғасыр ақыны», «Ең үздік ақын» халықаралық сыйлықтарының иегері.

Катардан:

Аль Малки Моза

Жазушы. Нобель сыйлығының кандидаты. Катар университетінің доценті. Бірнеше кітаптың авторы. Парсы шығанағы араб мемлекеттерінің әріптестік кеңесінде алғашқы әйел кандидаттыққа алынған. АҚШ ғылыми дәрежесін алған Катардағы алғашқы психотерапевт-дәрігер.

Оманнан:

Саид Мухаммад Ал Саквили

Жазушы. Оман Сұлтанаты Жазушылар одағының президенті. Араб Жазушылар одағы төрағасының орынбасары.

Аль Заиди Халфан Хамад

Белгілі омандық жазушы әрі журналист. «Al-Watan» газетінің бас редакторы.

Біріккен Араб Әмірліктерінен:

Аль Нугман Нура

Жазушы. БАӘ балалар әдебиетінің өкілі. Балалар әдебиеті ұлттық сыйлығының лауреаты. Мәртебелі Шейх Джавахер Бинт Мохаммед Аль-Касими Әкімшілік Кеңесінің Директоры.

Аль Захери Насер

Жазушы. БАӘ Жазушылар одағының төрағасы.

Сауд Арабиясынан:

Аль Мохаймид Юсуф

Жазушы және журналист. Divan al Arab сыйлығының және Египет Журналистер одағының араб мәдениетіне шығармашылық үлесі үшін сыйлығының лауреаты. Pushcart сыйлығының иегері. Араб тіліндегі ең үздік роман номинациясы бойынша Абу-аль-Касим Ашабби сыйлығының лауреаты. Ол 2010 жылы Ян Михальскийдің әдебиет сыйлығына үміткерлердің қысқа тізімінде болды.

Ахмед Аль Мулла

Атақты араб ақыны және жазушысы. Сауд Арабиясының Мәдениет және өнер қоғамының директоры. Мәдениет және өнер бойынша кеңесші (Абдулазиз королінің орталығы). Әдебиет клубының атқарушы директоры және басқарма мүшесі. Поэзия фестивалінің директоры. Ақын Мұхаммед Альтобаит сыйлығының иегері.

Грузиядан:

Гонашвили Маквала

Жазушы, драматург, ақын. Грузия Жазушылар одағының төрағасы. Балаларға арналған поэзия, драматургия, повестер мен өлеңдер жинақтарының авторы. Галактион Табидзе сыйлығының, Анна Каландадзе және Илья Чавчавадзе сыйлықтарының иегері. М.Гонашвилидің еңбектері орыс, украин, болгар, итальян және ағылшын тілдеріне аударылған.

Кекелидзе Георгий

Атақты грузин ақыны, эссеист, тележүргізуші. Саба сыйлығының лауреаты; «Алтын қанат» сыйлығының иегері; М.Мушвиг атындағы Халықаралық сыйлықтың иегері.

Бахрейннен:

Абдулла Бумадан Хасан

Бұрынғы генерал хатшы.

Иорданиядан:

Бустани Хишам

Атақты иорданиялық ақын және жазушы. «Сезімді қабылдау» кітабы (Syracuse University Press, 2015) Арканзас университетінің марапатын алды. Рокфеллер қорының суретшілері мен жазушыларына арналған Беллаги Резиденциясында тұру грантынын иегері.

Ираннан:

Киесари Сайид Ходи

Жазушы. Иран Жазушылар қауымдастығының төрағасы. Бірқатар беделді мемлекеттік сыйлықтарының лауреаты. Қазіргі Иран прозасының көрнекті өкілдерінің бірі.

Ахмади Джавад

Жазушы. Иран Жазушылар қауымдастығының мүшесі. Бірқатар беделді мемлекеттік сыйлықтарының лауреаты. Қазіргі Иран прозасының көрнекті өкілдерінің бірі.

Түркиядан:

Омероглу Якуп

Жазушы. Еуразия Жазушылар одағының жетекшісі. Ол әр түрлі елдердің мәдениет және өнер саласындағы бірқатар марапаттарымен марапатталған. Еуропалық өнер және әдебиет академиясының мүшесі.

Пармаксыз Мехмед Нури

Ақын. ILESAM төрағасы. Түрік поэзиясы мен мәдениетіне қызмет еткені үшін, сондай-ақ Ахмет Туфан Шентюрк сыйлықтарының лауреаты.

Ливаннан:

Юсеф Муртада

Жазушы. Әдебиет саласы бойынша Ливан Мемлекттік сыйлығының лауреаты.

Сириядан:

Набиль Алмульхем

Жазушы. Бірқатар романтикалық шығармалардың авторы. Берлинде тұрады.

Тақырыпқа тұздық:

Алғаш рет өткізілгелі отырған Азия қаламгерлерінің форумында Нобель сыйлығының үміткерлері де бар. Олар: Моңғолияның көрнекті ақыны Мэнд Оео, Катарлық жазушы Аль Малки Моза және Нобель сыйлығының бірнеше мәрте үміткері болған Оңтүстік Кореялық ақын Ко Ын.

Ал екі күндің форум барысында 12 баяндама жасалады деп күтілуде. Олар:

Төлен Әбдік, Қазақстандық жазушы - Ғаламтордың әдебиетке әкелген жаңалығы мен кемшіліктері және болашағы;

Якуп Омероглу, Түркиялық жазушы  - Азия қаламгерлері шығармаларындағы жаһандық қақтығыс зардаптарының көрініс табуы;

Анатлоий Ким, Ресейлік жазушы - Қару мен қалам, даму мен сенім;

Ибрагим Насралла - Өткен ғасырларда жоғалған тілдер мен ұлттық әдебиеттер;

Июсеф Аль Мохаймид, Саудиялық жазушы - Терроризммен к.рес және ондағы әдебиеттің рөлі;

Мухаммад Хаджи Саллех, Малайзиялық жазушы - Оңтүстік-Шығыс Азия әдебиетіндегі баяндау әдісі және оның маңызы;

Олжас Сүлейменов, Қазақстандық ақын - Қазіргі Азия қаламгерлерінің қоғамдағы орны мен рөлі;

Анар Рзаев, Әзірбайжандық жазушы - Түркі халықтарының әдеби мұрасы;

Амар Митра, Үндістандық жазушы - Азия халықтарына ортақ мифтік элементтердің заманауи әдебиеттегі көріністері;

Мэнд Оео, Нобель сыйлығының үміткері, Моңғолиялық ақын - Әлем әдебиетіндегі Азия адамының образы;

Моза Аль Малки, Нобель сыйлығының үміткері, Катарлық жазушы - Әлем әдебиетіндегі Азия адамының образы;

Ко Ын, Нобель сыйлығының үміткері, Оңтүстік Кореялық ақын - 21 ғасыр поэзиясындағы жалғыздық.

Abai.kz