يمپەريانىڭ قۇلاۋىنىڭ ەكى فاكتورى بار. ءبىرى – ءوز قۇدىرەتى اسىپ تۇرعاندا قۇلايدى. ەكىنشىسى – بۇرىنعى وتارلارىنان بىرتە-بىرتە ايىرىلۋ ۇستىندە قۇلايدى. بۇنىڭ العاشقىسىنا – رەسەي يمەپرياسىن جانە ونىڭ مۇراگەرى كسرو-نى جاتقىزامىز. سوڭعىسىنا – وسمان جانە بريتان يمپەريالارى جاتادى. 

يمپەريانىڭ قۇلاۋىنىڭ العاشقى فورماسى ءوزىنىڭ بۇرىنعى وتارلارىمەن ەكونوميكالىق، مادەني، ساياسي، اسكەري تۇرعىدان وداقتاستىق بايلانىستارىن ساقتاپ قالادى. ونىڭ سالدارى بۇرىنعى وتارلارعا دەوتارسىزدانۋ پروتسەسىن جۇرگىزۋگە ءوز كەسىرىن تيگىزەدى. وسىنداي كەسىرلى ءۇردىستى ءبىز قر لاتىنعا كوشىۋىنە قاتىستى رف ورىستەپ وتىرعان اقپاراتتىق سوعىستان كورەمىز. وسى ماسەلەگە قاتىستى ءورىستىلدى ءباسپاسوز ورىس ءتىلدى كوسەمسوزشى قانداسىمىز داستان ەلدەستىڭ اۋەلى فەيسبۋكتەگى كەيىن Qazaquni.kz سايتىنداعى «ۆىدەرجيت لي كازاحسكي يازىك تروينۋيۋ سمەنۋ الفاۆيتا؟!» اتتى ماقالاسىنداعى جاريا ەتكەن پىكىرلەرىن رف باق ءىلىپ اكەتتى. تەك وزدەرىنە كەرەكتى قازاقتى جارمەس ۇلت ەتىپ كورسەتۋگە ىڭعايلى جەرلەرىن عانا ءۇزىپ الىپ، قالعان جاعدايدا داستان ەلدوستىڭ ايتپاق بولعان باستى ويىن تۇنشىقتىرا تۇمشالاپ تاستادى. ونىڭ ار جاعىندا قازاقتى قازاققا قارسى قويۋدىڭ يمپەريالىق وركوكىرەكتىگى جاتىر.

اۆتوردىڭ رۋناعا، اراب جازۋىنا قاتىستى پىكىرلەرى قازاق باسپاسوزىندە بۇرىننان بار تاقىرىپتار. بىراق ول ءبىرىنشى رەت ورىس ءتىلدى قازاقتار اراسىندا قولداۋ تابۋى قۋانارلىق مادەني قۇبىلىس. ءارى العاش رەت قازاق ارىپتەرىنىڭ كودتانۋى ماسەلەسى كوتەرىلىپ، وعان لاتىن جازۋىنداعى قانداي ارىپتەر جاتاتىندىعى ءسوز بولۋى ماقالا قۇندىلىعىن ارتتىرا تۇسەدى.

ەندى وسى «ۆىدەرجيت لي كازاحسكي يازىك تروينۋيۋ سمەنۋ الفاۆيتا؟!// ءۇشىنشى رەت ءالىپبي اۋىستىرۋدى قازاق ءتىلى كوتەرە الا ما؟» اتتى داۋلى ماقالانى اباي كز اۋدارىپ ۇسىنىپ وتىرمىز. 

ءۇشىنشى رەت ءالىپبي اۋىستىرۋدى قازاق ءتىلى كوتەرە الا ما؟

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ارالاسۋىنان كەيىن لاتىنعا كوشۋگە قاتىستى تالقىلاۋدىڭ جاڭا كەزەڭى باستالدى.  باقساق باقا ەكەن دەگەندەيىن، جاڭا ءالىپبيدىڭ ورنالاسۋى Unicode ستاندارتىنا (عالامتورداعى ءوز بويىنا بارشا جازبا تىلدەردىڭ تاڭبالارىن سىيدىراتىن سيمۆولدىق كودتارىن سىيدىراتىن ستاندارتقا) قابىسپايدى ەكەن. بۇرىن وسىعان دەيىن ءۇش بىردەي نۇسقانى ماقۇلداپ كەلگەن لينگۆيستيكالىق كوميسسيانىڭ مۇشەلەرى ءبىرىنىڭ اۋزىنا ءبىرى تۇكىرىپ قويعانداي، اياق استىنان جاڭا نۇسقالاردى ۇسىنىپ، بۇرىنعىلارىن ىسكە العىسىز ەتۋگە كوشتى. 

