ەكونوميكالىق ساياسات، يننوۆاتسيالىق دامۋ جانە كاسىپكەرلىك كوميتەتىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى مەن رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ۇكىمەتى اراسىنداعى «بايقوڭىر» كەشەنىن گازبەن جابدىقتاۋ تۋرالى كەلىسىمدى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى» زاڭ جوباسى قارالدى. 

زاڭ جوباسى «بايقوڭىر» كەشەنىندەگى گاز تۇتىنۋشىلاردى گازبەن جابدىقتاۋدىڭ قۇقىقتىق نەگىزدەرىن رەتتەيتىن حالىقارالىق شارتتى راتيفيكاتسيالاۋدى كوزدەيدى. كەلىسىمدە «بايقوڭىر» كەشەنىن گازبەن جابدىقتاۋشى ۇيىم ايقىندالادى ءارى ول ۇيىم بايقوڭىر قالاسىنىڭ اۋماعىندا تىركەلمەي-اق تۇتىنۋشىلارعا گازدى بولشەك ساۋدادا وتكىزۋ جونىندەگى قىزمەتتى جۇزەگە اسىراتىن بولادى.

ەنەرگەتيكا ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى اسەت ماعاۋوۆتىڭ ايتۋىنشا، بۇگىنگى كۇنى بايقوڭىر قالاسىندا 328 كوپپاتەرلى تۇرعىن ءۇي، 45 جەكە تۇرعىن ءۇي، 5 مەكتەپ، 3 بالاباقشا جانە 1 اۋرۋحانا تابيعي گازعا قوسىلعان. ال اتالعان كەلىسىمنىڭ نەگىزىندە بايقوڭىر قالاسى تۇرعىندارىن تولىقتاي تۇردە تابيعي گازبەن قامتاماسىز ەتۋ كوزدەلەدى. 

«بايقوڭىر» عارىش ايلاعىن تابيعي گازبەن قامتۋ «قازترانسگازايماق» اكتسيونەرلىك قوعامىنا جۇكتەلەدى جانە ول قوسارلانعان سالىق تولەۋگە جول بەرمەيدى. بايقوڭىر قالاسىندا اس ازىرلەۋ ءۇشىن وتىن رەتىندە سۇيىتىلعان گاز پايدالانىلادى، ونىڭ باعاسىنا كەلسەك، 1 تەكشە مەترى 343 تەڭگەنى قۇرايدى. تابيعي گازعا كوشكەن جاعدايدا ونىڭ باعاسى قىزىلوردا وبلىسىنىڭ تۇرعىندارىنا ارنالعان باعامەن بىردەي بولادى، ياعني ول بويىنشا تەكشە مەترى 18,6 تەڭگە تۇرادى، ال زاڭدى تۇلعالار مەن بيۋدجەتتىك ۇيىمدار ءۇشىن 18,9 تەڭگە بولادى»، - دەدى ءا.ماعاۋوۆ. 

سەناتور ميحايل بورتنيك «بەينەۋ-بوزوي-شىمكەنت» گاز قۇبىرىنىڭ وڭىردەگى بىرنەشە اۋىلدى گازبەن قامتيتىنىن ەسكەرە كەلگەندە، «ەندى بايقوڭىردىڭ تۇرعىندارىن قوساتىن بولساق، گاز تۇپكىلىكتى تۇتىنۋشىعا دەيىن جەتە مە، ونداعى گاز قورى جەتكىلىكتى مە؟» دەگەن ساۋال قويدى. 

ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ وكىلى ءوز كەزەگىندە اتالعان گاز قۇبىرى ارقىلى وتەتىن گاز ىشكى قاجەتتىلىكتى تولىق قامتاماسىز ەتۋمەن قاتار قىتاي ەلىنە دە ەسكپورتتالاتىنىن جەتكىزدى. 

كەلىسىم شەڭبەرىندە گازبەن جابدىقتاۋ وبەكتىلەرىن جانە گازبەن جابدىقتاۋ وپەراتورى بەرەتىن نىسانداردى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋماعىندا قۇرىلعان جانە تىركەلگەن زاڭدى تۇلعالار دا (پايدالانۋشى ۇيىمدار) بايقوڭىر اۋماعىندا تىركەلمەي-اق پايدالانا الادى. بايقوڭىر قالاسىندا گازبەن جابدىقتاۋشى جانە پايدالانۋشى ۇيىمداردىڭ قىزمەتىن تىركەۋ جونىندەگى نورما ولارعا قوسارلانعان سالىق سالۋدى بولدىرماۋ ماقساتىن كوزدەيدى. سونىمەن قاتار، كەلىسىمگە سايكەس وعان قول قويىلعاننان كەيىن ءۇش ايدىڭ ىشىندە گازبەن جابدىقتاۋ وپەراتورى تومەن قىسىمدى گازبەن جابدىقتاۋ وبەكتىلەرىن گازبەن جابدىقتاۋشى ۇيىمعا سەنىمگەرلىك باسقارۋعا بەرەدى. 

