اباي ەركىندىگىنىڭ فەنومەنى نەدە؟
كەيدە ويلايمىن: وسى اباي ەركىندىگىنىڭ فەنومەنى نەدە؟ "مىڭمەن جالعىز الىسقان" ابايعا قۋات بەرگەن نەندەي كۇش؟... بۇنى ءتۇسىنۋ ءۇشىن "ساندالمامەن كۇن كەشكەن" پەندە ابايدىڭ ىزىنە تۇسپەيمىن، ولەڭدەرىنە ۇڭىلەمىن: " تەلمىرىپ تەرەڭ ويدىڭ سوڭىنا ەرەمىن". ادام ەركىندىگىن شەكتەيتىن بىرنەشە فاكتورلار بار. سونىڭ ءبىرى - قوعامدىق پىكىر - كوپتىڭ پىكىرى. اسىرەسە - كوپتىڭ ماقتاۋى. كوپتىڭ ماقتاۋى - تاپپاي ايتىلعان ماقتاۋ - ادامنىڭ قول-اياعىن شىرماپ، قۇلدىققا تۇسىرەدى ،وي ەركىندىگىنەن ايىرادى. بۇل ويدىڭ ماتاۋىن اباي بىردەن شورت كەسەدى:
"مەن ماقتاننىڭ قۇلى ەمەس،
شىن اقىلعا زورلىق جوق.
انتۇرعان كوپ پۇل ەمەس،
ءولىم باردا قورلىق جوق".
نەگە "انتۇرعان كوپ پۇل ەمەس": نەگە كوپتىڭ پىكىرى (ماقتاۋى) ولشەم بولا المايدى؟ ويتكەنى: كوپتى ءتاڭىرى اتقان:
"كوپ ءتاڭىرى اتقان ماقتاي ما،
ول ءتاڭىرى اتقان بولماسا؟
جوقتى-باردى شاتپاي ما،
كوپتىڭ ءوزى وڭباسا؟"
كوپكە - ءتاڭىردىڭ وعى (قارعىسى) تيگەن: "قۇداي قارعايىن دەگەن كىسىسىنىڭ اقىلىن الادى". سوندىقتان "كوپتە اقىل جوق". بىراق "كوپ قورقىتادى": ءوز دەگەنىنە كوندىرگىسى كەلەدى، تىزەگە سالادى، - تۇلعانى قورلاعىسى كەلەدى. وسى كەزدە: " ادامنىڭ كوزىن جويۋعا بولادى، بىراق جەڭۋگە بولمايدى". ويتكەنى - ءولىم بار - "وزەكتى ەرگە ءبىر ءولىم!". ء"ولىم باردا قورلىق جوق!". ءولىم - مىنا وتكىنشى ءفاني دۇنيەدەگى باقيلىققا ۇمتىلعان ادام ەركىندىگىنىڭ گارانتى! وسى ويلاۋ جۇيەسىنەن ەركىندىكتىڭ گيمنى ەسىپ قويا بەرەدى! مىنە، اباي ەركىندىگىنىڭ ءبىر سىرى! ال ءبىز تاپ وسىلاي ايتا الامىز با، اعايىن؟!
ومار جالەلۇلىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىنان
Abai.kz