قر قاراقالپاقتىق لاتىن جازۋىننان باس تارتادى 

2 قازاندا facebook-تا قازاق لاتىن جازۋىنىڭ ساۋاتسىزدىعى، ونى جەتىلدىرە ءتۇسۋدىڭ قاجەتتىگى تۋرالى اقپارات ەل باسشىلىعىنىڭ قۇلاعىنا جەتۋى ءۇشىن «زابلۋجدەنيا لاتينيزاتسي!» دەگەن پوست جازىپ جاريالاعان بولاتىنمىن. Facebook-تاعىمىدى جۇرت ءىلىپ اكەتىپ، وزدەرىندە قايىرا جاريالاپ، دوستارىمنىڭ قولداۋىمەن ءبىر قاتار باسىلىمدار، ونىڭ ىشىندە شەت ەلدىك باسىلىمدار دا بار. ولار وزدەرىندە جاريا ەتتى.  .

مەن ءوز جازعانىمنىڭ جانە لاتىن جازۋىنا كوشۋدى سىناعان ماقالامنىڭ ەل باسشىلىعىنا جەتكەن-جەتپەگەنىن بىلمەيمىن. بىراق 21 قازاندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ءالىپبيدى جەتىلدىرۋگە تاپسىرما بەردى.  ناتيجەسىندە لاتىنعا كوشۋ ۇردىسىندە ءوزىمىزدىڭ ءام وزگەنىڭ قاتەلىگىن قايتالاماۋىمىز ءۇشىن ماماندارعا دا، قوعامدىق ويعا دا سىني پايىمداۋ جاساۋعا مۇمكىندىك تۋىندادى.

ويتكەنى، قر كورشى وزاعاڭدار جۋىق ارادا باس تارتۋى ىقتيمال، ساۋاتسىز وزبەك (قاراقالپاق) نۇسقاسىن قابىلداعان بولاتىن. كورشىمىز اپوستروف (جانە اكۋت) ورنىنا دياكريتيكالىق تاڭبالار قولدانىلعان حالىقارالىق تاجىريبەگە جۋىقتايتىن ءام وتە ادەمى جانە قولايلى بولىپ تابىلاتىن ەڭ العاشقى لاتىن نۇسقاسىنا (1993-1995 جج.) قايىرا كوشۋگە ىقىلاس تانىتۋ ۇستىندە.

وسى تاياۋدا عانا نۇر-سۇلتاندا جاڭا لاتىن جازۋىن تاڭداۋعا قاتىستى ساراپشىلار  كوميسسياسىنىڭ وتىرىسى بولىپ ءوتتى. وندا نەگىزىنەن الەمدىك جانە تۇرىك تاجىريبەسى ەسكەرىلگەن دياكريتيكالىق تاڭبالاردىڭ 4 جوباسىن تاڭداپ الدى. ولار ۇسىنىلعان نۇسقاعا قاراعاندا الەم بويىنشا لاتىن جازۋىن تۇتىناتىندار ءۇشىن وقىپ جازۋعا جەڭىل، تۇركى الىپبيلەرىمەن ۇندەسەدى، ەلەكتروندى اقپاراتتانۋ ءۇشىن قاراپايىمدىلىق سىندى ءبىر قاتار ارتىقشىلىقتارعا يە.

ءبىر ءالىپبي ەكىنشىسىنە ەگىز قوزىداي ۇقساس بولا المايدى، قايتا ءالىپبي وزگەرتۋ باستى ماقسات بولىپ تابىلماۋى كەرەك. لاتىن جازۋ ءوز بەتىمەن ءتىلىمىزدىڭ مۇشكىل جاعدايىن وڭدامايدى، ادەبي-تەحنيكالىق ادەبيەتتى ومىرگە اكەلە سالمايدى، ءبىلىم دەڭگەيى مەن اعىلشى تىلىندە ءبىلىم الىپ كەتۋدى ورگە سۇيرەمەيدى. مىنە، وسى ماسەلەگە قاتىستى تەك لاتىن جازۋى پروبلەماسى عانا ەمەس، ءبىرىنشى كەزەكتە، وسى جاڭا جازۋعا كوشكەنگە دەيىنگى قازاق ءتىلىن تۇبەگەيلى كەشەندى رەفورمالاۋ  كەرەكتىگى دە كەڭىنەن تالقىعا ءتۇسۋى كەرەك.

