رەسەي ەليتاسى پۋتينگە دەگەن قۇرمەتىن جوعالتتى

«پۋتين ەندى پاتشا ەمەس، بۇرىنعى ديكتاتور كەزىنىڭ ەلەسى». ۇلىبريتانيانىڭ The Sunday Times باسىلىمى ءوزىن «دانىشپان» دەپ ساناعان ادامنىڭ قورقىنىش پەن قارتايۋدىڭ تۇتقىنىنا اينالعانىن جازۋدا.

بريتاندىق ىقپالدى ساياساتتانۋشى مارك گالەوتتي The Sunday Times باسىلىمىنداعى ماقالاسىندا 72 جاستاعى ءپۋتيننىڭ قابىلەتىنىڭ تومەندەپ كەتكەنىن جان-جاقتىلى تالداي كەلە: «ءبىر كەزدەرى ەسەپشىل جانە سۋىق ساياساتكەر بولىپ كورىنگەن كرەمل قوجايىنى قازىر شىندىقپەن بايلانىسىن جوعالتقان قارتايعان ديكتاتورعا اينالدى» دەپ سيپاتتايدى.

پۋتين ءوزىنىڭ دانىشپان ەكەنىنە سەنىمدى. بىراق شىندىق باسقاشا: ءبىر كەزدەرى وعان قارسى شىعۋعا باتىلى بارعانداردىڭ ءبارى جوعالىپ كەتتى: كەيبىرەۋلەرى جەر اۋدارىلدى، كەيبىرەۋلەرى تۇرمەدە، ال كەيبىرەۋلەرى قابىردە.

بۇگىن ونىڭ اينالاسىندا تەك جاعىمپازدار مەن فاناتتارى عانا قالدى، ولار ءبارى جوسپار بويىنشا ءجۇرىپ جاتقانىن قايتالاۋدان تانبايدى.

شىندىق باسقاشا: ۋكراينادا ەل قانسىراپ جاتىر، ەكونوميكا قۇلدىراپ بارادى، ال «كوسەمنىڭ» ءوزى  سارايىندا قامالىپ قالعان توزعان مونارحقا ۇقسايدى.

گالەوتتي الەم قازىر تەك پۋتينمەن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار شىندىققا كۇماندانۋ جانە ونى قابىلداۋ قابىلەتىن جوعالتقان «پۋتين كۆادراتىمەن» دە كۇرەسىپ جاتقانىن جازادى. ول ءوزىن ەلەستەرمەن تۇمشالادى.

ول ءتىپتى وزىنە ەڭ جاقىن ادامداردى – كەڭەسشىلەردى، بانكيرلەردى، اسكەري قىزمەتكەرلەردى دە تىڭداۋدى توقتاتتى. وعان جامان حابار جەتكىزۋگە وقتالعان كەز كەلگەن ارەكەت ۇنسىزدىكپەن نەمەسە مانسابتان ايىرىلۋمەن اياقتالادى.

ءتىپتى ونىڭ ۋكرايناعا باسىپ كىرۋ تۋرالى اپاتتى شەشىمى دە كۇشتەن ەمەس، قورقىنىشتان، ۇمىتىلىپ قالۋدان قورقۋدان تۋىندادى. ناقتىلاپ ايتقاندا، تاريح ءوزىن رەسەيدىڭ قۇلاۋىنا سەبەپ بولعان ادام رەتىندە جازادى دەگەن قورقىنىشتان.

ناتيجەسىندە: ميلليونداعان ادامداردىڭ ءومىرى قيرادى، جۇزدەگەن مىڭ ادام قازا تاپتى، ونداعان قالالار جەرمەن جەكسەن بولدى.

پۋتين قارتايىپ بارادى. ونىڭ كۇشى، باقىلاۋى، حالىققا دەگەن سەنىمى از. ول مۇراگەر تاعايىنداۋدان قورقادى، «اقساق ۇيرەك» بولىپ كورىنبەۋ ءۇشىن. ول  سوعىستا جەڭىلىپ قالۋدان قورقادى، بىراق قازىردىڭ وزىندە جەڭىلگەنىن مويىنداۋدان دا قورقادى.

«ول ءوزىن التىن تورعا قاماپ قويدى»، - دەپ جازادى گالەوتتي. «ول قورقىنىشقا، پارانوياعا جانە ۇلى بولىپ كورىنۋگە دەگەن قۇشتارلىققا بوي الدىردى، ايتسەدە ول كوپتەن بەرى كۇلكىگە قالىپ كەلەدى».

رەسەيلىك ەليتا ونى قۇرمەتتەۋدى كوپتەن بەرى توقتاتتى، بىراق ودان ءالى دە قورقادى. ەل اۆتوپيلوت رەجيمىندە جۇمىس ىستەيدى، ال ديكتاتوردىڭ ءوزى تەك ءبىر نارسەنى ارماندايدى: وقۋلىقتارعا كىرۋدى، كىسى ءولتىرۋشى ەمەس، قورقاق ەمەس، رەسەيدىڭ قۇتقارۋشىسى رەتىندە.

«بىراق بۇل دا ورىندالمايدى. تاريح قازىردىڭ وزىندە ونى شەشىپ قويدى» دەپ اتاپ وتەدى بريتاندىق ساياساتتانۋشى.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ

Abai.kz