وسىلايشا، كەلىسىممەن بايقوڭىر قالاسىندا سۇيىتىلعان گازدى تۇتىنۋدان تابيعي گازدى تۇتىنۋعا كەزەڭ-كەزەڭمەن كوشۋ رەتتەلەدى. بۇل رەتتە بايقوڭىر قالاسىنىڭ تۇتىنۋشىلارىنا گازدى بولشەك ساۋدادا وتكىزۋدىڭ باعاسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تابيعي مونوپوليالار سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتى تۇجىرىمداۋ مەن ىسكە اسىرۋدى جۇزەگە اسىراتىن ۋاكىلەتتى ورگانى بەلگىلەيتىن، قىزىلوردا وبلىسىنىڭ گاز تۇتىنۋشىلارىنا ارنالعان باعاعا سايكەس كەلۋگە ءتيىس.  

ەكونوميكالىق ساياسات، يننوۆاتسيالىق دامۋ جانە كاسىپكەرلىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى سەرىك جاقسىبەكوۆ وتىرىستى قورىتىندىلاي كەلىپ، سەناتتىڭ تۇراقتى كوميتەتتەرىنىڭ وسى زاڭ جوباسى بويىنشا ەسكەرتپەلەرى مەن ۇسىنىستارى جوق ەكەنىن ايتتى. «اتالعان زاڭ جوباسىن تالقىلاۋ ماقساتىندا جۇمىس توبىنىڭ 2 رەت وتىرىسى وتكىزىلدى. زاڭ جوباسى پارلامەنتتىڭ جالپى وتىرىسىندا قاراۋعا ۇسىنىلادى»، - دەدى س. جاقسىبەكوۆ. 

سەناتورلار كوميتەت وتىرىسىندا «دۇنيەجۇزىلىك پوشتا وداعىنىڭ جارعىسىنا توعىزىنشى قوسىمشا حاتتامانى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن دا قارادى. 

تسيفرلىق دامۋ، يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى دارىن تۇياقوۆتىڭ ايتۋىنشا، دۇنيەجۇزىلىك پوشتا وداعىنا مۇشە بولۋ اتالعان ۇيىم اكتىلەرى، جارعى، كونۆەنتسيا، رەگلامەنتتەر مەن كەلىسىمدەردىڭ مىندەتتىلىگىن بىلدىرەدى.

«جالپى، زاڭ جوباسىن قابىلداۋ تەرىس قارجىلىق، قۇقىقتىق، ەكولوگيالىق جانە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق سالدارلارعا اكەلىپ سوقپايدى، پوشتالىق بايلانىس سالاسىندا حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ ءۇشىن قولايلى جاعداي جاسايدى»، - دەدى د.تۇياقوۆ.

جارعىعا پوشتا قىزمەتىن ۇسىنۋ پروتسەسىنە جانە پوشتا جونەلتىمىن جەتكىزۋ مەرزىمىنە اسەر ەتپەيتىن رەداكتسيالىق سيپاتتاعى وزگەرىستەر ەنگىزىلەدى. زاڭ جوباسى مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندارمەن، سونداي-اق «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى جانە اككرەديتتەلگەن كومپانيالارمەن كەلىسىلدى. 

ەكونوميكالىق ساياسات، يننوۆاتسيالىق دامۋ جانە كاسىپكەرلىك كوميتەتىنىڭ حاتشىسى داۋرەن ادىلبەكوۆتىڭ بايانداۋىنشا، قازاقستان دۇنيەجۇزىلىك پوشتا وداعىنا مۇشە بولعالى 8 حاتتاما راتيفيكاتسيالاندى. «قازاقستان رەسپۋبليكاكسىنىڭ حالىقارالىق شارتتارى تۋرالى زاڭنىڭ 11 بابىنىڭ 9 تارماقشاسىنا سايكەس، وسى حاتتاما راتيفيكاتسيالاۋعا جاتادى. بۇل زاڭ جوباسى پوشتالىق قىزمەتتىڭ ءتيىمدى جۇمىسى ارقىلى حالىق اراسىنداعى بايلانىستى دامىتۋدى جاقسارتۋعا جانە ساپالى ءارى قولجەتىمدى پوشتا قىزمەتىن ىنتالاندىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەدى د.ادىلبەكوۆ. 

ەكى زاڭ جوباسى دا سەناتورلاردىڭ قولداۋىمەن پارلامەنتتىڭ جالپى وتىرىسىندا قاراۋعا ۇسىنىلدى. 

قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى سەناتىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى

Abai.kz