قازىرگى تاڭدا لينگۆيستەردىڭ باستى مىندەتى كوبىنە ءوزىن اقتامايتىن ءوز بەتىمەن اۋاجايىلۋشىلىقتان تىيىلىپ، قازاق ءتىلىن كودتاندىرىپ، الەمدىك ەرەجەگە لايىقتانعان حالىقارالىق تەرميندەردىڭ ۇلت تىلىندە جازىلۋىن زاڭداستىرۋ   بولۋعا ءتيىس. كودتاندىرىلعان ءتىل دەگەنىمىز – تىلدىك نورماعا سايكەس وڭدەلىنگەن ءتىل. ءتىلدىڭ كودتانعان فورماسىنا: 1) ادەبي ءتىل; 2) تەرمينولوگيا جاتادى.

كەڭەستىك كەزەڭدە اسىرەسە، وداقتاس رەسپۋبليكالاردا تەرمينولوگيانى قالتىرىستا قالدىرىپ، وسى اتاۋدىڭ ورنىنا «ادەبي ءتىل» تەرمينى قولدانىلعاندىقتان  مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ ءرولىن تەرمينولوگياسى دامىعان ورىس ءتىلى اتقاردى. ەگەر ءتىلىڭ نومالانباعان، تەرمينولوگيالىق پروبلەماعا ۇشىراعان بولسا، وندا مەملەكەتتىك ءتىل رەتىندە ءوز قىزمەتىن اتقارا المايتىندىعىنىڭ سەبەپ-سالدارىن ءدال قازىر ءوز كوزىمىزبەن كورىپ وتىرمىز. سونىمەن قاتار باعدارلامالاعان  كەزدە، گۋگل-اۋدارمامەن جۇمىس ىستەگەن شاقتا، ءتارجىما جاساۋدا، اسىرەسە عىلىمي ماتىندەردى قوتارعان كەزدە ۇلكەن پروبلەمالار تۋىندايدى. 

ءتىلدى كودتاندىرۋ ۇلتتىق تىلدىك تۇرىقپەن (يازىكۆوي كورپۋس) تىكەلەي بايلانىستى. تىلدىك تۇرىق دەگەندە ءبىز بارشا جانرلار: كوركەم، بەيكوركەم، تەحنيكالىق، زاڭدىق-قۇقىقتىق ت.س.س. ماتىندەر توپتاسقان، ەلەكتروندى فورماداعى ماتىندەر جيناعىنا نەگىزدەلگەن اقپاراتتىق-انىقتامالىق جۇيە دەگەندى ۇعىنامىز. بۇنداي تۇرىق ءتىلدى وقىپ-ۇيرەنۋ ءۇشىن كەرەك، ال، قازاق تىلىندەگى عىلىمي، تەحنيكالىق، زاڭدىق-قۇقىقتىق، مەديتسينالىق جانە باسقا تاقىرىپتارعا ارنالعان ماتىندەر توپتاماسى جارتىكەش.

كەرىسىنشە، ورىس ءتىلى – كودتانعاندىقتان، كومپيۋتەرلىك باعدارلاما تەرىم جاساۋ كەزىندە گرامماتيكالىق، ستيليستيكالىق جانە باسقا دا قاتەلەردى كورسەتىپ قانا قويمايدى، سونىمەن قاتار، تەز ءارى قاتەسىز شەت تىلدىك سوزدەردى ورىس تىلىنە اۋدارىپ بەرە الادى. Google ءوز كەزەگىندە كەز كەلگەن تاقىرىپقا قاتىستى وسى تىلدە كەڭەيتىلگەن اقپارات ءتۇرىن ۇسىنادى.

ال، قازاقشاسىنا مىسال كەلتىرسەك، «كونستيتۋتسيا»  ءسوزى «اتا زاڭ» دەلىنگەندىكتەن (گۋگل «اتا-انانىڭ زاڭى»!) دەپ اۋدارىپ شىعادى، بىراق بۇعان بۇرىنعى ەسكى اتالىمى دا قوسارجالاسىپ جۇرەدى.  ەگەر لاتىن جازۋىنا كوشكەن كەزدە ول قوسانجارلاساتىن ءۇشىنشى سوزگە اينالىپ، گۋگل الدەبىر بالاماتامدى بىزگە ۇسىناتىن بولادى. ال، ءتىلدىڭ زاڭى بويىنشا تەرمين بەلگىلى ءبىر نورماعا ءتۇسىپ تاڭبالانۋى كەرەك.

ءالىپبيدىڭ اۋىسۋىنان مادەني مۇرادان ايىرىلامىز

كسرو كەزىندە ءالىپبي الماستىرۋ ساياسي تۇرعىدان ءۋاجدانىپ، ەكى رەت جوسپارلى تۇردە الماستىرىلدى. لاتىندى بەتپەردە ەتىپ، نەگىزىنەن بارشا تۇركى ۇلتتارىنىڭ الىپبيلەرى وسى جازۋعا كوشىرىلدى. نەگە ورىس، گۇرجى، ارميان تىلدەرى لاتىنعا اۋىستىرىلمادى؟ بۇنىڭ قاراپايىم سەبەبى وسى تىلدەر ءوزىنىڭ مادەني مۇراسىنان ايىرىلۋى ءۇشىن. ادامزات تاريحىندا بولىپ كورمەگەن 10 جىل كولەمىندە ەكى رەت ءالىپبي اۋىستىرۋ ءتىلدىڭ ءتىڭىن بۇزىپ، تۇتاس ۇلتتىڭ «ساناسىن سارساڭعا سالىپ، جادىسىن جاتتاندىرىپ», وسكەلەڭ ۇرپاقتى ءوز ەلىنىڭ تاريحىن وقىپ ءبىلۋ مۇمكىندىگىنەن ايىردى. اراب، لاتىن جانە ورىس جازۋىمەن قاتار وقىعان جاندار بۇنداي ارەكەتتەن توبە شاشتارى تىك تۇردى.

اراب جازۋىمەن جازىلعان مۇرامىز ورسان زور بولسا دا، ەشكىمگە كەرەكسىز بولعاندىقتان ارحيۆتەردە شاڭ باسىپ جاتىر. الىسقا بارماي-اق، عىلىمي ورتاعا ءماشھۇر ءابۋ ناسىر ءال-ءفارابيدىڭ 200 اسا ەڭبەگىنىڭ تمد حالىقتارى تىلدەرىنە اۋدارىلعانى تەك ون شاقتى عانا. ءبىز ءتىپتى بىلمەيتىن، بىلە المايتىن دۇنيەمىز، كونە تۇركى جازۋى. وسى جايىندا مەن 1989 جىلى «ۋچيتەل كازاحستانا» گازەتىندە  فيلولوگيا فاكۋلتەتتەرى مەن لينگۆيستيكالىق مەكتەپتەردە اراب جازۋى مەن وزگە قازاق جازبا دەرەكتەرىن وقىپ ۇيرەتۋدىڭ قاجەتتىلىگىن جازعان بولاتىنمىن.

ءبىزدىڭ ناداندىعىمىزدىڭ ميىمىز بەن قانىمىزعا ءسىڭىپ كەتكەنى سونداي، قازاق ءتىلىنىڭ لاتىن جازۋىنا كوشۋى جايىنداعى داۋ-دامايدا، اراب جازۋىلى مۇرالارىمىزدىڭ پروبلەماسى مۇلدەم اۋىزعا الىنبايدى. سونىمەن قاتار، ەگەر ءبىز لاتىن جازۋىنا كوشەتىن بولساق، وندا جاستارىمىزدىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ كيريلليتسامەن جازىلعان ادەبيەتتى وقي الماي قالاتىنى دا ءسوز ەتىلمەيدى.

اراب جازۋىنان كەڭەستىك لاتىنعا كوشكەن كەزدە قازاقستاندا كىتاپحانا مەن باسىلىم سانى از بولدى. ال، بۇگىنگى الىپبيمەن بارشا 80 جىل ىشىندە وراسان زور كىتاپحانا قالىپتاستى.  وسى جىلدار ارالىعىندا رەسپۋبليكامىز بويىنشا ەڭ قيىرداعى اۋىلدىڭ وزىندە دە كىتاپحانا بولدى. ءارى 100 % تۇرعىنى ساۋاتتى ەلدىڭ «ماتريتساسىن» وزگەرتۋ، ساناسىن وزگەرۋگە دە قاتىستى بولىپ كەلەدى.

ءالىپبيدى وزگەرتۋ جايىندا قالايشا ءسوز ەتە الامىز، ەگەر ءبىز بۇعان دەيىن وسىنىڭ الدىنداعى الىپبيمەن بايلانىس ورناتا الماساق؟! بۇگىندەرى اعا بۋىنعا 1940 جىلدان كەيىنگى قازاق بۇلاق كوزدەرى قول جەتىمدى بولسا، 2025 جىلعى كەلەر ۇرپاققا شە!؟ كەڭەستىك داۋىردەگى قوسارلى ءالىپبي الماستىرۋ ساياساتى، ەندى الەم تاريحىنداعى قىسقا ۋاقىت ىشىندە ۇشەمدىك ءالىپبي الماستىرۋعا ۇلاسادى!

ورىس ءتىلىنىڭ بولۋى قازاق الىپبيىندەگى كيريلليتسانى ۇمىتقىزبايدى دەگەن اداسۋشىلىققا ۇشىراتاتىن جەل ءسوز، ويتكەنى، ەكى ءتىل ەكى باسقا. بۇعان وزبەك تاجىريبەسى كۋا بولا الادى: بۇگىنگى وزبەك شاكىرتتەرى مەن ستۋدەنتتەرى كيريلليتسادا وقي المايدى! ياعني، كيريلليتساداعى وراسان زور قازاق ادەبي مۇراسى ءبىر كەزدەگى اراب جازۋىنداعى جادىگەرلەرىمىز سياقتى بولاشاق ۇرپاققا قول جەتىمسىز بولىپ قالا بەرەدى.

تۇركيا مەن قازاقستانداعى لاتىنعا كوشۋدى ەش سالىستىرۋعا بولمايدى!

ءبىر ارىپتەن ەكىنشىسىنە كوشۋ اينالىپ كەلگەندە وعان دەيىنگى جازۋدىڭ وقىلۋىنىڭ پروبلەماسىن تۋىنداتادى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ءالىپبي اۋىستىرۋ كەزىندە ورىن الۋى ىقتيال كەسىرلى قۇبىلىستى كەڭەستىك تاجىريبەدەن، بۇگىنگى جاعدايعا قاتىستى ەڭ الدىمەن وزبەك تاجىريبەسىنەن كورە الامىز.

كيريلليتساعا نەگىزدەلگەن ءالىپبيدىڭ كەمشىلىكتەرىن اتاپ وتكەن لاتىندى جاقتاۋشىلار ونى لاتىن جازۋىندا ەڭسەرۋ كەرەكتىگىن اتاپ وتەدى. بۇكىل الەم بويىنشا جازۋ تۇرلەرى وزگەرىسكە ۇشىراپ، جاڭارۋ ۇستىندە. ءتىپتى وقىپ ۇيرەنۋگە قيىن دەپ تانىلاتىن قىتاي پىشپەك جازۋى (يەروگليفى) مىڭداعان جىلدىق قىتاي مادەنيەتىنەن ايىرىلىپ قالماۋى ءۇشىن ارىپتىك جۇيەگە كوشپەي وتىر. اراب جازۋى نەگىزىندە ءالىپبيىمىزدى جەتىلدىرىپ،  «توتە جازۋدى» ومىرگە اكەلگەن احمەت بايتۇرسىنوۆ تا تاپ سولاي ىستەدى.

تۇركيا مەن قازاقستانداعى لاتىنعا كوشۋدى ەش سالىستىرۋعا بولمايدى! تۇركيا بولسا، ءبىر رەتتىك ماقسات، مىندەتى ءام عىلىمي قادامدى كوزدەپ وسىنداي جازۋ اۋىستىرۋعا باردى. ەڭ باستىسى، تۇرىك ءتىلى ايماقتىق ءتىل بولدى. ءارى وندا ەكىنشى الەمدىك ءتىل بولعان جوق. ارابشادان ء(دىننىڭ، اراب ءتىلىنىڭ ىقپالىنان قۇتىلىپ، باتىس وركەنيەتىنە بەت بۇرۋ ءۇشىن) لاتىنعا ءوتۋ ساياسي، ەكونوميكالىق، مادەني، تىلدىك جانە باسقا رەفورمالار جۇرگىزۋگە جاۋاپ بەرە الدى.

ال، ءبىزدىڭ ءتىلىمىز قازاقستاندا  اعىلشىننىڭ ەمەس، ورىس ءتىلىنىڭ شىلاۋىندا جۇرگەن شاقتا لاتىنعا كوشۋدىڭ ءمانىسى بار ما؟! قازاقستان گەوگرافيالىق، ەكونوميكالىق، ساياسي، لينگۆيستيكالىق جاقتان باتىستان ء(ام تۇركيادان) تىم قاشىقتا، ءارى جۇمىس ءتىلى ورىس ءتىلى بولىپ تابىلاتىن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ مۇشەسى. اتالعان جاعدايدا تىلدىك پروبلەمانى ساياساتتاندىرماي، قيسىندى تۇردە قولعا الۋىمىز شارت. ءبىر تۇسىنىكتىسى، وتە باي كيريلليتساداعى قازاق ادەبيەتىن اۋىزعا الماي-اق، ەكىنشى (ورىس) ءتىل بولعاندىقتان، ورىس تىلدىلەر ءتىلىمىزدى كيريلليتسادا جىلدام ۇيرەنە الادى.

وزبەكستاننىڭ ورىس سىنىپتارىنىڭ سانىنىڭ ارتۋىنان، ءتۇپتىڭ تۇبىندە كيريلليتساعا ورالاتىندىعىن مەن سوناۋ 2009 جىلى جازعان بولاتىنمىن. سودان بەرى كورشى ەلدە جاعداي تىپتەن ۋشىعا ءتۇستى، ەرەسەكتەر لاتىن جازۋىمەن وقي المايدى، 70% جۋىق ادەبيەت كيريلليتسامەن باسىلىپ شىعادى، جاستار  كيريلليتسانى وقي المايدى، ءبىلىم دەڭگەيى تومەندەگىندىكتەن ورىس سىنىپتارىنىڭ سانى ارتا تۇسۋدە! ءدال قازىرگى قازاق ءتىلىنىڭ مەملەكەت ءتىل رەتىندەگى، عىلىم مەن جوعارى ءبىلىم بەرۋ ءتىلى رەتىندەگى السىزدىگى ۇلتتىق ساعىمىزدى سىندىرماۋعا ءتيىس. شاكىرتتەر قازاق مەكتەبىنەن ورىس مەكتەبىنە اعىلۋى دا بەك مۇمكىن.

مىنا الەۋمەتتىك لينگۆيستيكالىق جورامالعا كوز سالاتىن بولساق: «وزبەكستان بەلىگىلى ءبىر جاعداياتتار ماجبۇرلەۋىمەن كيريلليتساعا قايىرا ورالۋى ىقتيمال. ونداعى لاتىنعا كوشۋدىڭ نەگىزىندە قاتە تۇجىرىمداۋ جاتتى.  ەگەمەندىكتىڭ قۇرالى رەتىندە كيريلليتسا مەن اراب مادەني مۇراسىن جوعالتاتىن بەيدىستۇرلىك لاتىن جازۋىن تاڭداۋى; لاتىن جازۋى كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيا قۇرالىنا اينالعان جوق، اتالعان ەلدى تۇركياعا دا، باتىسقا دا جاقىنداستىرا المادى» (زابلۋجدەنيا لاتينيزاتسي يلي نوكاۋتيرۋيۋششي ۋدار پو يازىكۋ. Zonakz.net, 17.11.2009).

2017 جىلدىڭ تامىز ايىندا «كيتوب دۋنيوسي» گازەتى «جاحون ادابيوتي» جۋرنالىنىڭ رەداكتورى شۋحرات ريزاەۆتىڭ وزبەكستان پرەزيدەنتىنە كيريلليتساعا قايتىپ ورالۋ جونىندەگى: «وتكەن عاسىرداعى ءالىپبي اۋىسۋىنىڭ نەگىزىندە بۇتكىل باسپا ونىمدەرى كەرەكسىز دۇنيەگە اينالدى.  لاتىن جازۋىن قولدانعان كەزىمىزدە كيريلليتسامەن باسىلعان عىلىمي مادەني مۇرامىزدى «كەرەكسىز دۇنيەگە» اينالدىرماۋىڭىزعا شاقىرامىن» دەۋىنەن ءبىراز نارسەنى اڭعارۋعا بولادى.

ءابىل-سەرىك الىاكبار

Abai.kz